ENG013 Bhikkhuni Triệt Như - Sharing From The Heart - No 97 - THE PATH OF THE AWAKENED PERSON - Translated to English by Như Lưu

Triệt Như - Sharing From The Heart - No 97

Translated to English by Như Lưu

THE PATH OF THE AWAKENED PERSON

This “path” is a narrow way that few people want to tread for it is not famous and has not been extolled in books or lectures attended by thousands of people. However it was trod upon by many people in the past for it accords with the teaching of the sutras. “The awakened person” refers to a person who sincerely seeks the peaceful life by developing their innate wisdom and compassion, then shares with others their own experience. In this article, I will use the term “awakened person” with its general meaning and not as a reference to the Buddha, whose name also means “the awakened one”.

I dedicate this article for all those who have awakened to the knowledge that they have the potential for enlightenment which is the innate ability to transform oneself into a completely pure, wholesome and wise being. How do we know that? Developmental Buddhism masters have said: “The primordial essence of the mind is pure and silent”. Why is a pure mind also a silent mind?

The mind of the ordinary person is often attached to events that originate in the external world or inside the body. When they see a glorious sunrise, they want to enjoy it and take a photo; when they see the rays of a setting sun reddening the blue sky and white clouds, they got inspired to write a poem; when the rain falls in autumn, they remember the past and feel longing and regret. When they see their image in the mirror in the morning, they notice grey hair and feel sad; when they feel unsteady on their feet or even fall, they know that they are getting old. When others show them high regards, they feel pleasure; when others show them neglect, they feel sorrow. When they see others pass away, they feel sad as they know that they will also depart one day, alone, without any anyone at their side.

From these reflections, we gradually develop the understanding that we can only achieve true peace and serenity if we stop letting events blow us away. We realize that only a mind that is silent and un-disturbed by the world can be pure, free from longing, regret, joy, and sorrow. We decide to seek refuge in the Buddha. This is a sign that our intellect has awakened. This awakening will need to be sustained by a resolve to follow the path, without delay, hesitation, or turning back even in the face on unfavorable conditions. This resolve is equally required if we wish to achieve our goals in the worldly life or the spiritual life. In many ways, we may experience more obstacles and challenges on the spiritual path. The resolve to leave behind the worldly life – which the Buddha viewed as covered by the dust of the world – is represented by the act of “leaving home and severing desires”. In the “Longer Discourse with Saccaka” (Majjhima Nikāya, MN36), the Buddha said:

Here, Aggivessana, before my enlightenment, before I attained the Right Full Enlightenment, while I was still only an unenlightened Bodhisatta, I thought: “Household life is crowded and dusty; life gone forth is wide open. It is not easy, while living in a home, to lead the holy life utterly perfect and pure as a polished shell. Suppose I shave off my hair and beard, put on the yellow robe, and go forth from the home life into homelessness”.

Later, Aggivessana, while still young, a black-haired young man endowed with the blessing of youth, in the the prime of life, though my father and mother wished otherwise and wept with tearful faces, I shaved off my hair and beard, put on the yellow robe, and went forth from the home life into homelessness.

When the Buddha was alive, those who met the Buddha and heard the dharma from him often decided immediately to renounce their home life. They may have sowed many beneficial seeds in past lives that enabled them to meet the Buddha in this present life, and then, after a short time practicing in seclusion in the forest, attain the perfectly pure life or the state of arahat-hood, dwelling in nirvana while still alive. There were others who awakened and decided to take refuge in the Buddha, the Dharma, and the Sangha for the rest of their life. They followed the precepts applicable to lay people, gave alms, and performed good deeds. The result for them is reincarnation in a heavenly realm to enjoy the merits they have accumulated. However, as they still live the home life, they were not able to attain the perfectly pure life.

The Buddha often stressed that “Desire” is the source of limitless suffering, not only in this life, but also in endless future lives as it is a cause for reincarnation.

Immediately upon attaining enlightenment, the Buddha uttered the following verses:

I have run through a course of many births
Looking for the maker of this dwelling and did not find it;
Painful is birth again and again.
Now you are seen, the builder of the house;
You will not build the house again.
All your rafters are broken; your ridgepole is destroyed;
My mind, set on the attainment of nirvana,
Has attained the extinction of desires. 

(Dhammapada, Chapter 11, verses 153-154, translated by S. Beck)

In “The Root of All Things” sutta (Anguttara Nikāya, AN 8.83), the Buddha said: “All things are rooted in desire”. Desire, craving and greed have similar meaning and effect.

For this reason, the Theravāda school of Buddhism identifies the Perfection of Renunciation (nekkhamma pārami) among the Ten Virtues of Perfection (pārami). In “The Longer Simile of the Heartwood” sutta (Majjhima Nikāya, MN29), the Buddha used the metaphor of a person who seeks the heartwood to teach that the first step on the spiritual path is the renunciation of home life, the second step the practice of Discipline, the third step the practice of Stillness, the fourth step the practice of Wisdom (called the As-Is Knowledge and Vision in the sutta), and the fifth step is the outcome: liberation (which is like the heart of the wood of the perfectly pure life).

Going further back in time, we had the story of Vipassī Buddha, an ancient Buddha who lived in a time when the human life span was tens of thousands of years. The life of Vipassī Buddha presented many similarities with the life of Sakkamuni Buddha. He came into embodiment from the Tusita Heaven into the royal palace of King Bandhuma. He enjoyed all pleasures of life while growing up. After he witnessed an old, ill and dead person, and then met an ascetic monk, he decided to leave the royal palace when his wife just had their first child.

In summary, a truly awakened person needs to “severe desires and forgo greed” in order to reach the final destination of the spiritual path. This is the path that all Buddhas of the past, present and future have and will follow. Following on their footsteps were bhikkhu disciples of the Buddha and then Buddhist Zen masters from India, China, Vietnam etc.

Developmental Buddhism has put forward the figure of Vimalakīrti to demonstrate that lay people can also follow the spiritual path to its completion. This is correct in principle, as any person has the potential for enlightenment as they all have Buddha nature. However, the reality is that in all of Chinese Zen history, there is only the instance of the family of layperson Pang Jushi, consisting of himself, his wife, son and daughter, who conquered death and could stay or leave the world as they wish. In Vietnamese Zen history, there is only the instance of Tuệ Trung Thượng Sĩ who attained enlightenment as a lay person and left the world in awakeness.

Besides these few examples, all those who attained enlightenment had renounced the home life. Let’s not generalize by saying that “all those who renounce the home life will become enlightened” because this statement is not correct. Why is this so?

Renouncing the home life is a necessary condition as it is the first awakening. It is not the only condition, nor a sufficient one.

We might say that a person who renounces the home life has completed half the spiritual path. Why is this so? Once a person becomes ordained, they have the code of precepts to remind, guard and protect them from falling back into the “burning pit” of worldly life. Such a person would fit into the pattern that all Buddhas have taught:

“Not to do wrong, to do good, and to purify one's mind,
That is the teaching of the awakened ones.”

(Dhammapada verse 183, translated by S Beck)

Today, I have introduced you to a path that ancient Buddhas, Sakkamuni Buddha, and Buddhist masters have all followed. This is a straight and direct path that starts with renouncing the home life, and then leading a pure life governed by a code of precepts.

In regards to mental defilements, fetters, underlying traumas, greed, anger and delusion etc, we then gradually attain “disillusionment, dispassion, cessation, peace, insight, awakening, and nibbāna.” (Poṭṭhapāda sutta, Dīgha Nikāya DN9).

Master’s Hall, March 30th, 2021

TN

Triệt Như - Tâm Tình Với Nhau - BÀI 97

LỐI MÒN CỦA NGƯỜI TỈNH THỨC

Vậy bài này viết cho những người tỉnh thức, biết rõ chính mình có tiềm năng giác ngộ, là khả năng tự chuyển hoá để trở nên người hoàn toàn tốt, thiện lành và có trí tuệ. Do đâu mà biết điều đó? Chư Tổ Phát Triển đã nói rõ: “Tâm tánh bản tịnh”. “Tịnh” là trong sạch, cũng có nghĩa là yên lặng. Vậy khi tâm yên lặng thì nó cũng là trong sạch. Hay nói khác, khi tâm trong sạch thì nó yên lặng. Tại sao?

 Tâm người bình thường hay dính mắc với cảnh, cảnh bên ngoài hay cảnh trong thân. Thấy ánh mặt trời lên buổi sáng sớm, huy hoàng, rực rỡ, thì thưởng thức, chụp hình; buổi chiều trời xanh mây trắng ửng hồng, cỏ cây hoa lá nhuốm màu sắc khác, thì cảm hứng làm thơ; mưa rơi mùa thu thì nghĩ tới quá khứ rồi thương rồi tiếc. Buổi sáng soi gương thấy tóc bắt đầu bạc thì buồn, khi đi đứng không vững, ngã xuống, biết mình đã yếu. Người khác vồn vã thì vui, người ta lợt lạt thì khổ. Thấy người khác ra đi, thì cũng buồn, biết rồi mình cũng sẽ ra đi, một mình, không có ai bên cạnh.

Từ những suy tư này, chúng ta biết nếu mình có hiểu biết, không bị cảnh lôi cuốn thì mình mới sống an vui thanh thản được. Tâm yên lặng, không bị xáo trộn vì đời thì tâm mới trong sạch: không thương, không tiếc, không vui, không buồn...Chúng ta tìm về nương tựa nơi Đức Phật. Đây là trí năng đã bắt đầu tỉnh ngộ. Sự tỉnh ngộ này đòi hỏi quyết tâm dấn bước đi, không chần chờ, không do dự, không thoái chuyển, dù gặp chướng duyên. Trên con đường đời hay con đường tu, cũng vậy. Có nhiều khi, con đường tu lại càng có nhiều chông gai thử thách hơn. Cái quyết tâm từ bỏ con đường đời - theo nhận định của Đức Phật, đó là con đường đầy những bụi đời- được thể hiện qua hành động “ly gia cắt ái”. Trong Đại kinh Saccaka (Trung Bộ), Đức Phật kể lại:

Ở đây, này Aggivessana, trước khi Ta giác ngộ, chưa chứng Chánh Đẳng Giác, khi còn là Bồ-tát, Ta suy nghĩ như sau: "Đời sống gia đình bị gò bó, con đường đầy những bụi đời. Đời sống xuất gia như sống giữa hư không. Thật rất khó sống tại gia đình mà có thể sống hoàn toàn đầy đủ, hoàn toàn thanh tịnh đời sống phạm hạnh thuần tịnh. Ta hãy cạo bỏ râu tóc, đắp áo cà-sa, xuất gia, từ bỏ gia đình, sống không gia đình.

Rồi này Aggivessana, sau một thời gian, khi Ta còn trẻ, niên thiếu, tóc đen nhánh, đầy đủ huyết khí của tuổi thanh xuân, trong thời vàng son cuộc đời, mặc dầu cha mẹ không bằng lòng, nước mắt đầy mặt, than khóc, Ta cạo bỏ râu tóc, đắp áo cà-sa, xuất gia, từ bỏ gia đình, sống không gia đình.

 Trong thời Đức Phật, những vị được gặp Phật, được nghe Phật giảng pháp, thường đều phát tâm xuất gia ngay. Đây có thể là những người đã trồng nhiều căn lành trong quá khứ, đời này mới gặp Phật, và chỉ sau một thời gian ngắn vào rừng ẩn tu, họ đạt được Phạm hạnh, được gọi là bậc A la hán, an trú trong trạng thái Niết bàn ngay khi còn sống. Ngoài ra cũng có những người tỉnh ngộ, phát tâm quy ngưỡng Phật- Pháp- Tăng trọn đời. Những người này cũng gìn giữ giới luật của cư sĩ, bố thí, làm việc lành, nhưng thường chỉ tái sanh vào cõi trời, hưởng phước báu. Vì còn sống trong gia đình, nên khó đạt được hạnh sống hoàn toàn trong sạch.

Phật nhiều lần nhấn mạnh rằng “ÁI” là gốc của biển khổ, không những trong đời này, mà cũng là gốc của tái sanh, triền miên trôi lăn hoài, không biết tới bao giờ mới dừng.

Ngay sau khi thành đạo, Đức Phật đã nói bài thi kệ này:

“Đã nhiều kiếp ta đi lang thang trong vòng luân hồi sanh tử,

Ta đi tìm người thợ làm cái nhà này.

Ta đi tìm mãi mà không gặp.

Lặp đi lặp lại đời sống thật là buồn chán.

Này hỡi người thợ làm nhà,

 Nay ta đã tìm được ngươi.

Từ đây ngươi không còn cất nhà cho ta nữa.

Cây đòn dông mà ngươi dựng nên đã bị gãy nát.

Ta đã chứng quả vô sanh bất diệt,

 Ta đã đoạn tận mọi ái dục.”

Trong bài kinh “Cội rễ sự vật”, Phật nói “Cội rễ sự vật là Dục”. Dục hay Ái hay Tham, ý nghĩa và tác dụng tương tự nhau.

Vì thế, hệ Theravāda chủ trương Thập Độ Ba la mật, có Xuất gia Ba la mật. Trong bài kinh Thí dụ Lõi Cây, Phật cũng dạy như một người muốn tìm cầu lõi cây, bước thứ nhất là xuất gia, bước thứ hai là tu Giới, bước thứ ba tu Định, bước thứ tư tu Huệ (Như Thực tri kiến), bước thứ năm là kết quả: giải thoát (như là lõi cây của Phạm hạnh).

Kể về thời quá khứ xa xưa, trong những thời gian của những vị cổ Phật, như Đức Phật VIPASSI (Tỳ Bà Thi), đời sống con người dài hàng vạn năm. Cuộc đời của Đức Phật Vipassī có nhiều nét đại cương tương tự cuộc đời của đức Phật Thích ca. Bồ tát cũng giáng sinh từ cung trời Đâu suất vào hoàng cung vua Bandhuma. Tuổi trưởng thành ngài cũng hưởng đầy đủ dục lạc. Sau khi trông thấy cảnh một người già, một người bệnh rồi một người chết, và cuối cùng gặp một vị tu sĩ, ngài đã bỏ hoàng cung ra đi, ngay khi công chúa sinh đứa con trai đầu lòng...

Kết lại, một người thực sự tỉnh thức, phải cắt ái, phải ly tham. Thì mới mong có ngày đi hết con đường. Và đây là con đường mòn, nghĩa là chư Phật đời quá khứ, chư Phật đời hiện tại, chư Phật đời vị lai đều đã đi, và sẽ đi. Tiếp theo là chư vị Tỳ kheo đệ tử Chư Phật, và tiếp theo nữa là chư vị Tổ Thiền Ấn Độ, Trung Hoa, Việt nam v..v...

Tuy nhiên, hệ Phát Triển đưa ra hình ảnh ngài Duy Ma Cật để chứng minh rằng người cư sĩ cũng vẫn có thể tu tới nơi rốt ráo. Trên mặt nguyên tắc thì đúng, vì ai cũng có khả năng giác ngộ, tức Phật tánh là bình đẳng. Nhưng trên thực tế, trong thiền sử Trung Hoa, chỉ có một trường hợp, là gia đình ông cư sĩ Bàng Long Uẩn, vợ và con trai con gái, cả bốn người đều làm chủ sinh tử, muốn ở thì ở, muốn ra đi thì ra đi tự tại. Trong thiền sử Việt nam, chỉ có Tuệ Trung thượng sỹ là cư sĩ sáng đạo và ra đi trong tỉnh thức.

Ngoài ra dường như tất cả người sáng đạo đều là xuất gia. Chúng ta đừng nên lý luận ngược lại: “tất cả người xuất gia đều sáng đạo”, câu này không đúng. Vì sao?

Xuất gia là một điều kiện cần, là bước tỉnh thức đầu tiên. Chưa phải là điều kiện duy nhất, chưa phải là điều kiện đủ.

Xuất gia xem như đi được nửa con đường, vì sao? Xuất gia rồi, có giới luật để gìn giữ mình, nhắc nhở mình, bảo vệ mình không rơi trở lại vào “cái hầm lửa hừng” của đời. Xem như tham, sân, si bớt lần. Xem như lậu hoặc được mỏng đi. Xem như đi vào đúng cái khớp của những lời chư Phật dạy:

“ Chư ác mạc tác

Chúng thiện phụng hành

Tự tịnh kỳ ý

Thị chư Phật giáo”.

Hôm nay, chúng ta được giới thiệu một lối mòn mà Đức Phật Thích Ca đã đi, chư vị Cổ Phật đã đi, chư Tổ đã đi qua, một con đường thẳng tắp, bắt đầu xuất gia, là hạnh sống có GIỚI ĐỨC.

Đối với lậu hoặc, kiết sử, tùy miên, tham, sân, si ... chúng ta từ lần “ yểm ly- ly tham- đoạn diệt không có dư tàn- giải thoát- niết bàn”.

Tổ đình, 30- 3- 2021
TN