HỘI THIỀN TÁNH KHÔNG TRUNG ƯƠNG

DD0263 Tuệ Huy -Tô Đăng Khoa: Về Ý NGHĨA CỦA SAṄKHĀRĀ (HÀNH) Trong Đạo Phật

08 Tháng Chín 20216:10 CH(Xem: 1629)

 

Về Ý NGHĨA CỦA SAṄKHĀRĀ (HÀNH)
Trong Đạo Phật

  Tuệ Huy -Tô Đăng Khoa
DD0263 Tuệ Huy -Tô Đăng Khoa Về Ý NGHĨA CỦA SAṄKHĀRĀ (HÀNH

 

1.    Mục đích:

 

Mục đích của bài viết này là làm cho sáng tỏ vai trò, chức năng, và ý nghĩa rốt ráo của  saṅkhārā (Hành) trong tiến trình tu chứngthành đạo của Phật Thích Ca.  Đây là một khái niệm vi tế và khó thâm nhập nhất trong tâm lý học Phật Giáo, nhưng đồng thời cũng mang ý nghĩa thực dụng nhất đối với pháp hành trì trong thiền Định. Muốn tu thiền Định có kết quả, ta cần thấu rõ định nghĩa vận hành của  saṅkhārā (operational definition)

 

Sau khi thấu triệt ý nghĩa rốt ráo của saṅkhārā chúng ta sẽ nhận ra: saṅkhārā  có liên hệ tới cốt lõi sự thành đạo của Đức Thế Tôn.  Sau 49 ngày thiền định dưới cội Bồ Đề, Đức Thế Tôn đã tuần tự trải nghiệm các tầng thiền, mà bản chất các tầng thiền đó là  sự tịnh chỉtuần tự, hệ thống tất cả các saṅkhārā (các Hành) để cuối cùng đưa đến sự kinh nghiệm trực tiếp trạng thái “Sự tịnh chỉ tất cả hành” mà từ Pali gọi là “sabbasaṅkhārasamatho”.  Đây cũng chính là con đườngThế Tôn đã tự tu, tự chứng và sau đó chỉ bày ra rất rõ ràng cho chúng ta để đưa đến  mục đích tối hậuNiết BànCon đường này có bốn đặc tính là: thực dụng (practical), tuần tự (procedural), hệ thống (systematic), và khoa học (scientific)

 

Do nhân duyên đó, việc trước hết cần thấu triệt ý nghĩa của  saṅkhārā  và sau đó tu tập để tự mình kinh nghiệm trực tiếp trạng thái “sabbasaṅkhārasamatho” chính là mục tiêu rốt ráo của người Phật Tử đã phát đại nguyện “Phật đạo vô thượng thệ nguyện thành”.

 

2.    Thế Tôn Tự Nhận Định Lại Giáo Pháp của chính Ngài như thế nào?

 

Phật Tử chúng ta ngày nay thực hành Pháp của Phật, tu theo tấm gương Phật, thì việc thiết lập được một nhận định chuẩn xác và tổng quát về Pháp của Ngài là điều rất cần thiết.  Đó chính là Chánh Kiến, bước khởi đầu vô cùng quan trọng trên con đường Bát Chánh Đạo.

 

Câu hỏi đặt ra là: “Ai là người có thẩm quyền nhất trong việc đưa ra nhận định chuẩn xác nhất về Giáo Pháp?”

 

Hỏi như thế thì câu trả lời đương nhiên sẽ là: “Không ai có thẩm quyền hơn Đức Phật, tức là người đã khám phá ra Giáo Pháp đó.”

 

Vì thế thay vì chúng ta mất thời gian nghiên cứu các luận thư của người khác với những nhận định chủ quan về Giáo Pháp của Như Lai thì điều chúng ta cần làm nhất là tìm hiểu xem Thế Tôn đã tự nhận định về Giáo Pháp của Ngài như thế nào? Và nhận định đó có được ghi lại trong bài Kinh nào trong tạng Nikaya hay không?

 

Câu trả lời là đương nhiên là có.  Và điều đó được ghi lại trong bài Kinh Thánh Cầu (Trung Bộ Kinh, số 26) với nội dung rất thâm sâu và cô đọng.

 

Trong bài Kinh này trước khi đưa ra nhận định về Giáo Pháp của chính mình, Phật chỉ ra sự tầm cầu của bậc Thánh khác với sự tầm cầu các của con người thế gian như sau:

 

Này các Tỷ-kheo, có hai loại tầm cầu này: Thánh cầu và phi Thánh cầu.

 

Chư Tỷ-kheo, và thế nào là phi Thánh cầu?

 

Ở đây, này các Tỷ-kheo, có người tự mình bị sanh lại tầm cầu cái bị sanh, tự mình bị già lại tìm cầu cái bị già, tự mình bị bệnh... tự mình bị chết... tự mình bị sầu... tự mình bị ô nhiễm lại tầm cầu cái bị ô nhiễm.

 

Này các Tỷ-kheo, cái gì theo các Người gọi là bị sanh? Này các Tỷ-kheo, vợ con là bị sanh; đầy tớ nam, đầy tớ nữ là bị sanh; dê và cừu là bị sanh; gà và heo là bị sanh; voi, bò, ngựa đực, ngựa cái là bị sanh; vàng và bạc là bị sanh. Này các Tỷ-kheo, những chấp thủ ấy bị sanh, và người ấy lại nắm giữ, tham đắm, mê say chúng, tự mình bị sanh lại tầm cầu cái bị sanh…

 

“Và này các Tỷ-kheo, thế nào là Thánh cầu?

 

Ở đây, này các Tỷ-kheo, có người tự mình bị sanh, sau khi biết rõ sự nguy hại của bị sanh, tìm cầu cái vô sanh, vô thượng an ổn khỏi các khổ ách, Niết-bàn; tự mình bị già, sau khi biết rõ sự nguy hại của bị già, tìm cầu cái không già, vô thượng an ổn khỏi các khổ ách, Niết-bàn, …”

 

Sự tầm cầu của bậc Thánh (tức là tầm cầu cái Vô Sanh) chính là động lực khiến cho Thế Tôn từ bỏ tất cả dục lạc thế gian để tiến tu đến khi thành đạo. Cuối cùng Ngài đã thành côngchứng quả Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác.

 

Sau khi thành đạo, Phật thành tựu đầy đủ tứ vô lượng tâm.  Với lòng từ vô lượng như vậy, trong khi chúng sanh còn đang rất khổ đau trong vô minh, Kinh Thánh cầu lại ghi rằng Phật “nghiên về vô vi thụ động không muốn thuyết Pháp”.  Ngài chỉ đồng ý chuyển pháp luân sau khi Phạm Thiên ba lần thỉnh cầu.

 

Đây là một “công án” quan trọng trong Phật Giáo Nguyên Thủy, tức là công án “Phạm Thiên thỉnh Phật chuyển pháp luân.”   Giải được công án này thì mới thành tựu được “cảm ứng đạo giao nan tư nghì”

 

Câu hỏi được đặt ra là: “Với lòng từ bi vô lượng của Phật như vậy, do nhân duyên gì mà ngài ba lần từ chối thuyết pháp độ sanh?”

 

Khác với các công án của Thiền Tông, lời giải cho “công án” này của không có gì bí ẩn mà ngược là có tính chất phơi bày, bộc lộ, chói sáng, không dấu diếm.  Đó chính là nội dung cô đọng mà Thế Tôn lần đầu tiên ngay sau khi thành đạo, tự mình nhận định về Giáo Pháp mà mình vừa chứng ngộ:  Trong lời nhận định này, Phật giải thích với Phạm Thiên ba việc rất khó khiến cho Ngài nghiêng về thụ động không muốn chuyển pháp luân. Vì nhận thấy nội dung của lời nhận định này rất quan trọng, nên ở đây xin trích cả ba văn bản (Việt, Anh, và Pali) để dể đối chiếu:

 

Bản Tiếng Việt:

 

“Này các Tỷ-kheo, rồi Ta suy nghĩ như sau: "Pháp này do Ta chứng được, thật là sâu kín, khó thấy, khó chứng, tịch tịnh, cao thượng, siêu lý luận, vi diệu, chỉ người trí mới hiểu thấu. Còn quần chúng này thì ưa ái dục, khoái ái dục, ham thích ái dục. Đối với quần chúng ưa ái dục, khoái ái dục, ham thích ái dục, thật khó mà thấy được định lý Idapaccàyata Paticcasamuppada (Y Tánh Duyên Khởi Pháp); sự kiện này thật khó thấy; tức là sự tịnh chỉ tất cả hành, sự trừ bỏ tất cả sanh y, ái diệt, ly tham, đoạn diệt, Niết-bàn. Nếu nay Ta thuyết pháp mà các người khác không hiểu Ta, thời như vậy thật khổ não cho Ta, như vậy thật bực mình cho Ta!"

 

Rồi này các Tỷ-kheo, với những suy tư như vậy, tâm của Ta hướng về vô vi thụ động, không muốn thuyết pháp.”

 

Bản Tiếng Anh:

 

“Then the thought occurred to me, 'This Dhamma that I have attained is deep, hard to see, hard to realize, peaceful,refined, beyond the scope of conjecture, subtle, to-be-experienced by the wise.  But this generation delights in attachment, is excited by attachment, enjoys attachment. For a generation delighting in attachment, excited by attachment, enjoying attachment, this/that conditionality & dependent co-arising are hard to see. This state, too, is hard to see: the resolution of all fabrications, the relinquishment of all acquisitions, the ending of craving; dispassion; cessation; Unbinding. And if I were to teach the Dhamma and others would not understand me, that would be tiresome for me, troublesome for me.”

 

Bản Pali:

 

“Tassa mayhaṃ bhikkhave etadahosi: adhigato kho myāyaṃ dhammo gambhīro duddaso duranubodho santo paṇīto atakkāvacaro nipuṇo paṇḍitavedanīyo. Ālayarāmā kho panāyaṃ pajā ālayaratā ālayasammuditā. Ālayarāmāya kho pana pajāya ālayaratāya ālayasammuditāya duddasaṃ idaṃ ṭhānaṃ yadidaṃ idappaccayatāpaṭiccasamuppādo. Idampi kho ṭhānaṃ duddasaṃ yadidaṃ sabbasaṅkhārasamatho sabbūpadhipaṭinissaggo taṇhakkhayo virāgo nirodho nibbānaṃ. ahañceva kho pana dhammaṃ deseyyaṃ pare ca me na ājāneyyuṃ, so mamassa kilamatho, sā mamassa vihesāti. Apissu maṃ bhikkhave imā anacchariyā gāthā paṭibhaṃsu pubbe assutapubbā.”

 

Lời nhận định trên của Thế Tôn rất quan trọng.  Xin tóm tắt lại các ý chính được ghi nhận:

 

Đó là lời nhận định rất cô đọng của Thế Tôn về Giáo Pháp mà Ngài vừa chứng ngộ.

Thời điểm tuyên bố của nhận định này cũng rất quan trọng: ngay sau khi ngài thành đạo.

Lời nhận định nói lên 7 đặc tính của Pháp: sâu kín, khó thấy, khó chứng, tịch tịnh, cao thượng, siêu lý luận, vi diệu. (Sau này, Phật dạy các Thánh Đệ Tử nên xưng tán Pháp bằng cách nói lên sự sâu kín này của Pháp)

giáo pháp có các đặc tính  đã nêu trên, nên có ba cái khó cho việc thuyết Pháp đối với chúng sanhcõi Ta Bà dục giới:

                      I.        Quần chúng ưa ái dục ham thích ái dục nên khó lãnh hội Pháp.

 

                     II.        Khó thấy được định lý Duyên Khởi: Idapaccàyata Paticcasamuppada

 

                    III.        Còn sự kiện này còn khó thấy hơn nữa: tức là sự tịnh chỉ tất cả hành, sự trừ bỏ tất cả sanh y, ái diệt, ly tham, đoạn diệt, Niết-bàn.

 

3.    Phạm Thiên Thỉnh Phật:  Ba việc khó đối với việc chuyển bánh xe Pháp

 

Chúng ta hãy để ý đến cấp độ của ba cái khó mà Thế Tôn nêu rõ trong việc chuyển bánh xe Pháp. Nếu vượt qua các Dục là cái khó một, thì thể nghiệm và thực chứng Định Lý Duyên Khởi là cái khó mười. Vì sao? Vì Phật thuyết: “Ai thấy Duyên Khởi là thấy Pháp, ai thấy Pháp là thấy Ta.”  Như vậy thấy được và thâm chứng Duyên Khởi chính là Tri Kiến Phật. Điều đó thật khó hơn Ly Dục rất nhiều.

 

Nhưng cái khó của thấy Duyên Khởi cũng không khó bằng thấy sự đoạn diệttịch tịnh của Niết Bàn. Đây mới là cái khó hơn tất cả. Nó khó đến nổi khiến cho một bậc Chánh Đẳng Giác, với từ tâm vô lượng như vậy phải “hướng về vô vi thụ động, không muốn thuyết pháp!”

 

Thông cảm được ba cái khó này đối với việc chuyển bánh xe Pháp để tìm ra phương pháp tu làm sao cho ba cái khó đó được “bớt khó” đi chút ít thì chúng ta mới có cơ hội “cảm ứng đạo giao nan tư nghì” đối với Giáo Pháp của Thế Tôn.  Trong phạm vi bài viết này chúng ta sẽ tạm lướt qua hai cái khó đầu mà chỉ chú tâm khảo sát cái khó thứ ba (hai cái khó kia xin hẹn trong một bài viết khác.)  Điều này sẽ làm sáng tỏ mấu chốt thành đạo của Thế Tôn (tức là sabbasaṅkhārasamatho) , và từ đó rút ra được một phương pháp tu cho chính mình với 4 đặc tính: thực dụng (practical), tuần tự (procedural), hệ thống (sytematic), và khoa học (scientific).

 

Nguyên văn của cái khó thứ ba, Phật mô tả như sau:

 

“Còn sự kiện này còn khó thấy hơn nữa: tức là sự tịnh chỉ tất cả hành, sự trừ bỏ tất cả sanh y, ái diệt, ly tham, đoạn diệt, Niết-bàn.”

 

Đoạn Kinh trên trong Kinh Thánh Cầu rất quan trọng, và thâm sâu.  Câu hỏi đặt ra là:  “Nếu đoạn kinh này quan trọng như thế, nó còn xuất hiện trong Kinh nào khác nữa trong Tạng Nikaya không?”

 

Câu trả lời là “Có”; và tại những chổ đoạn kinh trên xuất hiện, nó cũng đóng vai trò quan trọng không kém.  Trước hết là trong Đại Kinh Malynkya (Trung Bộ Kinh, số 64). Trong bài Kinh này Phật dạy Anan phương pháp tu để đoạn được năm hạ phần kiết sử (tức là đắc quả Thánh):

 

…Vị này chánh quán mọi sắc pháp, thọ pháp, tưởng pháp, hành pháp, thức pháp là vô thường , khổ, như bệnh, như cục bướu, như mũi tên, như điều bất hạnh, như bệnh chướng, như kẻ địch, như phá hoại, là không, là vô ngã. Vị này giải thoát tâm khỏi các pháp ấy. Sau khi giải thoát tâm khỏi các pháp ấy, vị ấy tập trung tâm vào bất tử giới (Amatadhatu) và nghĩ rằng: "Đây là tịch tịnh, đây là vi diệu, tức là sự an chỉ tất cả hành, sự xả ly tất cả sanh y, sự ái diệt, vô tham, đoạn diệt, Niết-bàn". Nếu an trú vững chắc ở đây, vị này đạt đến sự đoạn tận các lậu hoặc. Nếu vị ấy không đạt đến sự đoạn tận các lậu hoặc, thời do sự tham pháp, hỷ pháp của mình, thời do sự đoạn tận năm hạ phần kiết sử, vị ấy được hóa sanh, nhập Niết-bàn ở đấy, không phải trở lui đời này nữa. Này Ananda, đây là con đường, đây là lộ trình đưa đến sự đoạn trừ năm hạ phần kiết sử.

 

Trong đoạn kinh trên ta gặp lại gần như nguyên văn lời nhận định của Thế Tôn về cái khó thứ ba trong Kinh Thánh Cầu, nhưng ở đây Phật xử dụng cấu trúc câu “Đây là X” như một lời giới thiệutiếp dẫn (direct introduction) trực tiếp đến bất tử giới (Amatadhatu) tức là Niết Bàn, với lời khẳng định rằng “nếu an trú được vững chắc ở đây, vị này đạt được sự đoạn tận các lậu hoặc (tức là quả vị tương đương của Alahán)

 

"Đây là tịch tịnh, đây là vi diệu, tức là sự an chỉ tất cả hành, sự xả ly tất cả sanh y, sự ái diệt, vô tham, đoạn diệt, Niết-bàn".

 

Ngoài ra trong Tăng Chi Bộ Kinh, Kinh (VI) (6) Định Do Bậc Đạo Sư Thuyết, toàn bộ nguyên văn của cấu trúc “Đây là X” nói trên cũng được Phật một lần nữa xử dụng để trả lời câu hỏi rất khó của Ngài Anan lên hệ tới một loại định còn sâu hơn cả Phi Tưởng Phi Phi Tưởng xứ định:

 

1. Bấy giờ Tôn giả Ananda đi đến Thế Tôn, sau khi đến, đảnh lễ Thế Tôn rồi ngồi xuống một bên. Ngồi xuống một bên, Tôn giả Ananda bạch Thế Tôn:

 

- Bạch Thế Tôn, có thể có chăng một Tỷ-kheo khi chứng được Thiền định như vậy, vị ấy có thể đi trong đất không tưởng đến đất; trong nước không tưởng đến nước; trong lửa; trong gió không tưởng đến gió;trong không vô biên xứ, không tưởng đến Không vô biên xứ; trong Thức vô biên xứ, không tưởng đến Thức vô biên xứ; trong Vô sở hữu xứ, không phi phi tưởng xứ, không tưởng đến Phi tưởng phi phi tưởng xứ; trong thế giới hiện tạithể không tưởng đến thế giới hiện tại; trong thế giới đời sauthể không tưởng đến thế giới đời sau; tuy vậy, vị ấy vẫn có tưởng?

 

- Này Ananda, có thể như vậy, một Tỷ-kheo khi chứng được Thiện định như vậy, vị ấy có thể trong đất không tưởng đến đất; trong nước không tưởng đến nứơc; trong lửa không tưởng đến lửa, trong gió không tưởng đến gió, trong Không vô biên xứ, không tưởng đến Không vô biên xứ; trong Thức vô biên xứ, không tưởng đến thức vô biên xứ, trong Vô sở hữu xứ, không tưởng đến Vô sở hữu xứ; trong Phi tưởng phi phi tưởng xứ, không tưởng đến Phi tưởng phi phi tưởng xứ; trong thế giới hiện tại, không tưởng đến thế giới hiện tại; trong thế giới đời sau, không tưởng đến thế giới đời sau. Tuy vậy, vị ấy vẫn có tưởng.

 

2. - Nhưng bạch Thế Tôn, như thế nào một Tỷ-kheo khi chứng được Thiền định như vậy, vị ấy có thể trong đất, không tưởng đến đất... trong thế giới đời sau, không tưởng đến thế giới đời sau; tuy vậy, vị ấy vẫn có tưởng?

 

- Ở đây, này Ananda, Tỷ-kheo tưởng như sau: “Đây là an tịnh, đây là thù thắng, tức là sự tịnh chỉ tất cả hành, sự từ bỏ tất cả sanh y, sự đoạn diệt khát ái, ly tham, đoạn diệt, Niết-bàn”. Như vậy, này Ananda,Tỷ-kheo khi chứng được Thiền định như vậy, vị ấy có thể trong đất, không tưởng đến đất; trong nước không tưởng đến nước... trong thế giới đời sau, không tưởng đến thế giới đời sau. Tuy vậy, vị ấy vẫn có tưởng.

 

Trong bài kinh này Phật dạy Anan một tưởng rất đặc biệt có một chức năng đặc biệt.  Đó là một tưởng có khả năng tắt hết tất cả các tưởng khác.  Chức năng của tưởng này giống như một “hố đen” (back hole): bất cứ tưởng nào chạm phải nó đều bị đoạn diệt trong chính nó.  Vì sao? Vì ngay cả một người rất thiện xảo trong thiền định, trong khi đang “an trú” trong phi tưởng phi phi tưởng xứ định, mặc dù người đó đã đạt tới trình độ an trú mà vẫn không tưởng tới phi tưởng phi phi tưởng xứ, tuy vậy người đó vẫn còn một tưởng.  Tưởng duy nhất đó không có chủ thể. Chức năng của nó chỉ là sự minh xác trạng thái Niết Bàn phơi bày lúc đó:

 

"Đây là tịch tịnh, đây là vi diệu, tức là sự an chỉ tất cả hành, sự xả ly tất cả sanh y, sự ái diệt, vô tham, đoạn diệt, Niết-bàn".

 

Dẩn chứng một vài bài Kinh tiêu biểu trong Nikaya cũng vừa đủ để chúng ta nhận thức được vai trò quan trọng của một câu Kinh rất ngắn trên đây.  Câu Kinh này được Thế Tôn xử dụng như là một lời tự nhận định về Pháp của chính Ngài, nhưng cũng đồng thời là một Pháp hành trì vô cùng thực dụng cho các Phật tử tu tập theo.

 

4.    Thế Tôn mô tả Niết Bàn với cấu trúc trực tiếp “Đây là X” qua 6 phương tiện:

 

"Đây là tịch tịnh, đây là vi diệu, tức là sự an chỉ tất cả hành, sự xả ly tất cả sanh y, sự ái diệt, vô tham, đoạn diệt, Niết-bàn".

 

“Etam santam, etam panitam, yadidam sabbasankhàrasamatho abbupadhipatinissaggo, tanhakkhayo, virago, nirodho, nibbanam”

 

"This is peaceful, this is excellent, namely the stilling of all preparations, the relinquishment of all assets, the destruction of craving, detachment, cessation, extinction".

 

Bây giờ chúng ta khảo sát cấu trúc câu của lời tuyên bố này.  Ta sẽ chú ý khai triển ý nghĩa của cấu trúc “Đây là” và “Tức Là”

 

Cấu trúc câu “Đây là X” chính là cách giới thiệu trực tiếp cho tâm thức người nghe một thực tại hiện tiền X, tức là “cái-đang-là” vào đúng sát na mà câu “Đây là X” được phát ngôn ra. (Xin xem thêm bài viết Về Ý Nghĩa Mục Đích Thoát Khổ Trong Đạo Phật, đã đăng trên thuvienhoasen.org của cùng tác giả)

 

Vì thế “Đây là X” mang ý nghĩa giới thiệu trực tiếp một “sự-thật-đang-là”. Đó chính là cái nội dụng cô đọng của tâm thức Như Lai (thuật ngữ gọi là Tâm Như), tức là cái tâm đang-là của Như Lai lúc nói câu nói trên.  Nội dung của sự thật này có 7 đặc tính là: sâu kín, khó thấy, khó chứng, tịch tịnh, cao thượng, siêu lý luận, vi diệu.

 

Trong 7 đặc tính này của “Đây là X” có một đặc tính cần nhấn mạnhđặc tính “siêu lý luận” tức là đặc tính vượt ngoài phạm vi của ngôn ngữ của cái được giới thiệu trong “Đây là X”.  Tiếng Anh gọi đặc tính đó là “beyond the scope of conjecture”;

 

Pali gọi là:  atakkāvacaro:  không nằm trong phạm vi của ngôn ngữ diễn đạt

 - a     : không (nghĩa phủ định); not

 - takka: phạm vi; boundary, scope
 - vacaro: liên hệ đến ngôn ngữ lời nói; language

 

Chính vì đặc tính atakkāvacaro của Niết Bàn cho nên  tất cả những gì mô tả sau chữ “tức là”, đều là phương tiện hay ngón tay để chỉ tới cái thực tại của “Đây là X”

 

“Đây là – tức là” chính là mối liên hệ "mặt trăng-ngón tay” hay “cứu cánh-phương tiện”, trong đó “Đây là X” tức là trạng thái Niết Bàn hay vị Giải Thoát mà tâm Thế Tôn đang “an trú” còn “sự tịnh chỉ tất cả các hành” chính là phương tiện mà chính Thế Tôn đã trảy qua để có kinh nghiệm Niết BànCông thức rốt ráo của lời tuyên bố trên chính là: "Đây là Niết Bàn, tức là sự tịnh chỉ tất cả Hành"

 

Thế Tôn vì rất từ bi nên luôn có nhiều phương tiện, vì thế các từ xuất hiện sau “tức là” đều là các phương tiện tương đương, nói cách khác, chúng đều đồng nghĩa trên phương diện tác dụng của nó trên tâm thức của người tu.  Điều đó có nghĩa là trên phương diện tác dụng, các từ sau đây là đồng nghĩa và đều làm cho hiển lộ trạng thái “Đây là X” tức là trạng thái Niết Bàn:

Sự tịnh chỉ tất cả hành,
Sự trừ bỏ tất cả sanh y,
Ái diệt,
Ly tham,
Đoạn diệt,
Niết-bàn.

Xin đơn cử vài ví dụ: tác dụng của “sự tịnh chỉ tất cả hành” và tác dụng của “sự ly tham”, hoặc là “ái diệt” lên tâm thức của người tu là hoàn toàn tương đương với nhau, và cùng tương đương với kinh nghiệm “đoạn diệt” hay “Sự trừ bỏ tất cả sanh y”.  Tuy nhiên cả sáu danh từ mô tả trên đều không phải là cái “Đây là X” vì nội dung thực sự của  “Đây là X” tức là trạng thái tâm của Thế Tôn lúc nói lên câu đó thì nằm ngoài phạm vi của ngôn ngữ.

 

Chính vì “sự tịnh chỉ tất cả hành” là đồng nghĩa với Niết Bàn về mặt tác dụng của nó trên Tâm cho nên giờ đây chúng ta tiếp tục khảo sát ý nghĩa của sabbasaṅkhārasamatho  trong tiến trình tu tu chứngThành Đạo của Thế Tôn. Việc làm này sẽ làm sáng tỏ một Phương Pháp Tu rất thực dụng (practical), tuần tự (procedural), hệ thống (sytematic), và khoa học (scientific).

 

5.    Định nghĩa của saṅkhārā theo Nikaya:

 

Trong Nikaya, Phật định nghĩa saṅkhārā theo chức năng hoạt động của nó (functional, or operational definition) trong Kinh Đáng Được Ăn (Tạp 2, Đại 2,11) (S.iii,86) như sau:

 

Này các Tỷ-kheo, thế nào gọi là hành? Làm cho hiện hành (pháp) hữu vi nên gọi là hành. Làm cho hiện hành (pháp) hữu vi gì? Làm cho hiện hành sắc với sắc tánh, làm cho hiện hành thọ với thọ tánh, làm cho hiện hành tưởng với tưởng tánh, làm cho hiện hành các hành với hành tánh, làm cho hiện hành thức với thức tánh. Làm cho hiện hành (pháp) hữu vi, này các Tỷ-kheo, nên gọi là các hành

 

English:

 

And why do you call them 'fabricators'? Because they fabricate fabricated things, thus they are called 'fabricators.' What do they fabricate as a fabricated thing? For the sake of form-ness, they fabricate form as a fabricated thing. For the sake of feeling-ness, they fabricate feeling as a fabricated thing. For the sake of perception-hood... For the sake of fabrication-hood... For the sake of consciousness-hood, they fabricate consciousness as a fabricated thing. Because they fabricate fabricated things, they are called fabricators.

 

Như vậy định nghĩa chức năng (functional definition) của saṅkhārā chính là: “Làm cho hiện hành (pháp) hữu vi”.  Their operation is to fabricate fabricated things.

 

Chúng ta chỉ ghi nhận chức năng của Hành là “làm cho hiện hữu các pháp hữu vi” và tiếp tục ghi nhận cách phân loại (classification) các loại Hành trong Kinh Tiểu Phương Quãng (Trung Bộ Kinh Số 44):

 -- Thưa Ni sư, có bao nhiêu hành?

 -- Hiền giả, có ba loại hành này: thân hành, khẩu hành, và tâm hành.

 -- Thưa Ni sư, thế nào là thân hành, thế nào là khẩu hành, thế nào là tâm hành?

 -- Thở vô, thở ra, Hiền giả Visakha, là thân hành, tầm tứ là khẩu hành, tưởng và thọ là tâm hành.

 -- Thưa Ni sư, vì sao thở vô thở rathân hành, vì sao tầm tứ là khẩu hành, vì sao tưởng và thọ là tâm hành?

 -- Thở vô, thở ra, Hiền giả Visakha, thuộc về thân, những pháp này lệ thuộc với thân, nên thở vô thở ra thuộc về thân hành. Hiền giả Visakha, trước phải tầm và tứ rồi sau mới phát lời nói, nên tầm tứ thuộc về khẩu hành. Tưởng và thọ và tâm sở, các pháp này lệ thuộc với tâm, nên tưởng và thọ thuộc về tâm hành.

 

Tóm lại, qua hai bài Kinh trên chúng ta ghi nhận hành có chức năng là làm cho hiện hữu các Pháp Hữu Vi.

 Về phân loại, có ba loại Hành:

 

Thân hành: hơi thở ra/ hơi thở

Khẩu hành: Tầm và Tứ (Tầm:  sự hướng tâm đến đối tượng; Tứ: sự duy trì sự hướng tâm đó)

Ý hành: Thọ và Tưởng (Thọ: các cảm thọ nhận lãnh trên thân tâm bao gồm lạc, khổ, không khổ không lạc; Tưởng: tri nhận và kiến giải thông qua thọ và mạng lưới danh/nghĩa chế định)

Khi ta phối hợp định nghĩa vận hành và cách phân loại trong bài kinh trên ta có thể hình dung ra sự vận hành của các Hành.  Khi các hành hoạt động liên tục (tức là ba cặp: hơi thở vô/ra; tầm tứ, thọ tưởng) thì các pháp hữu vi đua nhau xuất hiện không dứt.

 

Bây giờ ta áp dụng cách định nghĩa và phân loại này của các Hành để đem ứng dụng và mắc xích thứ nhất Vô Minh –Hành và mắt xích thứ hai   Hành -Thức trong 12 nhân duyên:

 

Công thức Tổng Quát: Do cái này có nên cái kia có

 

Ứng dụng và khai triển cho mắt xích thứ nhất: Vô Minh – Hành ta có:

 

“Do duyên vô minh, nên có hành.”

 

Dầu các Như Laixuất hiện hay không xuất hiện, nguyên lý tự nhiên đó vẫn đứng vững, các pháp an trú vững chắc trong nguyên lý đó (dhammaṭṭhitatā ), các pháp được thiết lập một cách trật tự trong nguyên lý đó (dhammaniyāmatā),  các pháp y các duyên (điều kiện riêng biệt) mà hiện khởi theo đúng nguyên lý đó (idappaccayatā).  Nguyên lý này Như Lai hoàn toàn chứng ngộ, hoàn toàn thấu suốt rốt ráo cùng tột.  Sau khi đã hoàn toàn chứng ngộ, hoàn toàn thấu suốt rốt ráo cùng tột, Như Lai (dùng ngôn ngữ khái niệm quy ước) tuyên bố, chỉ bày, phơi bày, khai triển, thiết lập (khái niệm), phân tích, phân loại, làm cho phơi bày rõ ràng ý nghĩa Như Vậy của nguyên lý đó:  “Này các Tỷ Kheo, hãy đến để mà thấy:

 

“Do duyên vô minh, nên có các hành.”

 

 Như vậy hành chính là mang ý nghĩa tạo tác và làm ra các pháp hữu vi. Nguyên nhân của việc tạo tác này là vô minhÝ nghĩa “tạo tác” này của Hành trong “bóng tối” của Vô Minh cũng được nhận rõ bởi Đức Phật trong Kinh Pháp Cú số 153-154. Trong đoạn Kinh này, đức Phật ví các Hành như người thợ xây (tạo tác) chuyên xây nhà cho Thức an trú.

 

"Lang thang bao kiếp sống
Ta tìm nhưng chẳng gặp,
Người xây dựng nhà này,
Khổ thay, phải tái sanh
Ôi! Người làm nhà kia
Nay ta đã thấy ngươi!
Ngươi không làm nhà nữa.
Đòn tay ngươi bị gẫy,
Kèo cột ngươi bị tan
Tâm ta đạt tịch diệt,
Tham ái thảy tiêu vong”
 (Kinh Pháp Cú 153-154)

 

Với Minh khởi, Vô Minh diệt. Chức năng xây nhà tạo tác của Hành bị nhận diện. Thức không còn đối tượng hữu vi nào để nhận ra sự khác biệt nữa cho nên Thức trở thành Thức-không-hiển-lộ, cũng gọi là “Tâm Vô Sở Trú” trong Thiền Tông.

 

Đó là một trong các điều đại ngộ của Phật, tức là nhận ra chức năng của Hành trong bài kệ Pháp Cú nêu trên:

 

“Nay ta đã thấy ngươi!

Ngươi không làm nhà nữa”

 

Từ nơi sở ngộ này, Thế Tôn đã định nghĩa, phân loại các Hành, và thiết lập một trình tự tu chứnglớp lang tuần tự để đưa tới mục đích duy nhấtNiết Bàn (mà theo như chúng ta đã nhận địnhđồng nghĩa với trạng thái sabbasaṅkhārasamatho về ý nghĩa tác dụng trên Tâm Thức của người tu.)

 

Trình tự tu chứng có khoa học và hợp lý đó được Thế Tôn trình bày trong Kinh Sống Một Mình (Tương Ưng Bộ S. iv, 216) như sau:

 

11. I. Kinh Sống Một Mình (Tương Ưng Bộ S.iv,216)

 

1) ...

 

2) Rồi một Tỷ-kheo đi đến Thế Tôn; sau khi đến, đảnh lễ Thế Tôn, rồi ngồi xuống một bên.

 

3) Ngồi xuống một bên, Tỷ-kheo ấy bạch Thế Tôn:

 

-- Ở đây, bạch Thế Tôn, khi con sống một mình, Thiền tịnh, tâm tư như sau được khởi lên: "Thế Tôn dạy có ba thọ: lạc thọ, khổ thọ, bất khổ bất lạc thọ". Ba thọ này được Thế Tôn thuyết dạy. Nhưng Thế Tôn lại nói: "Phàm cái gì được cảm thọ, cái ấy (nằm) trong đau khổ". Do liên hệ đến cái gì, lời nói này được Thế Tôn nói lên: "Phàm cái gì được cảm thọ, cái ấy (nằm) trong đau khổ"?

 

4) -- Lành thay, lành thay, này Tỷ-kheo! Này Tỷ-kheo, Ta nói rằng có ba thọ này: lạc thọ, khổ thọ, bất khổ bất lạc thọ. Ba thọ này được Ta nói đến. Nhưng này Tỷ-kheo, Ta lại nói: "Phàm cái gì được cảm thọ, cái ấy (nằm) trong đau khổ". Chính vì liên hệ đến tánh vô thường của các hành mà lời ấy được Ta nói lên: "Phàm cái gì được cảm thọ, cái ấy nằm trong đau khổ". Chính vì liên hệ đến tánh đoạn tận, tánh tiêu vong, tánh ly tham, tánh đoạn diệt, tánh biến hoại của các hành mà lời ấy được Ta nói lên: "Phàm cái gì được cảm thọ, cái ấy (nằm) trong đau khổ".

 

5) Nhưng này Tỷ-kheo, Ta tuyên bố rằng sự tịnh chỉ các hành là tuần tự:

khi chứng được Thiền thứ nhứt, lời nói được tịnh chỉ;
khi chứng Thiền thứ hai, tầm tứ được tịnh chỉ;
khi chứng Thiền thứ ba, hỷ được tịnh chỉ;
khi chứng Thiền thứ tư, hơi thở vô, hơi thở ra được tịnh chỉ;
khi chứng Không vô biên xứ, sắc tưởng được tịnh chỉ;
khi chứng Thức vô biên xứ, không vô biên xứ tưởng được tịnh chỉ;
khi chứng Vô sở hữu xứ, thức vô biên xứ tưởng được tịnh chỉ;
khi chứng Phi tưởng phi phi tưởng xứ, vô sở hữu xứ tưởng được tịnh chỉ;
khi chứng Diệt thọ tưởng định, tưởng và thọ được đoạn diệt.

Đối với Tỷ-kheo đã đoạn tận các lậu hoặc, tham được đoạn diệt, sân được đoạn diệt, si được đoạn diệt.

 

Khi các hành được tịnh chỉ, khi các tạo tác được buông bỏ, cái không tạo tác tức là  Không , Vô TướngVô Tác hiển lộ.  Đó là ba cửa Giải ThoátThế Tôn đã tuyên thuyếtRốt ráo và tinh tuý của Pháp Môn hành trì sabbasaṅkhārasamatho  chính là con đườngThế Tôn đã đi qua. Pháp hành trì này còn được nhận thấy qua bài kệ sau:

 

Chư Hành vô thường
Thị sanh diệt pháp.
Sanh diệt diệt dĩ
Tịch diệt vi lạc
Tất cả các Hành là Vô Thường
Chính là các Pháp Hữu Vi Sanh Diệt
Sanh Diệt diệt tận
Tịch Diệt (Nibbana) là Tối Thượng An Lạc

 

Con đường đi tới sự “Sanh diệt diệt dĩ” chính là hướng tới sabbasaṅkhārasamatho.  Đó là con đường rất thực dụng, có trình tự, có hệ thống, và rất khoa học  mà Thế Tôn đã soi sáng.

 

6.    Kết Luận

  

Khi các hành (hơi thở ra vô, tầm tứ, thọ tưởng) lan man hoạt động chúng tạo ra vô số vô lượng các pháp hữu vi rất vi tế như là: ngôn ngữ, hình ảnh, âm thanh, chấp ngã, chấp thường, chấp đoạn, chấp vô, chấp hữu. Nó tạo ra sắc tướng từ sắc tánh, thọ tướng từ thọ tánh…, nó tạo ra không vô biên xứ, thức vô biên xứ, vô sở hữu xứ, và phi tưởng phi phi tưởng xứ.  Tất cả các thứ đó đều do là các hành tạo ra cả.

 

Do các hình tướng này mà Thức có nơi “an trú” và hoạt động   để  nhận ra sự khác biệt. Tức là "Do duyên Hành mà Thức sanh khởi".  Trong Kinh Bọt Nước, Tương Ưng Bộ, thức thường được dụ như nhà huyễn thuật.  Trong đó Hành đóng vai trò phụ tá, còn Vô Minh như là bức màn đen tạo nên bóng tối cho Hành (tên phụ tá, luôn lăng xăng tạo tác) giúp đở Thức bày trò huyễn thuật lừa gạt chúng taĐặc tính của một trò huyễn thuật là sự lừa dối, là biến “không” thành “có”.  Vai trò của Thức là biến cái Chân Không thành cái Diệu Hữu.  Tự thân các pháp Hữu Vi không có gì là “Diệu” cả: vì chính nó là vô thường, khổ nãovô ngã. Chính sự hoán chuyển từ Chân Không thành ra Hữu mới chính là cái Diệu của Thức. Chúng ta không nhận ra vai trò của Hành là kẻ tạo tác luôn giúp nhà huyễn thuật Thức bày trò lừa gạt.  Đức Phật là người đã nhận ra tên “thợ xây nhà” chuyên môn tạo tác này nên Ngài đưa ra giải pháp  sabbasaṅkhārasamatho  rất có hệ thốngvô cùng thực dụng qua các tầng thiền định nhằm đưa chúng sanh tất cả đến Niết Bàn.  Đó là công đức không thể nghĩ bàn của Đức Từ Phụ Thích Ca Mâu Ni!

 

Giải pháp sabbasaṅkhārasamatho  đặt nền tảng trên sự tịnh chỉ tất cả các hành một cách có tuần tự và có hệ thống qua tứ thiền hữu sắctứ định vô sắc. Đó là phương pháp làm cho tịnh chỉ mắt xích thứ hai “Hành” trong 12 nhân duyên đưa đến sanh tử luân hồi.

 

Sau này chư Tổ cũng khai thác giải pháp sabbasaṅkhārasamatho  này thông qua chủ trương “Ngôn ngữ đạo đoạn, tâm hành xứ diệt, Pháp Như Niết Bàn”

 

Để kết thúc bài viết này xin mượn lời tán thán của các vị Thánh Đệ Tử ngày xưa thưa với Đức Thế Tôn khi họ nhận ra Pháp Tu:

 

“Thật vi diệu thay, thưa Tôn giả Gotama! Thật vi diệu thay, thưa Tôn giả Gotama! Như người dựng đứng lại những gì bị quăng ngã xuống, phơi bày những gì bị che kín, chỉ đường cho những người bị lạc hướng, đem đèn sáng vào trong bóng tối để những ai có mắt có thể thấy sắc”

 
Thành Kính Dâng Lên Đức Thế Tôn Nhân Ngày Kỷ Niệm Phật Thành Đạo 2015.

Nam Mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật.



Gửi ý kiến của bạn
Tắt
Telex
VNI
Tên của bạn
Email của bạn
26 Tháng Ba 20245:01 CH(Xem: 77)
Nhà tôi, với những góc vườn. Lặng im, nho nhỏ, dễ thương lạ thường. Góc đây, là góc NỤ THƯƠNG. Hoa đua nhau nở, như đương mĩm cười...
26 Tháng Ba 20242:55 CH(Xem: 71)
Muốn vượt qua được chướng ngại. Trước hết phải tập nhảy dài, nhảy cao! Đầu tiên tập nhảy qua hào, Qua mương, rảnh, không dùng sào chống, nghe!
19 Tháng Ba 202411:52 SA(Xem: 345)
Chuyển đổi tâm, đó là trí tuệ và đó là con đường của Thiền Quán. Tuy tạm nói là Thiền Quán nó cũng là Thiền Tuệ mà cũng là Định và cũng là Giới nữa, khi mình biết sai mình chuyển đổi tốt hơn thì đó là Giới rồi. Khi mình thiên vị, mình ghét ai thì tâm mình không có khách quan, mình chuyển đổi lại cái thấy khách quan thôi thì đó là Vipassana là thiền Tuệ. Khi mình khởi ra cái ý muốn nói hay muốn làm một việc gì không đúng, mình dừng lại liền thì cái đó là Định rồi...
19 Tháng Ba 202411:47 SA(Xem: 180)
Nhìn lên trống rỗng bầu trời. Cao xanh lồng lộng, không lời lặng thinh. Như qua biên giới tử sinh. Như đang thể nhập tâm linh tròn đầy.
19 Tháng Ba 20248:50 SA(Xem: 163)
Tuệ Huy trình bày chủ đề: NỘI DUNG chính của TỨ THÁNH ĐẾ: 3 CHUYỂN - 12 HÀNH TƯỚNG Powerpoint/SLIDES bài giảng - VIDEO - và bài kinh liên quan đến bài học
13 Tháng Ba 20241:02 CH(Xem: 204)
Đời người như chiếc lá. Theo phong ba lìa cành. Rơi vào lòng đất lạnh. Xong rồi, cuộc tử sinh...
06 Tháng Ba 20249:44 SA(Xem: 691)
Làm việc tốt và chỉ nhắm đến bào mòn cái Ta và đoạn trừ cái Tham. Và sau cùng, tu Phước mà thiếu tu Huệ, thiếu thực tập thiền định theo thánh giáo Như Lai, thì mãi mãi chìm đắm trong sanh tử.
05 Tháng Ba 20247:23 CH(Xem: 173)
Kiến thức này có ích lợi khi đọc vào tạng kinh Nikaya vì Đức Phật là bậc thầy về việc sử dụng các ẩn dụ để dạy cho chúng ta hiểu các khái niệm rất khó nắm bắt ví dụ như Samsara và Nibbana.
05 Tháng Ba 20245:45 CH(Xem: 197)
Tự động cải thiện ảnh của bạn bằng AI. (Trí thông minh nhân tạo) Đơn giản chỉ cần tải lên và trải nghiệm kết quả ngay lập tức
04 Tháng Ba 202411:09 SA(Xem: 163)
Tôi chỉ là người “Ở ĐỢ” Trong thân tạm bợ cõi đời Dẹp Tâm còn lắm nỗi trôi Mỗi giây, mỗi phút không ngơi
29 Tháng Hai 20241:39 CH(Xem: 189)
Tất cả đều do Nhân Duyên mà sanh khởi lên, Chúng sẽ mau chóng dễ dàng cũng do Nhân Duyên mà đoạn diệt. Tất cả phơi bày thật rõ ràng như thế như thế: Cái gì có bản chất sanh ra, cái đó có bản chất đoạn diệt! Nhưng Xả này tồn tại. Đây là pháp môn vô thượng căn tu tập.
26 Tháng Hai 20249:07 CH(Xem: 169)
Tâm phàm phu chứa đầy dấu HỎI ( ? ) Cùng dấu THAN ! Nhưng không dấu THÔI ( ./ ) Nên bao kiếp vẫn còn nổi trôi Trong “Lục Đạo”, luân hồi sinh tử.
18 Tháng Hai 20248:48 CH(Xem: 538)
Chùa đông người vang vọng tiếng cầu kinh Chợ Tết Hội Xuân, trăm hoa khoe sắc Bol-sa diễn hành, điểm tô muôn mặt Mừng Xuân đón Tết về, đượm thắm tình.
15 Tháng Hai 20244:58 CH(Xem: 459)
Thiền trong Xuân hay Xuân trong Thiền. Tết đến, Xuân về... Rồi lại đi! Còn lại trong ta những ảnh hình... Năm nào cũng chỉ sống như thế, Biết đến bao giờ thoát được ra?
13 Tháng Hai 20241:03 CH(Xem: 258)
PHÁT LÒNG TỪ BI Làm sao phát lòng TỪ BI ? Để Từ Bi dẫn ta đi hết đường Xin hãy luôn luôn, thường thường Nhìn thú bị giết! Máu đương chang hòa! Trước cảnh giết! Thú thét la! Từ bi sẽ phát, nếu mà xót thương
13 Tháng Hai 20241:03 CH(Xem: 208)
NGHINH XUÂN, Mai vàng khoe sắc trổ, ĐÓN TẾT, rực rỡ đóa Hồng Đào, Nhân gian pháo nổ đón chào, THIỀN VIỆN nghi ngút ngạt ngào khói hương.
08 Tháng Hai 20241:13 CH(Xem: 312)
Như một truyền thống: Kính mời Chư Tôn Thiền Đức,Thân mời quý Cô Bác, quý anh chị Thiền Sinh cùng Gia Đình và tất cả Thân Hữu cùng về THIỀN ĐƯỜNG TÁNH KHÔNG 13071 Brookhurst St., Suite 197 - Garden Grove, CA 92843 10 giờ sáng ngày chủ nhật mùng 2 TẾT (nhằm 11 tháng 2, 2024) chúng ta cùng nhau LỄ PHẬT, chúng ta cùng nhau MỪNG XUÂN MỚI. Hoặc quý vị có thể tham dự trên ZOOM theo LINK
07 Tháng Hai 20249:56 SA(Xem: 395)
"Ý Như Vạn Sự" Là tác Ý sâu để nhận ra cái tánh Như của Vạn Sự. Là cho lối sống tùy duyên thuận pháp, thõng tay vào chợ giữa giòng đời, Là cho phép vạn sự tự vận hành theo nguyên lý của chính nó, Là vô ngã vì không có chủ ý mong muốn vạn sự theo ý của chính mình.
07 Tháng Hai 20249:19 SA(Xem: 230)
Có bạn, tôi đi giửa cuộc đời vững chải, thong dong, không bị gió đời đánh gục. Có bạn, tôi thêm sức mạnh đối diện cùng bệnh khổ. Có bạn vào giờ phút cuối đời, khi không có ai ngay cả những người tôi thương yêu nhất, không còn gì kể cả những gì tôi quý giá nhất, chỉ còn lại bạn cùng tôi đi qua cửa tử. Sẽ không có ai hết. Trừ bạn, bạn hiền của tôi.
06 Tháng Hai 20249:53 SA(Xem: 274)
Mùa xuân là khởi đầu, là hy vọng. Lời chúc đầu xuân đến với bạn vào những thời khắc chuyển giao một năm mới đều là những lời tốt đẹp. Chúc thành công, may mắn. Chúc mọi sự an lành. Chúc ước mơ thành hiện thực. Chúc phú quý đại lợi. Chúc an khang thịnh vượng. Và dễ thương nhất là lời chúc " Vạn sự như ý ".
05 Tháng Hai 202410:51 SA(Xem: 179)
Xuân về mến chúc bạn hiền Sống đời An Lạc -như nhiên hài hòa Tâm hồn thanh thản thong dong Thương đời ,mến đạo -chung lòng dựng xây
05 Tháng Hai 202410:47 SA(Xem: 166)
Xuân về trong chốn Thiền môn Thiền sinh khắp chốn đồng bôn tập về Cùng nâng ly rượu Bồ Đề Cùng nhau tất cả hướng về Ân Sư
30 Tháng Giêng 20246:36 CH(Xem: 280)
Tết nay xin chúc bình an Xuân về đem lại muôn ngàn niềm vui Mọi người chia xẻ ngọt bùi Hài hòa cuộc sống, lau chùi tâm linh.
25 Tháng Giêng 20242:24 CH(Xem: 427)
Đừng kéo lê cuộc đời mình với những tính toán, âu lo. Hãy tự cho mình một cơ hội có một không hai trong đời: Thiền, bạn sẽ không bao giờ nuối tiếc, vì chắc chắn bạn sẽ có được cái Tâm An - viên ngọc quý mà không bạc tiền nào có thể mua được…
22 Tháng Giêng 202412:18 CH(Xem: 208)
Mỗi ngày “ bỏ ống”, vài mươi phút Đứng đi tích trữ, vài mươi giây Tâm ta sẽ chứa đầy AN TỊNH Cứ vậy, ta sẽ được bạc nghìn !
22 Tháng Giêng 202412:11 CH(Xem: 1320)
Sát sinh hại vật làm vui thú Nghiệp duyên quả báo, sẽ không lường !
15 Tháng Giêng 20248:50 SA(Xem: 715)
Mừng Xuân đón Tết Giáp Thìn Niềm vui đầy ắp trong tim mọi người Trẻ thơ luôn nở nụ cười Hương Xuân tỏa khắp đất trời tĩnh im
14 Tháng Giêng 20249:17 SA(Xem: 261)
Người từ cát bụi tới đây Về đâu ai biết ? mai này hóa thân!
09 Tháng Giêng 20247:20 CH(Xem: 380)
Chữ định là samādhi, được định nghĩa là citta ekkagatta. Citta này có nghĩa là tâm. Ekkagatta này tách ra làm đôi có chữ ekka nghĩa là “một” còn gatta thì giống như động từ “to go” trong tiếng Anh có nghĩa là đi tới. Như vậy ekkagatta nghĩa là cái tâm của chúng ta nó đi tới cái trạng thái chỉ có “một”. Tuy nhiên, cái yếu tố một của citta ekkagatta này chỉ là yếu tố cần thôi chứ chưa có phải đủ của định trong Phật giáo.
08 Tháng Giêng 20244:39 CH(Xem: 304)
Ni Sư về Thiền Viện Chân Như Cho chúng con chiêu thức tuyệt vời Nhắm mắt nhìn, tâm thấy trống rỗng Mỡ mắt nhìn ra thấy rỗng không
07 Tháng Giêng 20248:19 SA(Xem: 258)
Cung kính lạy Ngài HUỆ NĂNG Xin chứng minh, cho Thiền Đăng con ngời!!! Kính đê đầu bái lạy Người Kính xin Ngài độ suốt đời Tánh Không
01 Tháng Giêng 202412:28 CH(Xem: 294)
Mùa Xuân này, buồn lắm người ơi Tổ Đình tôi thiếu vắng một Người Một vị Thầy! muôn đời khả kính Thầy tôi đó ! nay có còn đâu !
01 Tháng Giêng 202411:20 SA(Xem: 479)
CHÚC cho mọi người vui đón Xuân MỪNG năm mới đến dịp cuối tuần NĂM nay vui Tết, xin kính chúc MỚI đẹp muôn điều đến với Xuân
26 Tháng Mười Hai 202310:36 SA(Xem: 379)
Có gì đâu vướng mắc Ta bà Nhớ lời thầy dạy-sáng ngời trong tâm "Qua dòng nước, bàn chân không dính nước" "Sống trong đời - Định huệ chẳng rời ta"
26 Tháng Mười Hai 202310:31 SA(Xem: 712)
ĐỜI KHỔ, chuyện khủng kinh sao tả Thân VÔ THƯỜNG kể cả vạn sinh Chỉ có CĂN NHÀ TÂM LINH Tự ta tu học, CHÍNH MÌNH ngộ ra!
24 Tháng Mười Hai 20232:18 CH(Xem: 255)
“ Dòng xúc cảm viết đầy trang giấy Ngồi nhớ Thầy, từ bấy đến nay Giữa lòng Tổ Đình đong đầy Cuộc đời pháp lữ của Thầy độ nhân “
20 Tháng Mười Hai 20237:49 SA(Xem: 324)
Kho tàng là Phật tánh trong mỗi chúng sanh, là khả năng giác ngộ. Khi thật sự giác ngộ rồi, thì không ai còn chạy đi tìm cầu hạnh phúc ở bên ngoài. Kho tàng là Tánh Giác trong mỗi con người, là khả năng thành Phật. Mà một khi đã thành Phật thì vượt thoát mọi đau khổ, buồn vui.
18 Tháng Mười Hai 202312:08 CH(Xem: 391)
Tình nghĩa hai Thầy trò đã vượt Qua lằn ranh giới của đời thường Mới khiến những lời thơ của con Bật lên thành tiếng khóc thương Thầy !!!
13 Tháng Mười Hai 202310:32 SA(Xem: 666)
Sau khi chứng ngộ Đức Phật đã đi bộ đến khu Vườn Nai để giảng cho năm anh em tôn giả Kiều Trần Như những bài pháp đầu tiên, trong đó có bài kinh Vô Ngã Tướng. Trong bài kinh này, Đức Phật phân tích các thành phần ngũ uẩn của một người gồm có sắc, thọ, tưởng, hành, thức và chứng minh rằng chúng đều vô thường, khổ và do đó không thích hợp để đồng nhất với một "ngã" (attan). Trong khi nghe bài kinh này, tâm của nhóm năm vị được giải thoát khỏi các lậu hoặc, không còn chấp thủ.
11 Tháng Mười Hai 20238:17 SA(Xem: 286)
“Ơn Thầy báo mộng năm xưa Thuốc trong mình đó, sao mua ngoài nầy”
10 Tháng Mười Hai 20234:48 CH(Xem: 598)
Một pháp Thiền cho thời hiện đại Có những điểm đặc sắc nói trên, nhưng thực ra dòng Thiền Tánh Không chính là sự khai triển hiện đại của truyền thống Thiền nguyên thủy của Phật giáo. Thiền sinh tu tập pháp “không lời” bằng những cách quen thuộc như “không nói thầm trong não”, “không định danh đối tượng”, “không nắm giữ tướng chung, không nắm giữ tướng riêng”
06 Tháng Mười Hai 20232:33 CH(Xem: 464)
Thầy mình, một vị Thiền Sư Tánh Không hiển lộ, tướng như mây trời. Kinh ! Người không nói một lời Mà như đã nói vạn lời Tâm Kinh.
06 Tháng Mười Hai 20239:49 SA(Xem: 351)
Lần đầu tiên con được duyên lành về thăm xứ Phật. Được đặt chân tới Ấn Độ nơi mà con hằng ao ước một lần trong đời con có thể viếng thăm.
05 Tháng Mười Hai 202312:51 CH(Xem: 1023)
Ngày Lễ Tạ Ơn là ngày sum họp gia đình và cũng là ngày bắt đầu mùa lễ hội rộn ràng kết thúc năm cũ sắp qua và chào đón năm mới sắp đến ở Hoa Kỳ.
05 Tháng Mười Hai 202311:46 SA(Xem: 1017)
Theo lịch sinh hoạt của Đạo tràng Nam Cali thì hôm nay là một ngày nhập thất chuyên tu tại Tổ đình Tánh Không. Tuy nhiên ngày hôm nay đặc biệt có thêm buổi lễ quy y cho hai bạn đồng tu là Lê Văn Hoàng và Trương Thùy Thanh Trúc. Hai bạn này là những thành viên mới của Đạo tràng Nam Cali.
03 Tháng Mười Hai 20238:28 SA(Xem: 338)
Tuy chưa một lần hội ngộ Tiếng vang Thầy lồng lộng giữa hư không Một ngọn lau gầy còm cỏi Ngã xuống, chấn động cả thiên thu
28 Tháng Mười Một 20239:53 SA(Xem: 375)
Nín thinh, không lộ nét đau. Miệng điểm nụ cười ngọt ngào lắm thay! Một câu nói, nay mới hay: “Thân đau, Tâm chẳng đau” đây chính là!
27 Tháng Mười Một 202310:44 CH(Xem: 576)
Đại duyên đã đến với NHƯ VÂN. Ly gia cắt ái, giải thoát cần. Tâm Quan tỉnh ngộ, đời biển khổ. Tánh Không cội phúc, trọn Tứ Ân.
27 Tháng Mười Một 202312:38 CH(Xem: 507)
Hành trình này rất ích lợi cho sư tu tập vì cảm thấy gần gũi Đức Phật hơn vì Ngài cũng là một người bình thường tuy là Hoàng tử mà đã bỏ hết để trải nghiệm nhiều cách tu trước khi Đại giác ngộ.
27 Tháng Mười Một 202312:31 CH(Xem: 530)
Chuyến đi hành hương nầy 50 người mà con chưa quen 46 người....và con thật vui được gặp những bạn mới rất dễ thương, thanh tú, dễ chịu làm cho cuộc hành trình rất vui vẻ. Con xin cảm ơn Cô đã không ngại tổ chức chuyến đi nầy để mở mắt chúng con trên con đường tu
27 Tháng Mười Một 202312:21 CH(Xem: 345)
Những ngày đầu đến đây, trên đường mắt thấy tai nghe những cảnh đời khốn khó, ngạc nhiên là tiếng niệm Phật và chuông cũng phát ra từ đây! Con thầm nghĩ, nếu mình đến đây để cầu xin, van vái thì mình và họ chẳng khác gì nhau đâu, có khác là khác về hình tướng bên ngoài mà thôi.
27 Tháng Mười Một 202312:13 CH(Xem: 375)
Mười hai ngày hành hương đã qua đi nhanh chóng. Bây giờ, ngồi ở nhà, con có cảm tưởng như đã trải qua một giấc mơ. Cũng may nhờ những hình ảnh trong điện thoại, nên biết chắc mình không mơ. Giấc mơ hành hương đất Phật đã đủ duyên nên thành tựu.
27 Tháng Mười Một 202312:06 CH(Xem: 400)
Từng thánh tích con đi qua gợi nhớ lại cuộc đời người cha của con. Người đã từ bỏ tất cả, chấp nhận gian khổ để tự mình tìm kiếm con đường giải thoát. Ngài giác ngộ, giáo hóa chúng sinh.
20 Tháng Mười Một 20239:11 SA(Xem: 399)
Hôm nay Giổ Thầy, nhớ lại Chẳng thấy bụi phấn của ai bay bay Mắt như “ ươn ướt” “ cay cay”! Tâm ta đang đong tràn đầy nhung nhớ !!!
20 Tháng Mười Một 20238:29 SA(Xem: 505)
OHBM: là chữ viết tắt của Organization for Human Brain Mapping. Năm nay là năm thứ 16, mỗi năm họ tổ chức đại hội tại một quốc gia khác nhau. Số người tham dự rất đông, khoảng trên 3000 người đủ mặt từ các nước, đa số là người trẻ, trong đó đăc biệt chỉ có một thầy tu.
12 Tháng Mười Một 202310:41 SA(Xem: 688)
CON LÀ LẠC - TỊNH Kính dâng TẤM LÒNG đệ tử nhớ ơn THẦY mình !
05 Tháng Mười Một 20238:10 SA(Xem: 388)
Hôm nay đây, được nhân duyên đải Gặp vị Thầy soi sáng Tâm trần Thầy còn chỉ biết bao nhiêu lần Đường nào đi, và nơi nào đến !
02 Tháng Mười Một 20239:55 SA(Xem: 466)
chỉ trong 9 ngày qua đã có 17,823 lượt xem, 248 like và rất nhiều comment của huynh đệ khắp nơi thương quý Thầy
01 Tháng Mười Một 20234:23 CH(Xem: 698)
Lời ngõ: Trong kỳ kết tập kinh điển lần thứ ba khoảng 236 năm sau khi Phật nhập diệt, Ngài Mục Kiền Liên Tu Đế (Moggaputta Tissa) đã định nghĩa Định là Nhất tâm (citta ekkagatta). Định nghĩa này khiến cho việc thực hành Thiền định về sau bị sai lệch và nhầm lẫn với các loại thiền ngoại đạo. Bài viết này được phiên tả lại từ bài giảng của Tuệ Huy trong buổi sinh hoạt Đạo tràng của Nam Cali.
01 Tháng Mười Một 20233:50 CH(Xem: 379)
Trâu tôi, là Trâu Điên Không hiền, mà quá dữ Nhưng cũng phải chịu thua Theo cách chăn trâu này!!!
30 Tháng Mười 20238:18 SA(Xem: 593)
Người thực hành tứ niệm xứ là người: 1. Đang thực hành con đường độc nhất đưa tới sự thanh tịnh, trí tuệ, và giải thoát cho chính mình. 2. Là người biết kiểm soát những thứ có thể kiểm soát (tức là thân, thọ, tâm pháp) và biết không cần kiểm soát những thứ không thể kiểm soát (tức là sắc thanh hương vị xúc pháp)
26 Tháng Mười 20237:10 CH(Xem: 669)
Hôm nay thắp nén hương Tâm Khóc người tiểu đệ, lòng thương miên trường Nay đệ đã thoát vô thường Nguyện hương linh sớm về nương Phật Đài
24 Tháng Mười 202312:19 CH(Xem: 900)
Thu về lá rụng Cây rồi nghỉ đông Đời người mùa thu Biết đổ về đâu.
23 Tháng Mười 20238:55 SA(Xem: 452)
Ý như là một vị Đại Tướng Đang điều quân, gữa chốn sa trường NÓI, chỉ là những tên lính thường Luôn thi hành theo những mệnh lệnh
22 Tháng Mười 20235:49 CH(Xem: 466)
Nhân duyên lành nhiều đời kiếp của Huynh Hiện tại Tánh Không tu học nhiệt tình Chánh niệm, Tánh Giác Huynh nhận thức Biết Đạo tràng Ca-li nguyện tiễn Sư Huynh.
17 Tháng Mười 20237:28 CH(Xem: 485)
Ngày nay, chúng ta được nghe Chánh pháp, được diện kiến các Chánh tăng ni, được thực hành cùng các bạn đồng tu, được sống hòa hợp trong Đạo tràng để cùng nhau tinh tấn. Chúng ta phải biết trân quí những điều này, phải cố gắng tu tập, đừng để uổng phí mỗi phút giây, bởi vì chúng ta đang có được những điều hạnh phúc nhất.
17 Tháng Mười 202311:25 SA(Xem: 649)
NHÌN sóng vỗ ì ầm bờ cát. Tỏa bọt bèo chiều nhạt nắng xa. Ánh dương như tiếc chiều tà. Biển khơi gió lộng bài ca vô thường...
17 Tháng Mười 202311:18 SA(Xem: 386)
Đường trường, chạy bộ, một cuộc đưa. Trên lối Tâm Linh, dưới mái chùa. Thiền sinh, là người đua, chạy bộ. Quyết tâm, bền chí, một cuộc đua...
17 Tháng Mười 202311:17 SA(Xem: 391)
Không đâu linh hiển bằng đây. Bên trong Não Bộ, thân này của ta. Đó là tấm thân ta bà. Cũng là cát bụi, cũng là thịt xương!
11 Tháng Mười 202310:21 SA(Xem: 801)
Chú ý trống rỗng là kỹ thuật thuộc Thiền Định và Thiền Huệ. Kỹ thuật này nghe lạ tai trong Thiền, nhưng có nhiều tác dụng rất sâu sắc. Cơ bản là nó chận đứng nghiệp xấu, không huân tập hạnh xấu, sống phù hợp theo giáo huấn của Phật, và làm cho tâm cá nhân thoát ra khỏi những điều kiện mà cá nhân đã bị điều kiện hóa trước đây.
09 Tháng Mười 20232:18 CH(Xem: 494)
Lão HUỲNH nay đã già rồi. Bỗng nhiên nhớ lại một thời Huy Lynh*. Lão nhìn vào kính tử sinh. Thấy Không Lạc bước đăng trình về quê...
04 Tháng Mười 20236:20 CH(Xem: 554)
Thế là từ nay Tôi đã là một người con của Phật và tôi có pháp danh mới là Tâm Minh. Tôi sẽ cố gắng nguyện Quy Y Tam Bảo, và nguyện thọ trì ngũ giới mà trong buổi lễ Quy Y Ni Sư đã ban cho.
03 Tháng Mười 202310:25 SA(Xem: 577)
Tử Thần, hiện đang ở đâu? Phải chăng hiện đang trong đầu chúng ta! Dưới nhiều hình thức, như là : GIẬN HỜN, TỨC BỰC..... cùng là TỴ GANH....
27 Tháng Chín 202310:32 SA(Xem: 1072)
Nhất tâm nghĩa là chỉ có một tâm. Nhưng thế nào là nhất tâm đúng với ý nghĩa định trong Thiền Phật giáo? Đó là sự hiện hữu của tánh giác. Vì tánh giác là biểu tượng của tâm không hai: không chủ thể và không khách thể.
24 Tháng Chín 202310:31 SA(Xem: 494)
Sau đêm ấy, trong mơ. Một giấc mơ kỳ diệu!. Như ẩn dụ, Thầy biểu: Tự bào chế linh đơn!
21 Tháng Chín 20239:50 SA(Xem: 861)
Thiền là lối sống tỉnh thức với cái biết trong sạch và sự yên tĩnh bên trong. Với cái biết trong sạch đó, tâm được thoát khỏi sự tham đắm khổ não, và trải nghiệm một trạng thái bình an thật sự. Trong thiền, sự thực hành buông bỏ diễn ra trong nhiều giai đoạn, từng bước, từng bước một. Mục tiêu của thiền là trở về với sự tĩnh lặng vốn có, với cái biết trong sáng của chân tâm.
12 Tháng Chín 202311:26 SA(Xem: 800)
Niệm Phật như nước Cam Lồ. Rửa sạch tất cả bợn dơ tâm mình. Niêm Phật, phải niệm thật tình. Niệm mà không nghĩ cho mình phước thêm...
12 Tháng Chín 202311:22 SA(Xem: 657)
Làm sao biết đuợc ta tu đúng. Để tiếp tục những bước ung dung. Để quyết tâm, đi cho đến cùng. Trên con đường tâm linh đã chọn?
04 Tháng Chín 20239:53 SA(Xem: 593)
Hơi thở là mạng sống, là Pháp môn, là nền tảng trí tuệ, là niềm yêu thích khi nhớ về.
03 Tháng Chín 202312:35 CH(Xem: 575)
Kỳ diệu thay, đèn đêm không thắp. Mà rực rỡ như ánh trăng rằm. Khắp Cỗ Thành, yên tịnh, lặng câm. Sự tĩnh lặng, làm sao tả được!
30 Tháng Tám 20239:50 SA(Xem: 789)
Còn hơi thở thì còn tu tập; Còn tu tập, thì khả năng phát huy trí tuệ, và cơ hội giải thoát còn. Hãy thở và biết mình đang thở.
26 Tháng Tám 20232:28 CH(Xem: 685)
Tôi ơi! sao không hạ thủ công phu. Để sau sát na, sẽ được huy hoàng. Mà cứ tà tà, để le lói mãi. Rồi sẽ tiếc rẽ cho một đời tu!
26 Tháng Tám 20232:23 CH(Xem: 529)
Chất xúc tác, như là diêm quẹt. Đến duyên rồi, lửa xẹt bừng tâm. Tận đáy, biển, sông, hố, hố, đầm... Cũng thấy rõ, đâu là viên ngọc!
23 Tháng Tám 20239:27 SA(Xem: 895)
Có lẽ ai trong chúng ta cũng đã một lần tự hỏi "Có con đường nào dẫn ta đến bình an, hạnh phúc?", cũng đã từng loay hoay tìm cho mình một con đường tâm linh. Ở tuổi chiều tà bóng xế, khi cơm ăn áo mặc không còn là nỗi lo lớn lao nữa, thì con người ta có khuynh hướng tìm cho mình một con đường "hướng thượng".
21 Tháng Tám 20237:32 CH(Xem: 911)
Rất nhiều nghiên cứu khoa học bệnh lý đã nói rõ nếu trong thức ăn có nhiều rau, trái cây thì sẽ làm giảm được những bệnh kinh niên kể cả những bệnh tim mạch và ung thư.
21 Tháng Tám 20238:50 SA(Xem: 589)
Hoa Bông Giấy nở đầy trắng đỏ. Nhụy vàng tươi liếc ngó trời xanh. Lung linh giọt sương long lanh. Đêm qua còn đọng trên cành, lá, hoa...
21 Tháng Tám 20238:18 SA(Xem: 505)
Trước khi Phật nhập diệt Vì thương xót chúng sinh Dạy những lời tuệ giác Khuyên bảo thật chân tình.
20 Tháng Tám 20238:40 CH(Xem: 684)
Cửu Tự Linh, vô cùng linh hiển. Gặp chướng duyên, hãy niệm trong đầu. Tức thì! Tức khắc! không lâu!. Bao nhiêu phiền não như hầu tiêu tan...
16 Tháng Tám 20238:46 CH(Xem: 1245)
Tôi thực sự tin rằng VÔ THƯỜNG hiển hiện mọi nơi, trong mỗi góc cạnh của đời sống quanh ta, đâu ai ngờ rằng chỉ ngày hôm trước chúng tôi còn họp mặt vui vẻ thì hôm sau chúng tôi lại phải cùng nhau chia sẻ một nỗi lo sợ kinh hoàng như thế nào. Thế mới thấy tất cả những niềm vui, nỗi buồn, hạnh phúc hay khổ đau nhất nhất đều mong manh như bọt nước…
14 Tháng Tám 20231:12 CH(Xem: 776)
Có nhiều lý thuyết về sự phát triển của bộ óc. Nhưng lý thuyết Ba Bộ Óc của ông Paul MacLean (1990) giúp cho chúng ta hiểu rõ hơn về sự tiến hóa của bộ óc. Ông MacLean là một bác sĩ tâm thần. Ông quan tâm tới khoa học não bộ vì ông hiểu ra rằng muốn giúp được bệnh nhân của mình, ông cần phải hiểu bộ óc của họ làm việc như thế nào, tại sao nó không làm việc tốt, chứ không phải là vấn đề giản dị cho đúng liều lượng thuốc mà thôi.
14 Tháng Tám 202311:08 SA(Xem: 601)
Tôi không biết vẽ bằng tay. Dùng thơ thiền họa, bức này CHÂN DUNG. Kính tặng pháp hữu khắp cùng. Cùng tôi chiêm ngưởng CHÂN DUNG họa thiền.
14 Tháng Tám 202311:04 SA(Xem: 581)
Rồi đây, ai cũng phải đi. Rời khỏi thế giới thị phi ta bà. Vì đây là cõi tạm mà. Cũng là quán trọ, mà ta ngụ cùng.
07 Tháng Tám 20233:33 CH(Xem: 509)
Nụ Cười Thiền, không riêng ai cả. Mà chung tất cả, người tu thiền. Ai hiểu được, điểm nụ cười liền. Đó là lúc, Thiền Đăng bừng tỏa!
07 Tháng Tám 20233:29 CH(Xem: 483)
Sơn nhân trầm cảnh tịnh. Giữa bốn bề mông minh. Bao la và bát ngát. Vô biên với vô bờ...
31 Tháng Bảy 202311:08 SA(Xem: 671)
Tu mà hiển lộ Từ Bi. Tự nhiên ta biết ta đi đúng đường. Tình yêu trong cõi vô thường. Là tình ích kỷ ta đương chất đầy.
31 Tháng Bảy 202311:03 SA(Xem: 657)
Xin đừng mở lửa Hỏa Lò. Mỗi khi nghe tiếng nhỏ to rầy rà. Cái TA thích mở lắm nha. Hãy kềm chế nó, nói là: đừng nên!
69,256