HỘI THIỀN TÁNH KHÔNG TRUNG ƯƠNG

Triệt Như TTVN48: MỘT CHIẾC LÁ

17 Tháng Bảy 20201:01 CH(Xem: 10235)
Triệt Như - Tâm Tình Với Nhau - Bài 48

MỘT CHIẾC LÁ

48 Mot Chiec La
Cô đã được đọc nhiều bài các em ghi lại cảm nghĩ, suy tư và phương cách các em ứng dụng chủ đề thực tập “Một chiếc lá”, trong tuần trước. Tuần này cô tạm đúc kết lại các phương thức ứng dụng, cũng như kết quả ra sao cho mình.

Nói chung, đây là mình bắt đầu thử ứng dụng phương thức đơn giản nhất, thường gọi tên là Thiền Quán, hay Quán Chiếu, mà trong kinh Nikàya, nhiều lần dùng tên là: “Như Lý Tư Duy” hay “Như Lý Tác Ý”, có khi Phật dặn dò đệ tử “ Các ông hãy khéo tác ý, ta sẽ nói...”

Vậy phương thức này cho mình sử dụng suy tư ngẫm nghĩ, còn dùng tầm tứ. Cũng là bước “Tư” trong tiến trình <Văn- Tư- Tu>.

Chủ đề của mình là một chủ đề cụ thể, một chiếc lá, có thể dùng mắt nhìn ngắm, có thể dùng tay nhặt lấy nó, cũng có thể ngữi mùi hương v..v..để nhận ra nó đang có mặt trước giác quan của mình.

-       Khi mình khởi ý thực tập “thấy một chiếc lá”, tâm mình lúc đó đã dừng lại trên chiếc lá rồi. Tâm không còn phóng ra biết các cảnh khác, cũng  không tưởng nhớ tới quá khứ hay tương lai khác. Đó là kết quả trước nhất của “cái Biết một chiếc lá”. Muốn nhìn sâu vào chiếc lá, mình đã ứng dụng “chú tâm cảnh giác”, toàn tâm toàn ý chuyên chú vào “chiếc lá” mà thôi. Cũng có thể xem như trạng thái ”nhất tâm” (one- pointedness of mind”.

-      Khởi đầu, qua giác quan, mình thấy rõ ràng “Cái Đang Là” : chiếc lá màu xanh, hay nâu, tươi mát hay khô héo, hình dáng nhỏ mỏng manh hay thô nhám v.v... Lúc này mình thấy “như thật” (Yathàbhùta). Tâm yên lặng, chưa suy nghĩ.

-      Mình sẽ biết tên của chiếc lá, hay chỉ đoán thôi. Tới đây bắt đầu trí năng đoán tên, hay ký ức bung ra tên của chiếc lá.

-      Nhìn ngắm chiếc lá, mình nhận ra chiếc lá từ thân cây mà ra, nhờ có đất để nương tựa, lại phải tưới nước cây mới sống, có ánh nắng mặt trời, có mình chăm sóc v.v..Nếu thiếu một hay nhiều điều kiện thì cây sẽ không lớn, sẽ không ra lá, sẽ không ra hoa, sẽ không có quả. Tất cả  chúng ta đều nhận ra ảnh hưởng liên hệ mật thiết giữa vô số điều kiện trong thiên nhiên: mặt trời, đất, nước, gió, lửa, cây, lá, hoa, quả và con người...Điều nhận ra này giúp mình “thấy rõ” định lý Duyên khởi Duyên sinh đã học. Tới đây, tạm xem là bắt đầu có phát huy  được Tuệ trí (insight) hay Pháp trí.

-      Nhìn chiếc lá trong tay, nhìn các chiếc lá khác trên cành, mình sẽ nhận ra chiếc lá thay đổi từng phút giây, đời sống của chiếc lá vô thường. Nó không có gì bền chắc bên trong chính nó, nó vô ngã.

-      Nếu mình khởi ý muốn nó phải tươi tốt hoài, làm sao được? Từ đó là bất như ý, kinh nói là khổ. Hiểu Tam pháp ấn.

-      Cho tới đây, chư Tổ tạm xếp là cái thấy của Tục đế Bát nhã.

-      Tiếp theo là cái thấy của Chân đế Bát nhã.

-      Chiếc lá sống, biến đổi theo vô số điều kiện, trong cái chu kỳ sinh- tru- hoại- diệt không thể nào đứng dừng. Dòng sống của một chiếc lá chỉ là sự hội tụ tạm thời của duyên mà thôi. Duyên hội tụ rồi duyên sẽ rã rời, tan tác. Rồi duyên khác sẽ gặp gỡ, rồi cũng sẽ tách ra. Dòng lưu chuyển của duyên cứ như thế mãi mãi. Ngàn đời. Làm thành ra những chiếc lá . Làm thành ra con người. Làm thành ra cả thế gian này. Bởi vô số nhân duyên. Vì thế tạm gọi bản thể của chiếc lá, của con người, của thế gianKhông (Sùnyatà/ Emptiness).

-      Tuy nhiên, con ngườigiác quan tiếp xúc với thế gian, nên nhận ra thế gian và tưởng là thế gian có thật bền chắc, hay mong muốn là bền chắc. Người có trí thì mới nhận ra cả thế gian này hiện hữu như cảnh Huyễn (Màyà/ Illusion) mà thôi.

-      Thấy được tới đây, mình sẽ không còn ham thích, mê hoặc gì trong thế gian nữa. Tâm mình mới từ từ đứng dừng lại. Tiến trình tâm này tạm nói là như như bất động. Đó là thấy được Chân như của cảnh và của tâm.

 

Trên đây, cô tạm đúc kết lại tiến trình cái thấy của mình, bắt đầu qua một chủ đề tầm thường, nhỏ nhoi, thực tiễn, là “một chiếc lá”.

Mà chiếc lá có nói gì với mình không, hở các em?

Tới đây, mình đã hiểu “Kinh Vô Tự”, mới là chân kinh.

Vậy, một chiếc lá cũng là “trang kinh vô tự”, một đóa hoa, một tảng đá, một dòng sông, một con thỏ, một người, một ngọn gió... có giảng pháp được không? Mỗi mỗi vật, mỗi mỗi cảnh đều đang giảng pháp cho mình. Mình có nghe, có thấy hay không, là do ai vậy?

Mình còn buồn, còn khỗ là tại sao?

Các em có tin các vị Tổ Thiền đoan chắc là Đức Phật Thích Ca vẫn đang giảng pháp tại núi Linh Thứu không?

Không những Phật vẫn đang hiện hữu ở núi Linh Thứu, mà Phật đang hiển hiện khắp nơi.

 Ai thấy? Ai không thấy? Ai nghe, ai chưa nghe?

Tóm lại, mình thực tập “dễ như chơi ” mà “ kết quả là thiệt” . Kết quả  tốt không ngờ đó các em ơi!

 

Hôm nay, cô cho một chủ đề khác thực tập tiếp theo.

Mình sẽ Thiền hành khoảng 5 hay 10 phút, rồi tiếp theo mình sẽ Ngồi khoảng 5 hay 10 phút.

-      Thời gian có thể kéo dài hơn, tùy ý mỗi người, Tuy nhiên nếu kéo dài có khi mình không còn chú tâm nữa mà nghĩ tới chuyện khác.

-      Mình có thể tập ở trong phòng khách hay trong sân vườn cũng được.

-      Thiền hành, giữ cái Biết minh đang Đi.

-      Ngồi: không cần phải bán già, chỉ ngồi, bình thường, ngồi trên ghế ở sân vườn hay trong phòng khách. Biết mình đang Ngồi.

-      Không cần nhắm mắt. Có thể thấy, nghe, hay xúc chạm. Tất cả giữ cái Biết rõ ràng. Đơn giản vậy thôi.

-       Biết cái gì? Thân mình lúc đó ra sao? Tâm mình lúc đó ra sao? Cảnh ra sao?

-      Nếu các em thực tập lần thứ nhất chưa nhận ra rõ thi làm lại lần thứ nhì, lần thức ba, cho tới khi nào nhận ra rõ ràng có thể ghi lại được thì tốt.

-      Viết ra trong mục "Gửi Ý Kiến Của Bạn". Viết chân thật thì mới đặc sắc của mình.

 

15- 7- 2020

TN

 

Ý kiến bạn đọc
26 Tháng Bảy 20208:52 CH
Khách
Con xin gởi đến NiSu bài thực tập Thiền hành và Ngồi thiền con đã trải nghiệm trong 2 ngày liển như sau:

NGÀY # 1: sáng thứ hai
Như mọi buổi sáng, sáng nay sau 1 thời trì tụng Chú Đại Bi trước hồ sen sau nhà, con đứng dạy để thực tập đi thiền hành và ngồi thiền như Ni Sư dặn dò.

Thiền hành:
Con bắt đầu đi thật châm rãi từng bước một trên cỏ. Khi chân phải bước lên rối hạ xuống thì con mới nhấc chân trái lên, con chú ý đến từng bước , đầu không nghĩ gì hết.
Con nghe tiếng xào xạt khi đôi dép cao su đụng trên cỏ khô và biết là mình đang đi trên cỏ khô. Khi đi trên sỏi đá thì con biết là sỏi vì nghe thấy tiếng chân vang mạnh và rộn ràng.
Đi được 6 bước thì tầm mắt nhìn thấy rất nhiều đám cỏ dại và 1 niệm khởi lên là phải đi nhỏ cỏ dại …tuy nhiên con không có thêm 1 niệm mới nữa là mình quyết định sẽ làm lúc nào : bây giờ là ngay tức khắc là mình cúi xuống nhỏ cỏ dại …hay là 1 lát nữa khi mình đi thiền hành xong.
Con quay lại liền với cái ‘Biết đang đi’ và cái niệm về thấy đám cỏ dại nó biến đi. Con thở nhẹ nhàng và chú ý đến từng bước đi môt chân phải rồi chân trái.
Cứ đi được vài bước thì niệm lại khởi lên ….rồi con phải kéo cái ‘’Biết đang đi ‘’ trở về với mình…. Cứ như vậy trong 10 phút đi thiền hành…niệm nó có khởi lên và con phải kéo cái tâm và niệm trở về với chính mình.
Con cảm nhận được cái ‘tánh Thấy rất rõ ràng’: con nhìn thấy có 1 nụ hồng nở lớn nhưng con không dừng lại để ngắm hoa hay hoa mới nở…đi ngang qua hồ sen con thấy có 1 nụ hoa súng màu hồng …
Con cảm nhận được cái ‘tánh Xúc Chạm rất rõ ràng’: đi qua bụi hoa lys thì con ngửi thấy 1 mùi thơm thoang thoảng…. có 1 chút gió làn cho con cảm thấy mát mát …và vài phút sau thì mặt trời làm cái lưng của con hơi nóng nóng.
Con cảm nhận được cái ‘tánh Nghe rất rõ ràng’ Con nghe tiếng chim hót nhưng con không thắc mắc là nó đang đậu ở cánh cây nào … Rồi tiếng xe auto chạy, con biết đây là xe tiếng xe auto và đây là tiếng xe đổ rác. Rồi tiếng máu rù rù của mày điều hoà không khí.
Con vẫn tiếp tục đi 6 lần chung quanh vườn sau nhà…khoảng 10 phút thì con ngừng lại để ngồi thiền.

Ngồi thiền:
Con ngồi trên 1 cài ghế trước hồ hoa sen hoa súng và có tượng Phật Đức Di lạc mỉm cười . Con chắp 2 bàn tay lại và 2 đầu con cái dính vào nhau, và hít thở đều đặn con khá thư giãn.
Khi con ngồi thiền mở mắt thì cảm nhận đươc tánh Thấy rất mạnh trổi lên và con thấy hoa sen, hoa súng, tượng Phật Di Lặc, cành là nhẹ nhàng lung lay khi gió thổi qua, con bướm bay qua rồi lại bay lại.
Ngồi được 1 -2 phút thì tầm mắt nhìn thấy là hồ sen có nhiều rong rêu và 1 niệm khởi lên là phải đi xuống hồ nhặt rong rêu…tuy nhiên con không có thêm 1 niệm mới nữa là mình quyết định sẽ làm lúc nào : bây giờ là ngay tức khắc …hay là 1 lát nữa khi mình đi ngồi thiền xong.
Con phải quay lại liền với cái ‘Biết đang ngồi’ và cái niệm về thấy rong rêu lại tan biến đi. Con quay trở về với hơi thở nhẹ nhàng và nhấn mạnh 2 đầu con cái vào nhau.
Cứ như vậy, ngồi được vài phút thì niệm lại khởi lên ….rồi con phải kéo cái ‘biết đang ngồi ’ trở về với mình…. Cứ như vậy trong 10 phút ngời thiền …niệm nó có khởi lên và con phải kéo cái tâm và niệm trở về với chính mình.
Con có cảm nhận được tánh Nghe và tánh Xúc Chạm như đã diễn tả lúc đi thiền hành.
Tuy nhiên khi con ngồi thiền nhắm mắt thì con cảm nhận đươc tánh Nghe ( tiếng chi hót, xe chạy…) và tánh Xúc chạm (gió thổi mát và nắng làm nóng cái lưng..) mạnh hơn là tánh Thấy.

NGÀY # 2: sáng thứ ba - Đi Thiến hành và Ngồi thiền với 2 chữ ‘ Không Nói’

Ngày hôm sau, con thí nghiệm thực tập Đi thiền hành và Ngồi thiền với 2 chữ ‘Không nói ‘ trong đầu (tức là con phải nói thầm 2 chữ không nói và cố gằng kéo dài khoảng trống giữa chữ Không và chữ Nói).

Thiền hành và Ngồi thiền:
Khi thực tập thiền hành với 2 chữ ‘Không nói’ con thấy các vọng tưởng không lọt vào được cái ‘Biết đang đi’ và cái ‘Biết đang ngồi’ của mình gần như 70% và con giữ được cái niệm.
Các tánh Thấy, Nghe và Xúc Chạm con đều cảm nhận rõ ràng như đã kể ở phần ngày #1.

Diệu Tâm (ĐT Montreal)
26 Tháng Bảy 20202:59 CH
Khách
Mây ngày nay liền, trời nóng bức, khoảng 7g30-8g00 måt trời mới bắt dầu lặn, tuy nhiên vẫn còn sáng vì là muà Hè. Vì vây tôi muốn ra vườn hóng mát và nhân thể, thăm cái vườn vừa dược ban quản trị cuả Chung Cư cho sưả sang lai.
Dây cũng là dip dể tôi thực tâp dề tài mới, mà Ni Sư vưà chuyển cho, dó là: Thiên Hành và Ngồi Thiên.
Tôi dā hoc nên sử dung ngay. Khi Thiển Hành thi phải di rất chậm rāi. Dùng chân trái trước, dặt gót chân xuống trước, rồi mới dặt mấy ngón chân xuống sau, tiếp theo là đến chân phải cūng làm y như chân trái. Di theo chiều kim đồng hồ. Không nhìn ngang, nhìn ngửa, mà nhìn trứớc mặt, mắt nhìn xuống.
Trong vài phút dầu, tôi cảm nhân dược tâm mình dược yên yên, vi mình nhất quyết dể thân, y chuyên chú vào bước di, đồng thời cố giữ cho tâm dừng càng lâu càng tốt ( Thiền Chỉ) dể sưả soan cho bước nối tiếp là Tọa Thiền. Nhưng khi vọng tưởng chen vào, tôi liền dùng mã số “Không Nói” và lại tiếp tục chú y vào bước di.
Trong khi di, tôi luôn giữ cái Biết như nghe tiếng chim xe xė kêu chip chip trong vườn. Thấy cỏ xanh tưỏi trước måt, nhung không bi dinh måc vào dối tượng.
Như vậy, khi thực tập Thiền Hành, tôi dã tác dộng đến Tánh Xúc Chạm, ở trên dinh đầu nhưng đồng thời Tánh Nghe, Tánh Thấy, lúc nào cũng hiện hữu nơi tôi.
Khi tôi cám nhận dược trang thái “Tĩnh” trong sát na dó, dồng thời tôi cũng nhận ra, dó là cái “Biết Không Lời”, hiện hữu trong tôi. Dó là một kỹ thuật “Tĩnh trong Động” của Thiền .
Sau dó, tôi liền trọn mốt chiếc ghế bày rải rác trong vườn dể ngồi, ngồi thẳng lưng, hai bàn tay đặt lên nhau, hai ngón tay cái chạm nhau, mắt mở hé, nhìn xuống không xa. Theo thói quen, ngay lập tức, tôi theo dõi hỏi thở, và không nghĩ gì hết, ngồi tự nhiên, không gồng mà thư giãn.
Ngay vài phút đầu, cảm thấy tâm yên lăng, thân thoải mái, nhẹ nhàng. Trạng thái này có, là vì mình dang ngồi giữa không gian tĩnh mịch, mà lại chỉ có một mình mình thôi, trong vườn chăng? Nhưng không lâu, một luồng gió nhè nhẹ, lướt qua thân tôi, làm tôi ra khỏi cái “Tịnh” sát na dó. Cũng ngay khi dó, tôi nghe tiếng chim xe xẻ hót líu lo, và rồi vọng tủởng lại chen vào, nhưng ngay lập tức, tôi lại dùng mã số “ Không Nói” dể kéo mình trở với Thiền, và luôn giũ cái Biết.
Như vây, Ngồi Thiền dã tác động đến cả ba Tánh: Tánh Nghe, Tánh Thấy và Tánh Xúc Chạm. Tuy không ngồi lâu, nhưng tôi cảm nhận được sự thỏai mái của cả thân lẫn tâm. Và tôi dã thực sống với cái “Bây giờ và ở dây” trong khoảnh khắc.
Mấy cảm nhận trên, làm tôi tự nhủ: hay có lẽ ta cứ tiếp tục thực hành thiền trong “Vủờn Thiền Nhà” nhưng cố gắng ngồi lâu hỏn.
Diệu Thiện Đức (Thu Lương)
(ĐT Montreal)
25 Tháng Bảy 20206:20 SA
Khách
Cứ mỗi buổi sáng tinh mơ là khởi đầu thời Thiền.
Cũng là Thiền hành để bắt đầu nhiếp tâm.
Và rồi ngồi xuống Thiền tập,
Tìm về tỉnh lặng của Bản Lai Diện Mục
Cái mà vốn có từ khởi thủy.
Tâm liền thư thái an lạc.
Tạp niệm lắng đọng không khởi sinh.
Như là cỏ rác được dọn sạch chung quanh.
Cảnh quan rộng rải không chướng ngại.
Thời Thiền buổi sáng củng phải xong,
Để trở lại với đời sống bổn phận,
Với những lo toan tiếp xúc tương tác,
Nổi khổ niềm đau lại nhen nhúm,
Cái tỉnh lặng lúc sáng sớm đã nhạt nhòa,
Cây cỏ rác rưởi bắt đầu mọc lại,
Thời Thiền ngắn buổi chiều là phao cứu sinh,
Giúp dọn dẹp cây cỏ mới trồi lên,
Để tâm lấy lại thăng bằng,
Chu kỳ cứ thế tiếp diễn,
Ngày lại qua ngày,
Có ai thấy được ta chỉ là đang đứng một chỗ,
Chỉ lo dọn dẹp cây cỏ chung quanh mới mọc,
Dọn dẹp rồi lại để chúng mọc lại,
Như Ni Sư đã nói : Dã tràng se cát Biển Đông.
Con đường trước mặt dài hun hút,
Với bao cây cỏ hoang dại,
Đã ở đó từ nhiều đời kiếp,
Đã trở thành tập khí kiên cố,
Đến khi nào ta mới đụng đến nó ?
Chỉ có sống với Thiền là cách duy nhất,
Ta với Thiền là một, không có hai,
Thiền trong từng hơi thở từng cử động,
Có như thế cỏ dại mới lụi tàn,
Mới dồn được năng lượng để bào mòn tập khí.

Huyền Lâm - Sacramento
23 Tháng Bảy 202011:54 CH
Khách
Kính thưa Cô,

Chiều nay ăn cơm xong, con quyết định đi thiền hành và thực hành chủ đề thứ 2 mà Cô đề nghị. Giờ con trình Cô như sau:

- con đi chầm chậm, nhịp nhàng, tâm không nghĩ gì
- được một lúc, con nhận ra rằng mình không nghĩ gì, nhưng dường như mình quên cái Biết
- con liền giữ cái Biết ở bàn chân tiếp xúc với đất
- con tiếp tục đi.
- thấy, biết, nghe mọi thứ rõ ràng
- nghe tiếng chuông điện thoại đâu đó reng, chỉ biết
- có 1 người đi ngược chiều gật đầu chào con, tự động con cúi đầu chào lại, không nghĩ gì hết
- mỗi lần niệm khởi là con nhận ra liền, thì niệm ngưng ngay
- tiếp tục đi, tâm yên lặng
- tổng cộng niệm khởi khoảng 3-4 lần (thiền hành 20 phút)

Con lặng lẽ vô nhà, ngồi thiền:

- tâm yên, nghe mọi tiếng động rất rõ
- một lát sau cảm nhận cảm giác hơi nằng nặng ở 2 bàn tay đang chồng lên nhau
- nghe rõ tiếng xe chạy, tiếng người nói ngoài đường...
- nhận rõ sự yên lặng, không nói của tâm mình
- mỗi lần niệm khởi lên, con nhận ra, niệm biến mất ngay
- ngồi yên lặng đến hết thời thiền (25 phút)
- tổng cộng niệm khởi 4-5 lần

Con cám ơn Cô
22 Tháng Bảy 20202:18 CH
Khách
Kinh chào Ni Su , hôm qua bi mất bài ,con xin viết lại với chủ đề " MỘT chiếc Lá xanh " Lần thứ nhứt đã ghi : "Một chiếc lá vàng " và Ni Sư đã tóm tắt lại : các nguyên lý VÔ TNHƯỜNG , DUYÊN KHỞI / Duyên Sinh,
Tánh Sinh diệt / chuyển hóa ,Tánh Không ....với thiền quán , thiền định , thiền huệ...Hôm nay với "chiếc lá xanh " nầy , mình sẽ tập pháp NHƯ THỰC :qua 3 tánh THẤY ,NGHE, XÚC CHẠM đi từ Như thực đến Như vậy .
Mình sẽ tập từ BIẾT có lời ....Biết Không lời ; thực hành ngoài vườn bằng thiền hành và thiền trên ghế mây với tâm tĩnh lặng .
Theo thói quen , mỗi sáng sau khi Lễ Phật , thiền tọa trong nhà rồi, ra ngoài thiền hành 15/20 phút .Đẩy cửa sau ra vườn, tác ý như lý là tâm yên tịnh , vừa đi vừa thở để tạo thêm năng lượng ,có ý đi tìm "một chiếc lá xanh" để quán sát và thực tập bây giờ ,nên dù có đơn niệm biết có lời mà TÂM vẫn thanh thản , an nhiên .Mình tiến lên 1 cây bên góc vườn ,để xin CâY Mẹ "một chiếc lá xanh ".Cám ơn Cây xong , cầm chiếc lá,nhẹ nhẹ đến 1 ghế mây ,ngồi yên và quan sát LÁ bằng mắt TÂM ; tức là KHÔNG lời và dùng TUỆ TRÍ thấy : như thực về Lá nầy : em có cấu tạo từ :đất ,nước , lửa,gió ..(C/H/O/N...và vài chất hóa học khác:như P/ Na/ K...).Như vậy tố chất giống con người ; sẽ qua thành ,trụ ,hoại,diệt và chuyển thể thành chi sau kiếp sống nầy?.Nhưng lá là:vô tình / hửu cơ,khác con người là HỬU TÌNH ,nên con người có cái BIẾT . Cái biết bình thường của Phàm Phu,bị ảnh hưởng của NGÃ chấp và LẬU HOẶC /KS./ TM. nên không tiến xa đến con đường TÂM LINH như PHẬT dạy được .Phải có Trí năng tĩnh ngô ,học Phật pháp mới vào được cái NHẬN Thức BIẾT KHÔNG LỜI , thì tiến lên cái THẤY NHƯ VẬY ; qua thể nhập các chủ đề : Chân như ,Không , Huyễn mới vào thiền Định sâu ,từ đó mới có phát huy trí tuệ TÂM LiNH ....được .Nhờ thực tập nhiều pháp
PHẬT dạy qua Kinh : Nhất dạ hiền giả ( để có tuệ trí và tâm bất động ) ;kinh XÓM NGỰA (giới giới luật , ly duc ly bất thiện pháp ...) tâm trong sạch/ vững chắc rồi ,nên vào 4 tầng Định của Đức Phật dễ dàng ; hay áp dụng các kinh "Song Tầm " ,kinh diệt trừ LẬU HOẬC v.v...sau đó tiến sâu vào Định / Tuệ không khó chi .
Như vậy mình đã có cách TU để vào Đạo ,sẽ được thóat khổ và giải thoát ; không xa Bản lai diện mục hay tự thể Niết Bàn ; thí dụ mình có thể tu theo ngài TUỆ Trung Thượng sỹ như sau : Xoay mình một ném vượt ra lồng .Một việc trò chơi chạm mắt không .Ba cỏi mênh mang , lòng sáng rỡ.Trăng tây vừa lặn; nhú vần đông . Như vậy nhờ Pháp PHẬT / TỔ , nhờ THẦY / Sư chỉ đường dẩn lớn ; nay đã BIẾT đường về ; nguyện cho tất cả thiện tri thức chúng ta cùng nắm tay thẳng tiến .
Kính biết ơn NI SƯ đã tạo duyên cho chúng con " biết đường tu tập để về nhà xưa .Nguyện cho Ni Sư hoàn thành Phật Đạo .
22 Tháng Bảy 20201:32 CH
Khách
Kính thưa Cô !

Con bước vài bước đã thấy niệm khởi , con chú tâm thiền hành vài phút , xuất hiện niệm tới ...con tập vài lần , ko lần nào đạt 2', con chưa biết sao để kéo dài dù đã chú tâm cảnh giác .
Tâm con tán loạn !
Con tập lại a !
Con Như Yến
VN - HCM
22 Tháng Bảy 20205:09 SA
Khách
Con rất thích ý về trang kinh vô tự của cô "Một chiếc lá cũng là “trang kinh vô tự”, một đóa hoa, một tảng đá, một dòng sông, một con thỏ, một người, một ngọn gió...có giảng pháp được không? Mỗi mỗi vật, mỗi mỗi cảnh đều đang giảng pháp cho mình. "
Thật vậy, vạn vật trên thế gian đều có thể dạy cho ta một bài học, sự chứng ngộ nào đó (Mượn cảnh luyện tâm). Cái quan trọng là mình phải tập nhìn sâu, chú tâm quan sát và thực hành thường xuyên ạ.
Con cảm ơn cô nhiều và con chúc cho cô thật nhiều sức khoẻ để tiếp tục "khai sáng" con đường Đạo cho chúng con ạ. Thương cô <3
NN
20 Tháng Bảy 20207:06 CH
Khách
Quanh sân vườn, buổi sáng, một mình …
Thiền hành:chân bước đi thật chậm rãi,tâm lắng nghe,cảm nhận rõ từng bước đi với xúc chạm nơi đôi chân ,nơi đôi bàn chân.Cảm nhận rõ sự co,duổi bắp chân.Tiếp theo chỉ có sự trống không,trống rỗng khi thấy,nghe,xúc chạm và tương ứng để đi.Tuy nhiên thinh thoảng cũng nói thầm tự nhủ giữ niệm biết đang đi.
Ngồi biết mình đang ngồi:
Từ không lời vào chiều sâu hun hút
Thiền bắt đầu biết cường độ gia tăng
Tách biệt với những tư lường cảm xúc
Dọn trống đường cho trí não tịch nhiên.
Như một thói quen lâu nay,vào những ngày nắng ấm như hôm nay ,liền sau khi thiền hành trở về ngồi xuống một cách thoải mái thư giãn và tỉnh thức trên cái ghế để sẵn ngoài sân vườn.Dưới vạt nắng ấm mát ban mai, chỉ khơi ý buông…Thế là đầu và kế là thân cãm nhận nhẹ nhõm… và một cảm nhận tỉnh mịch bao trùm lấy thân,lan tỏa ra…Tâm trống rỗng nhìn ra trước mặt thấy ,biết từng chậu kiển của bà thị giả để. Giờ nầy dưới ánh nắng sớm mai, thấy từng lá trúc, từng cụm hoa quỳnh như chúng đang lặng lẽ tự phô bày :Quỳnh thì trầm lăng,tươi tỉnh.Còn trúc thì tỉnh táo tươi tắn với những chiếc lá nhỏ mấp máy, lăng tăng trước làn gió nhẹ mới vừa thoang thỏang …Thế rồi vài phút trôi qua trong tâm bổng thấy có ý mõi muốn cựa động tay chân,nhưng thấy vẫn ngồi yên mà thấy và nghe nó to nhỏ “hôm nay bệnh không ngồi,để hôm khác không bệnh thì ngồi cũng được”.Biết nó nói gì nhưng thấy vẫn ngồi yên chi thấy tay bóp nhẹ nhẹ lên hai bàn chân trong khi vẫn tiếp tục hít vài hơi vẫn ngồi cho đến Khi tiếng tít..tít của alam kêu lên báo kết thúc 30’ mới xả thiền… Một chút cảm nhận yên lặng khả ái vẫn còn rơi rớt lại.Tuy vậy, buổi thiền hôm nay chưa được vừa ý như nhiều lần trước khi Cột sống bị chấn thương đang trở bệnh.
20 Tháng Bảy 20204:29 SA
Khách
Thực hành thiền và cảm nghĩ:
Sáng dậy ra vườn thiền hành, từng bước chân chạm đất thì biết chạm đất, tai nghe tiếng chim hót thì biết chim hót, mắt thấy hoa lá cành thì biết hoa lá cành, tâm con thật là tĩnh lặng và con tiếp tục đi dạo chơi sau sân vườn với cái chỉ biết này. Khi vào nhà, bắt đầu ngồi thiền cũng với tâm tĩnh lặng không cố gắng mà cũng không lơ là, cái biết càng sáng tỏ, cảm nhận được thân hoàn toàn thư giãn và nhẹ nhàng. Tâm cảm thấy an vui, phấn chấn nhưng bên dưới lại không có một chút bất an hay dao động. Nhìn ra bên ngoài vật ra sao thấy y như vậy với cái biết rõ ràng, không gọi tên và hoàn toàn không lời. Con nhận ra là khi đối duyên xúc cảnh mà không dính mắc thì ý bặt lời không; ngay lúc này chỉ có nghe, thấy và xúc chạm không có “Ai” nghe, Ai “thấy”, “Ai “đi”, Ai “ngồi”. Con cám ơn Ni Sư, nhờ các câu hỏi gợi ý khi thiền hành và ngồi thiền, con kinh nghiệm được cái biết không lời cho đến biết như thật và với cái tâm tĩnh lặng, trong sáng con trực nhận ra thế nào là VÔ NGẢ .
HUỆ ĐĂNG 7/19/2020
19 Tháng Bảy 20206:47 CH
Khách
Kính thưa Cô,

Con xin ghi lại quá trình thực hành " Thiền hành" sau đó "Ngồi thiền" như sau:

1/ Thiền hành: Con bắt đầu đi thiền hành trong dãy hành lang trong khu nhà con đang ở:

- Đi được vài bước, tự nhiên trong đầu khởi lên ý nghĩ "chắc mình cũng là người đầu tiên thực hành chủ đề này quá", tâm thoáng cảm thấy buồn cười, ngay lúc đó nhận ra tâm đang khởi niệm, thì lập tức niệm ngưng tại đây.

- Con tiếp tục đi, nhìn thẳng phía trước, mắt hơi nhìn xuống đất chừng 2 mét. Đi một lát thì tâm con "cảm nhận" được sự hun hút của dãy hành lang, đồng thời cảm nhận được sự thông thoáng (về chiều ngang) của dãy hành lang.

- Cảm nhận rõ sự im ắng như tờ của khu nhà

- Cảm nhận sự thoải mái nơi bàn chân mang đôi giày

- Đi một hồi, có tiếng gì kêu "kh..kh..kh". Nghe rõ âm thanh nhưng đầu không nói gì hết

- Một lát sau, cảm nhận được lưng quần hơi trễ xuống, tay tự động kéo lưng quần lên, không nghĩ gì.

- Đi nhiều vòng (không đếm) và tiếp tục cảm nhận rõ được âm thanh kh..kh..kh, đồng thời luôn cảm nhận được sự hun hút và thông thoáng của dãy hành lang.

- Đi vô nhà, nhìn đồng hồ thấy gần 15 phút.

- Bây giờ ngồi viết trình Cô, con tự hỏi "Sao mình không có cái Biết ở bàn chân nơi xúc chạm với mặt đất? Mà dường như chủ yếu lại ở tánh Nghe (nghe sự im lặng, nghe tiếng kh..kh..kh) và ở cảm nhận chung chung (sự hun hút, sự thông thoáng, lưng quần trễ xuống)?

2/ Con vô ngồi thiền:

- Tâm yên ắng. Nghe rõ tiếng xe cộ ngoài kia đang chạy. Tâm im lặng, không khởi niệm

- Một hồi nghe tiếng Má nói chuyện. Nghe. Hiểu Má đang nói gì. Nhưng không khởi niệm thắc mắc

- Tiết tục nghe rõ tiếng xe chạy, tiếng còi xe, khi lớn khi nhỏ .

- Khi không có tiếng xe, thì biết là tâm mình đang im ắng

- Rồi nghe tiếng ai đó nói chuyện. Nghe rõ lắm nhưng không khởi niệm

- Con ngồi thiền khoảng 15 phút

Nhìn lại 2 quá trình thực tập trên, con cảm thấy dường như tình cờ mà con thường giữ cái Biết ở tánh Nghe? Khi nghe rõ ràng, tâm con rất yên lặng. Chứ quên giữ cái biết ở tánh Xúc chạm (nơi bàn tay, thân mình, etc..)

Kính mong Cô chỉ bảo thêm cho con. Cám ơn Cô.
Gửi ý kiến của bạn
Tắt
Telex
VNI
Tên của bạn
Email của bạn
14 Tháng Bảy 202110:39 SA(Xem: 8832)
Các bài viết trong mục Suối Nguồn Hạnh Phúc với chính giọng đọc của Ni Sư Triệt Như.
28 Tháng Mười 202010:39 SA(Xem: 10685)
Các bài viết trong mục Tâm Tình Với Nhau với chính giọng đọc của Ni Sư Triệt Như.
25 Tháng Chín 20201:26 CH(Xem: 11588)
Các bài viết trong mục Tâm Tình Với Nhau với chính giọng đọc của Ni Sư Triệt Như.
10 Tháng Ba 20244:31 CH(Xem: 335)
Các bạn hiền ơi, sáng nay, một buổi sáng mùa xuân, nắng ấm, hoa mai đang nở rộ trước sân Tổ đình, trời xanh và mây trắng. xin dâng tặng cho bạn ổ bánh Thiền Giới Định Tuệ, làm bằng cái Biết trong sáng của chân tâm.
16 Tháng Giêng 202412:47 CH(Xem: 797)
Ngoài cái chớp mắt “đang là”, tất cả thân, tâm và cảnh là của quá khứ, của tương lai hay của hiện tại, chúng nó chỉ là ảo ảnh, ảo giác trong ký ức, hay trong tưởng tượng mà thôi. Hoa đào sẽ nở mỗi mùa xuân, nhưng đóa hoa năm nay đâu phải là đóa hoa năm trước. Người ngắm hoa đào bây giờ cũng không phải là người ngắm hoa năm cũ.
02 Tháng Giêng 202410:36 SA(Xem: 941)
Các em Thiền sinh đã tâm tình về cuộc sống của mình, cũng chịu nhiều áp lực: từ công việc quá phức tạp, bận rộn, suốt ngày dán mắt trên computer, rồi những giờ hội họp nặng nề dài đằng đẵng trong sở làm. Lúc trở về nhà lại còn mang theo lời nói, cử chỉ, thái độ không thân thiện của các nhân viên của mình. Lắng nghe các em tâm sự, mình thấy xót xa. Cuộc đời vất vả tới như vậy sao?
25 Tháng Mười Hai 20238:25 SA(Xem: 895)
Mình chỉ sống thảnh thơi, cái tâm bình an, thanh thản, hiểu biết những định luật tụ nhiên này, giúp người khác cũng hiểu biết như mình, sống hài hòa cùng nhau. Thì đâu còn cái gì là tham sân si, cái gì là lậu hoặc, cái gì là biển khổ trần gian nữa.
19 Tháng Chín 20237:54 CH(Xem: 1734)
Bản thể của thế gian là trống rỗng, trống không, là như huyễn mà thôi. Tuệ trí này là năng lực khiến tâm xa rời dính mắc tất cả thế gian, bấy giờ mới an trú chánh niệm Như Vậy. Khi mình có tuệ trí thông suốt bản thể thế gian rồi thì không còn con đường, không cần pháp môn, không còn thấy có cổng nào nữa. Mình thực sự đang ở trong nhà của mình, tự thuở nào cho tới bây giờ.
12 Tháng Chín 202312:56 CH(Xem: 1912)
Bốn tầng Thiền qua đó đức Phật phát huy ba minh còn được gọi là bốn tầng Định, do đó mình hiểu Định có một vai trò quan trọng trong Thiền Phật giáo, xem như Định là cây cầu phải bước qua mới có thể khám phá tới khung trời bao la của trí tuệ bát nhã.
26 Tháng Tám 20232:36 CH(Xem: 1856)
Tuệ ở đây mình muốn nói tới Vipassanā, Tuệ Minh sát. Trong giới hạn bài này, mình bàn tới bài Kinh Niệm Xứ, trong kinh Nikāya. Mặc dù thông thường người ta vẫn nói “Quán Tứ niệm xứ”, trong bài kinh cũng nói “Quán thân” (Kāya-anupassanā) v.v…nhưng hiện nay các vị tôn đức xếp bài kinh Niệm xứ là Vipassanā, là thuộc Tuệ. Cho nên trong bài này, mình cũng tạm nói là Tuệ, tức là dùng tuệ thực hành...
20 Tháng Tám 202310:54 SA(Xem: 2180)
Nói tới Quán, có vài loại Quán hơi khác nhau, trong bài này chỉ xin nói tới loại Anupassanā, nghĩa thông thường là nhìn ngắm hiện tượng thế gian liên tục để nhận ra bản thể hay đặc điểm của hiện tượng thế gian là: vô thường, khổ, vô ngã. Vậy mình cũng có thể hiểu Quán là quan sát hiện tượng thế gian bằng con mắt trí tuệ.
02 Tháng Tám 20238:44 CH(Xem: 1931)
Chư Tổ Phát Triển thường nói có tới 84 ngàn pháp môn tu, tức là có vô số cổng để bước vào ngôi nhà giác ngộ, hay ngôi nhà giải thoát. Hôm nay chúng ta thử khảo sát cánh cổng của Giới.
13 Tháng Sáu 20237:59 CH(Xem: 1494)
Hòa Lan, thành phố đông người trần tục hay vườn hoa thiên nhiên với con người an vui thanh thản?
26 Tháng Ba 20237:30 CH(Xem: 1747)
Đã không biết bao năm qua, mình khờ dại đi tìm “Qua khỏi vùng sương mù là xứ thần tiên”. Đã bao lần thấy vùng sương mù, bao lần mơ ước sẽ gặp xứ thần tiên, nào có gặp được. Tìm cầu bên ngoài, làm sao có xứ thần tiên. Cuối đời mới biết xứ thần tiên thiệt ở trong tâm của mình.
24 Tháng Ba 202310:02 CH(Xem: 1866)
Đức Phật tự nhận: “Như Lai chỉ là người chỉ đường, các ông phải tự đi”. Các ông phải tự đi có nghĩa là các ông thấy ra con đường rồi, cứ tiến bước một mình, không được ỷ lại nơi ai khác, con đường chánh pháp là trí tuệ của mình sẽ đưa chúng ta trở về bản tâm. Trong bản tâm, tất cả pháp đều là Phật pháp, và thế gian là cõi Phật thanh tịnh an vui.
08 Tháng Ba 20238:24 CH(Xem: 1606)
Hôm nay, thấy hoa thủy tiên nở rộ, hoa mai cũng e ấp đón gió mát, con biết mùa xuân sang. Đã tới mùa mừng sinh nhật Thầy. Thầy đã xuất hiện nơi cõi đời nhằm mùa xuân, Thầy đã thấy con đường, cũng một mùa xuân năm đó, rồi Thầy ra đi, một đêm cuối mùa đông.
28 Tháng Hai 20239:06 CH(Xem: 2129)
Chúng ta phải sáng suốt biết lúc nào nên tùy duyên, lúc nào phải tạo duyên tốt, phải biết mình sống có thuận pháp không, vì chính mình là chủ tạo ra cuộc đời của mình, trong bây giờ và mai sau nữa.
27 Tháng Hai 20238:19 CH(Xem: 1716)
Việc làm bếp đâu có khác việc tu tập. Làm bếp để sống, thì tu tập cũng để sống thôi. Cho nên những nguyên tắc để làm bếp tốt cũng là những nguyên tắc để tu tập tốt. Việc gì ta làm cũng là tu tập, con đường đời cũng là con đường tu, do nơi cái tâm của mình, nó thấy ra sao. Nó thấy ra sao, đó là cảnh giới mình đang sống.
25 Tháng Hai 20232:42 CH(Xem: 1601)
Trời đất vô tình, vạn vật vô tình, mà vạn vật biết sống hài hòa với hoàn cảnh tự nhiên. Chúng ta có trí, có tri giác, có tình cảm, vậy phải biết sống đời thiện lành, quan sát tâm mình từng giây phút, ý nghĩ đúng, lời nói đúng, hành động đúng...
25 Tháng Giêng 202311:14 SA(Xem: 1740)
Định luật Y Duyên Tánh vận hành tất cả thế gian. Nó cũng là định luật biến hóa và phát triển, là sức sống mãnh liệt, đã thành lập vũ trụ, điều hành vũ trụ, và bảo vệ duy trì sức sống của vạn vật. Thế gian biểu hiện sự hài hòa tuyệt vời theo sự biến hóa khách quan của “Y Duyên Tánh”. Vậy, các bạn thân ơi, đây có phải là một bức tranh puzzle tuyệt vời không?
18 Tháng Giêng 20237:43 CH(Xem: 2036)
Đất trời quê hương đang vào xuân, mong gởi một món quà nhỏ tặng cho bạn tri âm, mùa xuân trong tâm mình.
10 Tháng Tám 20227:09 SA(Xem: 2372)
Sự thật muôn đời: hễ cái gì có sinh ra, thì phải có lúc chấm dứt, biến mất, hoại diệt. Nhưng dường như chúng ta chưa chấp nhận sự thật này. Nên chúng ta buồn khổ vì bệnh. Các bạn ơi, như vậy bệnh có phải chỉ là ảo giác ngôn ngữ?
27 Tháng Bảy 202211:15 SA(Xem: 2647)
Các em có lần tâm tình: cô ơi, trước khi cô nghỉ ngơi, cô hệ thống lại con đường từ đầu tới cuối cho tụi con theo đó mà đi. Thiệt ra có con đường nào đâu. Tu là thấy ra cái tâm của chính mình thôi. Chính mình đang ở trong cái tâm của mình. Con đường nào khác nữa? Là đã phóng ra ngoài, tìm cầu cái gì bên ngoài là đi lạc rồi.
20 Tháng Bảy 20225:14 CH(Xem: 2379)
Làm sao sống hài hòa với thế gian? Các bạn ơi, đâu có gì bí hiểm. Thấy “cái đang là”. Đó, cái đáp án, đơn giản quá, mà sao áp dụng khó quá phải không? Chỉ cần biết “cái đang là” thôi là tâm trong sáng tức khắc. Khi ta nghĩ tới “cái phải là”, lập tức ta rơi vào biển khổ cuộc đời, ta bị trói buộc, hay ta đang trói buộc người khác.
14 Tháng Bảy 20228:13 SA(Xem: 2307)
84 ngàn pháp môn có nghĩa là không có pháp môn. Vì sao vậy? Đi cách nào cũng vào nhà, vì nhà là sẵn có, là của riêng mình. Ta đang ở trong nhà, luôn luôn đang ở trong nhà. Chỉ là mình không tin sự thật này, nên mình bôn ba tìm kiếm đâu đâu. Hãy sống hồn nhiên, thật tự nhiên, không cần thêm gì hết, là mình đang ở trong nhà của mình.
29 Tháng Sáu 202212:30 CH(Xem: 2678)
Tất cả các vị thánh tăng đều có Giới đức, Định lực và Tuệ lực tròn đầy. Nhưng những phương tiện đầu tiên có hơi khác nhau: ngài A nan thì bước vào bằng ngõ đa văn, ngài Revata thì hạnh sống nơi rừng núi hoang vắng, ngài Anuruddha thì bằng thiên nhãn, ngài Mahā Kassapa thì hạnh đầu đà, ngài Mahā Moggallāna thì trí tuệ biện tài, ngài Sāriputta thì điều phục tâm v.v...Mỗi người mỗi vẽ, quy tụ lại như một vườn hoa có trăm đóa khác nhau, hoa nào cũng tròn hương, tròn sắc.
22 Tháng Sáu 20221:22 CH(Xem: 2929)
Hôm nay học lại gương sáng của người xưa, gương sáng vẫn muôn đời là gương sáng. Ánh sáng chỉ sáng cho những ai nhìn thấy. Ánh sáng của trí tuệ muôn đời vẫn thầm lặng chiếu soi trần gian, như ánh trăng kia thầm lặng sáng trong đêm dài cuộc đời.
14 Tháng Sáu 20225:56 CH(Xem: 2817)
Ngài Anuruddha, đã gieo căn lành từ nhiều đời trong quá khứ, đời này sinh ra trong gia đình, dòng họ giàu sang, lại cùng thời với đức Phật, anh em chú bác với đức Phật, xuất gia rất sớm, không vướng bận vợ con, đầy đủ thuận duyên, trở thành một vị thánh đệ tử, quan sát cả ngàn thế giới mà chỉ như người đứng trên lầu cao nhìn xuống thế gian.
07 Tháng Sáu 202210:23 SA(Xem: 2358)
Người biết sống một mình là người luôn an trú trong chánh niệm. Tuy nhiên đối với đa số con người, xa lánh nơi ồn ào náo nhiệt là duyên thuận lợi hơn trong bước đầu tu tập.
01 Tháng Sáu 20226:59 CH(Xem: 2518)
Các bạn ơi, đây là một tấm gương sáng, một con đường tu học mà ngài A Nan gởi gắm lại cho đời. Con đường của trí tuệ, cũng dẫn hành giả tới giải thoát.
24 Tháng Năm 202212:23 CH(Xem: 2513)
Chợt tỉnh giấc nửa đêm, nhìn ra khung cửa sổ, trời sáng, trắng trong, mặt trăng tròn treo lơ lửng giữa trời không mây. Hôm nay là một đêm trăng mùa Phật đản sinh. Khép mắt lại, nhìn thấy một bức tranh thiệt đẹp giữa rừng, giữa một cảnh rừng, trong một đêm trăng sáng, cũng một đêm trăng tròn sáng như đêm nay
17 Tháng Năm 20221:38 CH(Xem: 2717)
Nhưng có một cái không xa rời mình, đó là cái tâm, tâm đời thì tái sanh để tiếp tục lặn hụp trong biển ái, biển khổ; nếu là tâm trong sạch thì tiếp tục tu học cho tới khi hoàn hảo là bước lên bờ. Bấy giờ trên bến bờ bình an, thấy ai giơ tay vẫy gọi, ta mới tới cầm tay dắt lên bờ. Còn những ai mải mê đắm đuối trong sóng nhấp nhô, thì ta có làm gì hơn nữa được đâu, phải không các bạn ơi!
11 Tháng Năm 20222:50 CH(Xem: 2622)
Pháp môn là cái cổng để đi vào học, hiểu và thực hành Pháp. Pháp là chân lý, cũng là tất cả hiện tượng thế gian. Nói như vậy, chúng ta có thể tưởng là hai thứ khác nhau. Không, chúng chỉ là một. Chân lý hiển lộ ra qua mỗi hiện tượng thế gian, mỗi hiện tượng thế gian chính là chân lý. Ta cũng là chân lý, chân lý cũng hiển lộ qua ta. Ta cũng là tất cả chân lý. Tất cả đều bình đẳng: đều vô thường, đều vô ngã, đều duyên sinh, đều trống rỗng, đều như huyễn, đều như như bất động. Tất cả đều là cái vô sanh, nên bất tử.
04 Tháng Năm 202212:31 CH(Xem: 2724)
Đức Phật nói nước mắt con người chảy thành biển cả mênh mông, còn tiếng cười của hai anh em mình chỉ đong đầy có hai cái lu thôi. Nước mưa thì vẫn trong vẫn mát. Mùa xuân cũng vẫn mát vẫn trong, muôn đời.
27 Tháng Tư 20223:46 CH(Xem: 2790)
“Cô nghĩ sao về cái Chết?”. - Chợt nghĩ tới mình, bước đường đời đã tới mức cuối, rồi nghĩ tới các bạn. Cái cầu mình sẽ phải đi qua, vậy mình chuẩn bị hành trang nào, sẵn sàng bước tới mấy nhịp cầu “đoạn trường” đó?
20 Tháng Tư 202210:17 SA(Xem: 3258)
Cho nên tham sân si cũng biểu hiện tất cả những chân lý thường hằng của vạn pháp. Chúng là vô thường, là khổ, là vô ngã, bản thể trống không, như huyễn mộng, là như như bất động, là bình đẳng với vạn pháp.
30 Tháng Ba 202212:56 CH(Xem: 2410)
Các bạn ơi, nếu mỗi người đã biết chăm sóc ngôi vườn nhà mình hoa lá xanh tốt, thì cũng nhớ chăm sóc vườn tâm của mình, hoa trí tuệ, lá từ bi, mùa nào cũng sẵn có để dâng hiến cho đời.
24 Tháng Ba 202210:40 SA(Xem: 2897)
Tâm là một dòng diễn tiến, luôn tuôn chảy, vì nó chỉ là dòng Biết, hay dòng Nhận thức rõ ràng, khi nó không còn bị ô nhiễm thì nó sẽ trong sạch, và sẽ phải chiếu sáng... Tâm chiếu sáng, ta có thể biết phương cách sống thảnh thơi an lạc, và giúp người khác cũng sống thảnh thơi an lạc.
16 Tháng Ba 202210:41 SA(Xem: 2676)
Kết luận là phải có trí tuệ phi thường mới dám cắt đứt vòng xích sắt của tham ái, thoát ra khỏi ngục tù vô minh. Vô minh đồng nghĩa với khổ đau. Trí tuệ siêu vượt đồng nghĩa với tự do, an lạc, giải thoát. Trí tuệ siêu vượt thông suốt bản thể cuộc đời là trống không, là như huyễn ảo, thì có còn muốn nắm bắt cái gì của thế gian nữa không, hở các bạn?
09 Tháng Ba 20224:24 CH(Xem: 2700)
Những ai theo đúng con đường của đức Phật. quăng cái gánh “tài, sắc, danh, thực, thùy” xuống, thì cũng sẽ đạt được tâm nhẹ nhàng, thảnh thơi, nơi nào mình sống cũng là :”An lạc thay!”
03 Tháng Ba 20228:44 SA(Xem: 2603)
Tới đây, chúng ta đã thấy việc lễ lạy của bồ tát Thường Bất Khinh ban đầu mình thấy như theo tục đế bát nhã, lần hồi đi tới chân đế bát nhã rồi. Tục đế bát nhã khi ta nói bồ tát lễ lạy Phật tánh của mỗi người, chứ không phải lễ lạy cái thân vật chất và cái tâm đời của người. Còn phân biệt thân và tâm, thiện và ác. Lần hồi ta không phân biệt nữa, khi ta lễ lạy “cái đang là” , “cái như vậy”, khi ta thấy vô lượng đức Phật hiện tiền và ta đang “thân cận cung kính cúng dường vô lượng đức Phật”.
24 Tháng Hai 202210:57 SA(Xem: 2974)
Tâm mình, giống cái tiệm thuốc Bắc, hay giống cái nhà, hay cái kho chứa là nói bình dân. Kinh sách thì nói là Alaya Thức, hay Tàng thức, hay Như Lai tạng, là tổng quát tất cả những gì tạm cho là phi vật chất trong con người.
16 Tháng Hai 20228:50 CH(Xem: 2823)
Vậy có sinh không, có diệt không? Không. Sống là năng lượng, là chuyển động, là biến hóa. Nguồn sống của vạn pháp không sinh không diệt bao giờ.
10 Tháng Hai 20228:50 SA(Xem: 3124)
Chí xuất thế xuất trần mình vẫn phải giữ cứng cỏi ngang nhiên như thân cây tiêu cổ thụ kia, nhưng đối diện với giông gió trong đời thì chúng ta cẩn thận thấp mình xuống, càng sát đất càng tốt, chúng ta nép sát vai nhau, nương tựa bóng che của Phật Pháp Tăng thường trụ mà sống, thì có gió bão nào thổi lung lay chúng ta được.
10 Tháng Hai 20228:10 SA(Xem: 2509)
Hôm nay, là mùa xuân. Đất trời cũng chuyển mình. Tổ đình năm nay chưa có hoa đào, hoa mai vàng chỉ mới ra búp non. Chỉ có thủy tiên đơm hoa trắng muốt, thoảng hương tinh khiết, thầm lặng dâng hiến cho đời hương sắc của mình. Có ai nghe tiếng hát của hoa thủy tiên, giữa đất trời bao la mùa xuân?
25 Tháng Giêng 20221:50 CH(Xem: 2816)
Hi vọng, theo những ngày xuân mới sắp đến, chúng ta sẽ đặt một dấu chấm cuối cùng cho những ưu tư, buồn phiền, những vụn vặt, sai sót, trong năm cũ.
25 Tháng Giêng 202211:42 SA(Xem: 2444)
Mùa xuân cũng vậy, không bao giờ chấm dứt, trong tâm mỗi người. Dù cho nó có tên là hạ, thu, hay đông đi nữa, nó cũng là xuân. Khi mình gọi là Xuân thì là Xuân của mình. Khi mình không gọi gì hết thì không có mình, cũng không có xuân, và cả thế gian cũng biến mất.
25 Tháng Giêng 202210:12 SA(Xem: 2363)
Dhamma chính là khuôn vàng thước ngọc Đức Phật để lại cho đời. Chúng ta thừa tự Dhamma, như là tấm bản đồ kho tàng hạnh phúc, vậy các bạn ơi, chúng ta cùng nhau tiến bước, bản tâm chính thật nơi mình.
19 Tháng Giêng 20229:08 SA(Xem: 3124)
Nếu tâm chưa chiếu sáng, có nghĩa là tâm chưa tĩnh lặng, tâm chưa tĩnh lặng vì tâm chưa trong sạch, tâm chưa trong sạch vì tâm chưa trống rỗng.
12 Tháng Giêng 202210:45 SA(Xem: 3038)
Như vậy bài học của lửa, nước, gió, mây là gì? Ta phải có trí tuệ để biết sống tốt, hữu ích cho mình và cho người khác. Sống hài hoà, trừ diệt hẵn tâm tham, tâm sân, tâm si. Ba thứ tâm này có sức tàn phá, hủy diệt tất cả thế gian, đưa tới khổ đau mà thôi. Không những trong đời này mà còn khổ đau trong nhiều đời sau nữa.
05 Tháng Giêng 20229:53 SA(Xem: 3601)
Hôm nay ngẫm nghĩ lại tất cả những công việc nhọc nhằn vất vả của mình trên con đường tu chỉ là làm sao nhớ và làm sao quên. Thêm một vấn đề cũng quan trọng là nhớ cái gì và quên cái gì.
30 Tháng Mười Hai 20218:07 SA(Xem: 3098)
Hôm nay, mùa tưởng niệm Thầy Tổ, xin khơi lại ngọn lửa sáng mà Thầy đã truyền lại cho chúng ta trong suốt 25 năm nương tựa nơi quê hương thứ hai này.
26 Tháng Mười Hai 202111:30 SA(Xem: 3410)
Tăng Đoàn phải hòa hợp, đây là thước đo công phu tu tập của mình. Nếu chưa hòa hợp là mình chưa đủ Trí Tuệ và Từ Bi.
21 Tháng Mười Hai 20214:21 CH(Xem: 3084)
Những tuồng hát mang tên Tâm chấm dứt. Hãy ngủ đi, những đào kép quấy nhiễu đời, tấm màn nhung đỏ đã kéo qua. Bây giờ là vắng lặng, tịch diệt, và ánh sáng.
08 Tháng Mười Hai 20219:22 SA(Xem: 3906)
Kính thưa Thầy, dù nói bao nhiêu cũng không đủ diễn tả cái trí như núi và cái tâm như biển của một thiền sư.
08 Tháng Mười Hai 20217:43 SA(Xem: 3038)
Mấy đêm liền, nửa khuya tỉnh giấc, mở hé mắt trông ra trời, lại gặp trăng. Cám ơn trăng, đã tới thăm mình. Trăng cười, cả phòng đẫm trong ánh sáng an lạc.... Có phải thế không trăng ơi? Vậy mà sao mình hững hờ, không biết.
01 Tháng Mười Hai 202111:03 SA(Xem: 3998)
Người cha cao thượng của thế gian, ở đâu đó, ngài có mỏi mắt chờ đợi những đứa con lưu lạc chưa trở về nhà?
01 Tháng Mười Hai 202110:41 SA(Xem: 3452)
Như thế, Định và Huệ không thể tách rời nhau. Hễ Định vững chắc thì phát huy Huệ, hễ Huệ thông suốt thì tâm không dính mắc với thế gian, tức là tâm Định, bất động trước tám ngọn gió đời.
24 Tháng Mười Một 202112:54 CH(Xem: 3627)
“Chân thật” rất quan trọng nó không những là đức hạnh, nó cũng là trí tuệ, nó cũng là cửa dẫn tới niết bàn nữa.
23 Tháng Mười Một 202111:00 CH(Xem: 2967)
Giới, Định, Tuệ chỉ là ba chữ thôi, là phương tiện, Đức Phật bày ra để hướng dẫn nhiều căn cơ chúng sanh, cũng như Bát chánh đạo, Thất giác chi, quy y, xuất gia ...Tất cả là ngôn ngữ, là lời, do Đức Phật tạm bày ra. Chúng ta không nên cố chấp vào văn tự, mà phải hiểu cái gì ẩn sâu bên trong văn tự.
17 Tháng Mười Một 20212:00 CH(Xem: 3423)
Đó, xứ mộng xứ mơ, cõi bình an của mình là cái tổ đình này, mà cũng là cả thế gian nữa. Làm sao có đến có đi đâu, làm sao có sống hay chết? Đi đâu thì cũng trong thế gian, sống hay chết cũng là quanh quẩn trong xứ mộng xứ mơ này.
06 Tháng Mười Một 20217:42 SA(Xem: 3310)
Hôm nay nhắc lại chuyện đời xưa, mới có mấy năm thôi, mà sao lâu như cả trăm năm vậy. Ngày vui qua mau. Hai mươi năm. Chưa kịp mừng ngày kỷ niệm hai mươi lăm năm thì rủ nhau đi hết. Mùa thu đang tới, rồi mùa xuân, rồi lại mùa thu...Bây giờ, chỉ còn hai chiếc lá vàng. Hắt hiu trên cành.
03 Tháng Mười Một 202111:33 SA(Xem: 3738)
Kết luận, bước đột biến, hay là ngộ, phải có một lần hay nhiều lần trên con đường tu, thì mình mới mong bước vào nhà thiền, mình sẽ thong dong bước tới mãi, không còn chướng ngại trong tâm nữa. Nếu chưa nhận ra bản tâm, thì mình còn đứng ngoài cổng,...Hễ thấy rõ bản tâm, tự nhiên cái ngã phai tàn.
27 Tháng Mười 20218:21 CH(Xem: 3589)
Các tông phái, các vị thiền sư, các phương tiện giáo hoá... là pháp hữu vi, có sanh có diệt. Còn chân lý thì vô vi, thường hằng, không sinh diệt.
20 Tháng Mười 20218:29 CH(Xem: 3491)
Thiền Tông Trung Hoa được xem như bắt đầu từ Sơ Tổ là ngài Bodhidharma, người Ấn Độ, qua tiếng rống sư tử, thức tỉnh con người trở lại bản tâm, nhận ra bản tánh, trống rỗng, tịch diệt, chiếu sáng của mỗi người.
13 Tháng Mười 20211:17 CH(Xem: 3672)
Tất cả các bộ phái thời đó trong hai dòng truyền thừa lớn này đều giữ gìn những Pháp tu căn bản từ đức Phật Thích ca và cùng hướng tới mục tiêu cuối cùng là thoát khổ, giác ngộ và giải thoát.
06 Tháng Mười 202112:25 CH(Xem: 3990)
Phật dạy chí thiết những lời sau cùng trước khi giã từ thế gian: “Phải tự mình là ngọn đèn soi sáng chính mình”. “Phải nương tựa nơi Chánh Pháp”. “Không nương tựa nơi ai khác, hay một vật gì trên đời” - Vì “Tất cả thế gian là vô thường”.
27 Tháng Chín 20219:42 SA(Xem: 3756)
Tại sao tôn giả Bhaddiya đi tới nơi nào cũng nói: “Ôi an lạc thay!”. Các vị tỳ kheo khác, nhìn quanh quất, chỉ thấy khu rừng vắng, thấy gốc cây, thấy ngôi nhà trống, có gì vui đâu, họ lại suy đoán tôn giả Bhaddiya nhớ lại đời sống giàu sang vương giả khi xưa. Mình nhận ra ngay tâm người đời, thích suy luận chủ quan.
23 Tháng Chín 202110:53 SA(Xem: 3686)
Cuộc đời của mỗi người cũng là những dòng tuôn chảy không bao giờ ngừng. Tất cả, từ sức khỏe, tuổi trẻ, hạnh phúc, người thân, cũng tuôn chảy hoài, theo con đường một chiều: sanh- già- bệnh- chết... Mãi mãi, cho tới khi nào tỉnh giấc, nhìn thấy còn có một dòng tuôn chảy khác, ngược lại với mình, và mình đủ sáng suốt để biết đó mới là dòng tuôn chảy tới bến bờ bình an, hạnh phúc thực sự.
15 Tháng Chín 20215:50 CH(Xem: 3619)
Từ lâu rồi, cây tiêu đã nhắc mình nghệ thuật sống “tùy duyên mà bất biến”. Thân cây vững vàng, chắc nịch, vươn lên sừng sững với trời cao. Mặc cho gió mưa, thân cũng không lay động. Thân cây này thế nào cũng có lõi cứng.Trong kinh về “Thí dụ Lõi Cây”, Đức Phật so sánh mục tiêu cuối cùng của đời sống Phạm hạnh là Giải thoát, tương tự “lõi cây” là phần giá trị nhất của cây. Lõi cây ẩn mình trong giữa thân cây, khó thấy, khó tìm. Giải thoát cũng trừu tượng, khó tìm khó thấy. Tuy trừu tượng nhưng phải kiên cố, vững bền, không lay chuyển....
08 Tháng Chín 20217:40 CH(Xem: 4187)
Từ khi có mình trên thế gian, vô số kiếp rồi, nó vẫn chung thủy, luôn ở bên mình, nhắc nhở cái tốt, cái lành, mình có khi phụ bạc nó, hờ hững nó, mà nó vẫn chung thủy. Nó là ai vậy? Là cái Biết, là cái Tâm. Vậy các bạn ơi, mình hãy nhớ sống trọn vẹn từng giây phút, với người bạn tri kỷ thầm lặng, trong sáng, và chung thủy này.
01 Tháng Chín 202110:13 SA(Xem: 3588)
... có hai căn cơ khác nhau khi xuất gia: 1- Căn cơ người phàm phu: xuất gia vì lý do: - Lão suy vong - Bệnh suy vong - Tài sản suy vong - Thân tộc suy vong 2- Căn cơ người có trí tuệ: xuất gia vì lý do: - Thế giới là vô thường, đi đến hủy diệt - Thế giới là vô hộ, vô chủ - Thế giới là vô sở hữu, cần phải ra đi, từ bỏ tất cả -Thế giới là thiếu thốn, khao khát, nô lệ cho tham ái...
24 Tháng Tám 202111:33 SA(Xem: 4204)
Và bạch Thế Tôn, con từ bỏ tâm của con, và sống thuận theo tâm của những Tôn giả ấy. Bạch Thế Tôn, chúng con tuy khác thân nhưng giống như đồng một tâm.
17 Tháng Tám 202110:31 SA(Xem: 3741)
Tựa bài mới nhìn thấy, có thể các bạn sẽ cho là quá cao xa, bao quát, viển vông. Đúng vậy, trong phạm vi vài trang giấy làm sao trình bày đầy đủ vấn đề này. Chỉ bàn tới phương thức sống thôi cũng cần một quyển sách, huống chi dám ghi là “nghệ thuật sống”. Vì thế, mình chỉ xin giới hạn lại trong phạm vi cái nhìn của Phật giáo về phương thức sống của hàng bồ tát, thuật ngữ là “tứ nhiếp pháp”.
17 Tháng Tám 202110:26 SA(Xem: 3646)
Kết luận của mình, cũng là câu nói của nhóm thiền sinh kỳ cựu của Thầy là: “Không trả giá!” khi sống trong đời. Sao vậy? Khi người ta nói giá nào là họ muốn giá đó. Mình đồng ý giá đó, là người ta sẽ vui, phải không? Người tu là luôn luôn làm cho người khác vui. Vậy thì “không trả giá”. Các bạn ơi, vị Thầy thì hiểu tâm ý của đệ tử, mà người đệ tử làm sao hiểu thấu được tâm lượng bao la của vị Thầy.
11 Tháng Tám 20211:06 CH(Xem: 4250)
Tại sao có người nói rừng Pháp toàn là cỏ cây hoa lá tươi thắm muôn màu, ngọc ngà châu báu tràn lan, pháp âm chư Phật vẫn luôn tuôn chảy. Nhưng tại sao có người vẫn băn khoăn sao mình đi hoài mà chưa thấy kho tàng ở đâu, chưa gặp chư Phật đang thuyết pháp, sao mình vẫn mù mờ, đường nào là đường dành cho mình? Đường đời thì muôn vạn nẻo, đường tu sao cũng muôn vạn nẻo?
04 Tháng Tám 20213:24 CH(Xem: 3816)
Với cái tâm hiểu biết, thực sự có trí, mình mới nhận ra mỗi người mang nợ cuộc đời và thế gian quá nhiều, không kể ra hết được. Ngay cái sự hiểu biết này, suy gẫm kỹ, cũng là một cánh cổng bước thẳng vào hạnh phúc rồi.
04 Tháng Tám 20213:18 CH(Xem: 3608)
Đọc cái tựa bài, có thể các bạn sẽ ngạc nhiên, tự hỏi: “Giải thoát là...giải thoát, sao lại có cái khuôn đóng khung nó lại? Có mâu thuẫn không?”...
27 Tháng Bảy 20219:05 CH(Xem: 3686)
Con đường tu mỏng như sợi chỉ, mình phải đi cẩn trọng, làm sao cho thăng bằng: Giới- Định- Tuệ tròn đầy, thì mới không bị rơi rụng nửa chừng....
27 Tháng Bảy 20218:46 CH(Xem: 3377)
Trong các khóa tu, mình vẫn thường nói “Không gì đơn giản bằng Thiền!”..... Con đường Thiền này không bắt mình phải tọa thiền hằng giờ, hay phải thuộc lòng, đọc tụng kinh sách, không phải lễ bái, cầu nguyện, các bạn có đồng ý là: “không gì đơn giản bằng Thiền” chưa?...
21 Tháng Bảy 20218:33 SA(Xem: 3600)
Con người vẫn còn choáng váng trong môi trường tiến bộ vượt bực của khoa học, chinh phục không gian, khám phá vũ trụ. Nhưng tiếc là con người vẫn chưa thực sự khám phá cái tâm của chính mình, chưa hiểu nó, chưa trở về sống hài hoà trong bản thể tâm trong sáng của chính mình.
21 Tháng Bảy 20218:29 SA(Xem: 3731)
Con thiêu thân cứ thấy ánh sáng là bay thẳng vào, bóng đèn nóng nên cứ ngả ra chết tức khắc, nên mình mới đặt tên nó là con thiêu thân. Không biết bản năng nó thiệt là sao, nó tìm gì trong ánh sáng đèn? Thấy con này chết mà sao con khác cũng cứ bay vào?
14 Tháng Bảy 20213:09 CH(Xem: 3853)
Các bạn ơi, tại sao kinh nói rõ ràng như vậy mà chúng ta không vâng lời? Nguyện xin cho con người vâng lời chư Phật, cũng như con người rất ngoan ngoãn vâng lời cái máy laptop hay những máy móc khác của thế gian.
14 Tháng Bảy 20212:54 CH(Xem: 3976)
Nhớ ngày xưa Thầy có dạy ngắm trăng. Thầy nói trong kinh có phương thức Quán nhật nguyệt, Quán ánh sáng, có Nhật triền tam muội. Rồi Thầy kể những kinh nghiệm tu tập trong thời gian Thầy gọi là “nhập thất bất đắc dĩ”.
07 Tháng Bảy 20214:13 CH(Xem: 3655)
Con đường ngõ cụt. Chính là con đường đời. Con đường của danh, tiền và tình. Con đường của dục, của tham và ái. Để cả cuộc đời ngắn ngủi của mình phục vụ cho tình, tiền và danh, rồi ra đi tay không. Khác nào con dã tràng ở biển đông.
07 Tháng Bảy 20214:10 CH(Xem: 3459)
Cuối cùng, con đường tu chỉ ở trong một sát na. Một sát na tỉnh thức. Một sát na biết sống. Là sát na đang là. Lúc nào cũng an trụ trong sát na đang là. Là an trụ niết bàn.
29 Tháng Sáu 20214:10 CH(Xem: 4274)
Xưa thiệt là xưa, thời những vua Hùng Vương mới dựng nước, có một vua Hùng Vương nhận một chàng thanh niên tài giỏi làm con. Nhưng về sau, vì hiểu lầm, vua đày Mai An Tiêm, vợ và con ra một hoang đảo...
29 Tháng Sáu 20214:01 CH(Xem: 5073)
Trọn câu “Tâm bình thường thị Đạo” có nghĩa: chính tâm bản thể là trong sáng, thênh thang, trống rỗng, là thể tánh giác ngộ, là chân như tánh, là không tánh...
23 Tháng Sáu 20218:08 SA(Xem: 3862)
Có người nói đây là thời mạt pháp rồi. Nhưng giáo pháp vẫn hiển hiện khắp nơi, Tam Bảo vẫn thường trụ trên thế gian, thì vẫn là chánh pháp. Vậy ai không nhìn thấy Tam Bảo, thì đối với người đó, bây giờ là thời mạt pháp rồi.
23 Tháng Sáu 20217:54 SA(Xem: 3971)
Nguồn suối trí tuệ này chuyển hóa tất cả, trở thành nguồn suối trong veo của hạnh phúc an vui cho người nào chịu đẳm mình trong dòng nước mát rượi của tâm. Vậy ta hãy mau quay về suối nguồn hạnh phúc, chính thật là Tâm mình.
15 Tháng Sáu 20215:28 CH(Xem: 4181)
Các bạn có bao giờ nhìn ngắm những giọt nước mưa đọng lại trên lá, trên hoa sau một cơn mưa rào? Mây vừa tan thì mặt trời xuất hiện, những tia nắng xuyên qua cành lá, chiếu sáng lên những giọt mưa, long lanh, lấp lánh...
10 Tháng Sáu 20218:03 SA(Xem: 4071)
... dù chúng ta bước vào con đường chuyển hóa tâm mình, bằng cửa nào cũng vậy, chúng ta vẫn phải trắc nghiệm lại mình, tròn đủ ba mặt: Giới- Định- Huệ đồng thời, mới là giải thoát.
02 Tháng Sáu 20212:22 CH(Xem: 4597)
Hôm nay, xin giới thiệu phương thức tu tập đơn giản, không đòi hỏi “Định hay Tuệ”, đó là Niệm Phật, Niệm Pháp, Niệm Tăng.
26 Tháng Năm 20215:55 CH(Xem: 4144)
Chỉ cần đi tới bước quan sát trống rỗng tâm thì tâm trống rỗng, còn gì để nói nữa? Tức là cái “dòng sông tâm tuôn chảy mãi” qua nhiều đời tới đó là biến mất, không còn bóng dáng.
18 Tháng Năm 20218:52 CH(Xem: 5554)
Hôm nay, nhân mùa tưởng niệm công đức của đức Phật, chúng ta sẽ cùng nhau nhắc lại những giọt nước trong veo chảy từ suối nguồn minh triết của bậc Giác Ngộ. Loạt bài tiếp theo hi vọng sẽ là những giọt suối mát trong veo, xin dâng tặng cho các bạn thiền hữu duyên.
02 Tháng Năm 20215:01 CH(Xem: 3723)
Hôm nay, cảm niệm ân đức của Phật, của chư Tổ Thiền đức, của Thầy, con cúng dường lên Tam Bảo một đóa hoa tâm này. Con cũng riêng dâng tặng món quà nhỏ này cho người hữu duyên.
28 Tháng Tư 202110:08 SA(Xem: 4654)
Người xưa thường ca ngợi Đức Phật là một người hoàn hảo, bằng 3 phẩm hạnh: Bi - Trí - Dũng. Hôm nay chúng ta thử tìm hiểu xem 3 phẩm hạnh đó là gì và làm sao đạt được?
20 Tháng Tư 20215:01 CH(Xem: 5353)
Ngày trước, Thầy thường so sánh “Tu Định như leo dốc núi mà bám trên rêu”. Trong thực tế, những nhà thám hiểm, leo núi phải có mốc sắt bám trên đá và có dây làm nấc thang mà leo lên.
14 Tháng Tư 20218:52 CH(Xem: 4561)
“Lối mòn” có nghĩa là một con đường nhỏ, có thể ít người muốn đi, vì nó không nổi tiếng, không được trang trọng trình bày trên kinh sách, hay trong các buối thuyết giảng có hàng ngàn người, hay hàng chục ngàn người tham dự
69,256