HỘI THIỀN TÁNH KHÔNG TRUNG ƯƠNG

HT Thích Thông Triệt: Bài Đọc Thêm khóa Chuyên Tu Thiền Định: ĐỊNH CÓ TẦM KHÔNG TỨ - Tâm Như diễn đọc

26 Tháng Mười 20208:44 CH(Xem: 5171)

 

TITLE BDT_CT TD01_Dinh co Tam Khong Tu



Bây giờ chúng ta cần hiểu rõ 2 từ tầm là gì, tứ là gì? Chúng do chức năng nào đảm nhận? Vì sao chúng lại được Phật tuyên bốchướng ngại hàng đầu của người tu thiền? Vậy chúng ta thử tìm kiếm một định nghĩa về Tầm Tứ. Có tìm ra đúng định nghĩa chúng ta mới hy vọng vào tận hang ổ của chúng, mới tiêu diệt được chúng.

Trên mặt lý thuyết, tầm từ ngữ trong tiếng Pàli gọi là vitakka. Nguyên gốc từ Vitakka có nghĩa: sự suy tư, ngẫm nghĩ, lý luận, lý lẽ, suy nghĩ; Đứng trên mặt thực hành Thiền, ta thấy bên trong cốt lõi suy tư, ngẫm nghĩ, lý luận, lý lẽ, suy nghĩ thực sự là tâm ngôn hay sự nói thầm trong não. Bởi vì toàn bộ suy tư, ngẫm nghĩ...suy nghĩ chính là trạng thái ta tự nói thầm trong não. Ở đây chúng ta định nghĩa một cách bình dân: Tầm là sự nói thầm trong não. Địa điểm xuất phát của Tầm là vùng tiền hồi đai, ý căn, và Wernicke.

Còn từ tứ trong tiếng Pàli gọi là vicàra. Trước kia Tàu dịch là Quán, hiện nay dịch là Tứ. Nguyên gốc từ Vicàra có nghĩa là sự dò xét, quan sát, tư duy biện luận, cân nhắc; Đứng trên mặt thực hành Thiền, ta thấy bên trong cốt lõi sự dò xét, quán sát hay tư duy biện luận chính là sự đối thoại thầm lặng của tự ngã. Đây là sự đối thoại dây dưa trong não. Ở đây chúng ta định nghĩa một cách bình dân: Tứ là sự đối thoại thầm lặng. Địa điểm xuất phát của Tứ là các vùng ký ức ngắn hạn (còn gọi là ký ức vận hành), ký ức dài hạn ( thuộc vùng Hải mã), và ký ức xúc cảm.

 

Cả hai tầm và tứ đều thuộc về cái biết của ý thứcý căn. Có nghĩa là trước khi thực hành, ta cần sử dụng tầm và tứ để suy nghĩ về pháp học và pháp hành. Sau đó, ta cần quán sát các đối tượng để nhận ra thực chất pháp học. Trong trường hợp này, tác dụng của tầm tứ giúp ta chuyển đổi nhận thức: Ta có cái nhìn mới về cuộc đời, về người, về cảnh, về của cải thế gian, và đặc biệt nhất là về ta. Ta không còn mê lầm, mê chấp tất cả hiện tượng thế gian nữa. Tâm ta sẽ rộn lên niềm vui và thích thú (hỷ lạc) vì ta có nhận thức mới về cuộc đời, về người, về cảnh, về của cải thế gian, và về ta. Ta bắt đầu mở trói những ngoại duyên.

 

Thí dụ, Phật dạy vạn phápvô thường. Muốn hiểu rõ thực chất ý nghĩa vô thường, ta phải suy tư ngẫm nghĩ (tức là tầm) để tìm hiểu ý nghĩa thuật ngữ vô thường là gì. Sau đó,


ta cần quán sát hay dò xét (tức là tứ) một vật để xác minh tính chất vô thường của vật đó. Từ đó ta có thể suy ra các hiện tượng khác cũng đều vô thường.

 

Như vậy, tầm và tứ là phương tiện cần thiết lúc ban đầu. Chúng giúp ta thấy, biết và hiểu thực chất hiện tượng thế gian để ta chuyển đổi nhận thức cũ, có nhận thức mới. Ta không còn lơ là đến việc tập luyện thiền nữa. Bởi vì thân ta cũng vô thường. Một ngày nào đó cơn bệnh ngặt nghèo đến, như viêm gan, ung thư, ta không còn đủ sức khỏe và thời gian để tu. Cái chết gần kề. Cho nên, trong lúc còn khỏe mạnh, ta phải cố gắng tranh thủ thì giờ để tham dự khóa Thiền và bố trí thì giờ riêng tư để thực hành tại nhà. Nếu không sáng suốt, vô thường đến, ta không còn đủ điều kiệnthì giờ để dụng công. Tuy nhiên, muốn tiến đến khai mở trí tuệ tâm linh, đầu tiên chúng ta phải áp dụng phương pháp tu chỉ, ta phải dùng Tầm để tắt Tứ. Đây là lúc ta không còn ngồi để nói thầm hay đối thoại thầm lặng với ta nữa. Bởi vì nếu ta cứ suy nghĩ, cứ quán xét sự lý, sóng não không bao giờ yên lặng. Vậy bây giờ chúng ta phải tỉnh ngộ để áp dụng cách dùng Tầm để tắt Tứ.  Đó là chúng ta dùng niệm nói thầm Không Nói. Đây là cách thực hành thiết thực nhất.  Ta không bị kẹt trong sự giải thích dần lân của các luận sư cổ thời. Trái lại tiến thẳng vào cốt lõi thuật ngữ để thực hành. Bao lâu trong đầu chúng ta quen dần hai từ Không Nói thì xem như chúng ta đã thành công trong việc dùng Tầm để tắt Tứ. Tại sao kỳ vậy? Vì trong não chúng ta cứ quen nói thầm triền miên, bây giờ chúng ta tự mình xếp lại cho trong não bộ của chúng ta thành một trật tự mới để khi chúng ta tiếp xúc với đối tượng nào thì chúng ta vẫn cứ duy trì niệm biết mà không phê phán gì về đối tượng cũng như không suy nghĩ gì về đối tượng nhưng trong đầu chúng ta vẫn nhận biết rõ ràng về đối tượng. Như vậy đó là cách chúng ta thành công trong bước đầu của tu thiền Không Nói.

 

Bây giờ chúng ta cần xét lại từ ngữ Tứ thật sự là gì ở trong não của chúng ta, Tứ thực sự là sự nói chuyện qua lại với chính mình. Chúng ta không nhận ra cốt lõi của từ ngữ đó, Từ những vị Nguyên thủ quốc gia đến người cùng đinh trong xã hội, đều cứ khởi lên những chuyện liên hệ đến vai tròđịa vị của riêng mình. Khiến cho tâm chúng ta không có phút giây nào được an ổn. Từ những chuyện liên hệ đến nhiều người hoặc những chuyện liên hệ đến vài cá nhân, chúng cứ khởi lên liên tục bằng sự đối thoại giữa mình với mình mà thôi. Chư Tổ thiền tông xếp những loại đối thoại thầm lặng đó là vọng tưởng. Hoặc các ngài còn gọi đó là vọng, bởi vì tìm thì không thấy ai hết, tương đương với từ ngữ tiếng


Anh là falsehood. Còn chúng tôi xếp những loại vọng kia chính là sự

 

đối thoại thầm lặng dây dưa trong đầu của chúng ta là có thực chứ không phải giả

(falsehood).

 

Bây giờ nếu chúng ta muốn cắt đứt những mạng lưới vọng đó, thì chúng ta phải dùng hai từ Không Nói. Khi hai từ Không Nói khởi lên thì mạng lưới vọng đó bị triệt tiêu liền tức khắc. Cho nên chúng ta phải biết thực sự vọng đó chính là do chúng ta khởi lên từ những mạng lưới ký ức, rồi chúng ta cứ duyên theo những hình ảnh từ quá khứ khởi lên liên tục. Nghiệp bất thiện của chúng ta vốn khởi phát từ trung tâm ký ức xúc cảm. Qua sự đối thoại thầm lặng ở trong đầu của chúng ta khiến cho tâm chúng ta trở nên ác độc đến giết

người. Chính là từ vùng ký ức xúc cảm, những hình ảnh đó đã khởi lên.

 

Tại sao dùng Tầm lại tắt được Tứ? Ta đã biết Tầm là sự nói thầm, bây giờ muốn tắt được Tứ chúng ta phải dùng hai từ Không Nói để chấm dứt sự nói thầm trong não. Khi chúng ta dùng hai từ Không Nói một cách liên tục đó là chúng ta tạm cắt đứt đường mòn ngôn ngữ trong não bộ của chúng ta. Do đó lúc chúng ta dùng tầm phải cộng thêm niệm biết, chính niệm biết đó đã tác dụng lên tứ, lúc bấy giờ tứ không thể nào khởi lên được. Nếu lúc đó chúng ta dùng tầm mà thiếu niệm biết thì tứ có thể khởi lên trở lại. Do đó ở mức độ này chúng ta phải luôn giữ niệm biết. Ở đây xem như chúng ta đang tô xi măng lên bức tường định để cho bức tường định được thêm kiên cố vững chắc. Còn chính hai từ Không Nói là những viên gạch để xây lên bức tường định đó.

 

Kết luận: Để thực hành chủ đề Định không tầm không tứ thì chúng ta chia ra làm hai phần, Định có tầm không tứ và Định không tầm không tứ. Ở phần Định có tầm không tứ chúng ta phải dùng niệm nói thầm hai từ Không Nói để chúng ta cắt đứt được sự đối thoại thầm lặng trong não chúng ta. Ở đây đòi hỏi chúng ta phải dụng công miên mật thì mới chấm đứt được quán tính đối thoại thầm lặng trong não chúng ta.  Chính sự đối thoại thầm lặng đó đã gây ra biết bao nhiêu phiền toái trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta. Thù hận và nước mắt cứ bị tuôn chảy dài dài mà chúng ta không biết tại sao. Bây giờ chúng ta được hướng dẫn cách thực hành để chấm đứt quán tính đối thoại thầm lặng trong não. Khổ đau và tranh chấp từ nay trở đi sẽ không còn khởi động ở trong tâm chúng ta nữa.
audio-icon_thumbnail

Tâm Như diễn đọc

Gửi ý kiến của bạn
Tắt
Telex
VNI
Tên của bạn
Email của bạn
11 Tháng Tư 20237:56 CH(Xem: 1858)
Vai trò của khoa học não bộ rất quan trọng. Đây là kiến thức thời đại. Chúng ta mượn khoa học não bộ để đối chiếu cách thực hành của chúng ta qua Pháp của Phật. Có như thế chúng ta mới chứng minh được giá trị Pháp của Phật đối với mọi trình độ căn cơ. Chúng ta biết vì sao chúng ta thực hành sai, vì sao chúng ta thực hành đúng.
01 Tháng Tư 20239:35 SA(Xem: 1424)
Wir befinden uns mitten in einem wirbelnden Wasserstrudel, würden wir darin stehen bleiben, würden wir von dem absorbiert werden und wir werden ertrinken. Wenn wir uns bewegen würden, würden wir uns auch nur in diesem wirbelnden Strudel herum drehen. Aber wie können wir denn diesem Lebenskreis entkommen?
26 Tháng Ba 20237:30 CH(Xem: 1793)
Đã không biết bao năm qua, mình khờ dại đi tìm “Qua khỏi vùng sương mù là xứ thần tiên”. Đã bao lần thấy vùng sương mù, bao lần mơ ước sẽ gặp xứ thần tiên, nào có gặp được. Tìm cầu bên ngoài, làm sao có xứ thần tiên. Cuối đời mới biết xứ thần tiên thiệt ở trong tâm của mình.
24 Tháng Ba 202310:02 CH(Xem: 1911)
Đức Phật tự nhận: “Như Lai chỉ là người chỉ đường, các ông phải tự đi”. Các ông phải tự đi có nghĩa là các ông thấy ra con đường rồi, cứ tiến bước một mình, không được ỷ lại nơi ai khác, con đường chánh pháp là trí tuệ của mình sẽ đưa chúng ta trở về bản tâm. Trong bản tâm, tất cả pháp đều là Phật pháp, và thế gian là cõi Phật thanh tịnh an vui.
24 Tháng Ba 202310:18 SA(Xem: 1134)
Tài sản mà đức Phật nói đây không phải là tiền bạc, vòng vàng, châu báu, mà là tài sản về tinh thần, như niềm tin bậc giác ngộ, đạo đức, trí tuệ là những thứ tài sản không bao giờ bị đánh cắp, chiếm đoạt, trừ phi chính người sở hữu tài sản tâm linh đó tự mình phá hủy chúng. Các tài sản quý báu đó có tên gọi là: Tín tài, Giới tài, Tàm tài, Quý tài, Văn tài, Thí tài và Tuệ tài.
22 Tháng Ba 20234:26 CH(Xem: 1498)
Không phải hễ ngộ là chấm dứt hết lậu hoặc! Vì vậy, tuy hạt ngọc đã có sẵn, nhưng ta phải nỗ lực dụng công. Vô ngôn chính là phương thức làm cho Phật tánh bật ra vậy.
18 Tháng Ba 20239:58 SA(Xem: 1375)
Wir müssen in der Lage sein, zu erkennen, wann wir den Bedingungen folgen sollen und wann wir eventuell andere Bedingungen schaffen sollen, um im Einklang mit dem Universum leben zu können, denn wir sind die Schöpfer unseres Lebens, für jetzt und für die Zukunft.
15 Tháng Ba 202311:03 CH(Xem: 1835)
Thực tập phương thức làm chủ sự suy nghĩ, đó là cách ta trực tiếp huấn luyện tâm trở nên yên lặng hay trở nên thuần. Nó không lăng xăng dao động vì những chuyện thị phi (phải-trái) của thế gian.
13 Tháng Ba 202311:02 SA(Xem: 1083)
Những ai hủy phạm giới pháp mà lòng không biết tàm quý, không biết ăn năn, hối hận, không biết sám hối, không chịu từ bỏ tật xấu ác quay về với con đường thiện lương đạo đức, thì hiện tại dù họ đang sống trên đời, nhưng sống trong thống khổ, vì phải chịu trả giá những tội lỗi của họ gây ra...
08 Tháng Ba 20238:24 CH(Xem: 1648)
Hôm nay, thấy hoa thủy tiên nở rộ, hoa mai cũng e ấp đón gió mát, con biết mùa xuân sang. Đã tới mùa mừng sinh nhật Thầy. Thầy đã xuất hiện nơi cõi đời nhằm mùa xuân, Thầy đã thấy con đường, cũng một mùa xuân năm đó, rồi Thầy ra đi, một đêm cuối mùa đông.
08 Tháng Ba 20238:17 CH(Xem: 1584)
Chúng ta đang ở giữa biển nước xoáy, nếu chúng ta đứng lại nơi đó thì ta sẽ bị đắm chìm cuốn hút và chết đuối. Nếu chúng ta bước tới, cũng chỉ là loanh quanh trong biển nước xoáy thôi, bước tới hay bước lùi, có khác gì đâu, rồi cũng trôi giạt bồng bềnh trong biển đời, không ra khỏi. Vậy thì làm sao đây?
05 Tháng Ba 20239:03 CH(Xem: 1324)
GEDANKE heißt in Chinesisch “mạt na”. Wahrscheinlich wurde es aus dem Wort “Manah oder Manas“ in Sanskrit übersetzt. “mạt na” (S: Manah) oder Gedanke bedeutet die Denkfähigkeit oder das Denkvermögen. In English heißt er “the capacity of thought”, “the thinking faculty”. In Pali bedeutet das Wort Mano der Geist oder der Gedanke. Im Abhidharma wird Manha gleichgesetzt mit Bewusstsein (viññāna) und Geist (citta, Bewusstseinszustand).
05 Tháng Ba 20239:01 CH(Xem: 1020)
Ngày lành tháng tốt đối với người Phật tử là ngày đẹp trời, thuận lợi cho mình và cho mọi người tham dự, có thể xem là một trong những điều kiện góp phần vào kết quả chứ không phải là yếu tố tối quan trọng quyết định sự thành công hay thất bại. Nam Mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật.
28 Tháng Hai 20239:06 CH(Xem: 2174)
Chúng ta phải sáng suốt biết lúc nào nên tùy duyên, lúc nào phải tạo duyên tốt, phải biết mình sống có thuận pháp không, vì chính mình là chủ tạo ra cuộc đời của mình, trong bây giờ và mai sau nữa.
27 Tháng Hai 20238:19 CH(Xem: 1750)
Việc làm bếp đâu có khác việc tu tập. Làm bếp để sống, thì tu tập cũng để sống thôi. Cho nên những nguyên tắc để làm bếp tốt cũng là những nguyên tắc để tu tập tốt. Việc gì ta làm cũng là tu tập, con đường đời cũng là con đường tu, do nơi cái tâm của mình, nó thấy ra sao. Nó thấy ra sao, đó là cảnh giới mình đang sống.
25 Tháng Hai 20232:42 CH(Xem: 1626)
Trời đất vô tình, vạn vật vô tình, mà vạn vật biết sống hài hòa với hoàn cảnh tự nhiên. Chúng ta có trí, có tri giác, có tình cảm, vậy phải biết sống đời thiện lành, quan sát tâm mình từng giây phút, ý nghĩ đúng, lời nói đúng, hành động đúng...
23 Tháng Hai 20237:55 SA(Xem: 1148)
Sống ở đời ai cũng mong cầu được hạnh phúc. Hạnh phúc là gì? Các nhà tâm lý học ngày nay mô tả hạnh phúc là một trạng thái tâm lý tích cực của con người được thể hiện bởi cảm giác vui vẻ, thích thú, hài lòng trước những đầy đủ về vật chất và thoải mái về tinh thần. Nó khiến bản thân người ta cảm thấy yêu đời hơn.
18 Tháng Hai 20232:24 CH(Xem: 1313)
Das Naturgesetz regelt alle Phänomene. Es ist gleichzeitig ihr Evolutions- und Entwicklungsgesetz. Es gründet das Universum, regelt den Ablauf des Universums, schützt und pflegt die Existenz des Universums. Die Welt ist offenbar eine wunderbare Harmonie von Idappaccayatā.
14 Tháng Hai 20233:56 CH(Xem: 1466)
Đọc tụng bài kinh “Bát Đại Nhân Giác” chúng ta học theo tinh thần từ bi, lấy trí tuệ làm sự nghiệp của chư Phật, chư Bồ tát. Kinh nhắc nhở chúng ta tám điều quan trọng cần phải học hỏi tu tập. Đó là phải luôn quán xét vạn pháp trong đó có tấm thân ngũ uẩn của con người không thực chất tính nên nó vô thường, khổ, không, vô ngã...
13 Tháng Hai 202310:37 SA(Xem: 1473)
Mạt na hay Ý có nghĩa năng lực của tư tưởng hay năng lực tư duy, Trong tiếng Pāli, từ mano hay Ý có nghĩa tâm hay tư tưởng, Trong tiếng Pāli, từ mano hay Ý có nghĩa tâm hay tư tưởng tương đương trong tiếng Anh là “mind” hay “thought”. Trong A Tỳ Đạt Ma (Abhidharma), mạt na dùng để chỉ đồng nghĩa với THỨC (viññāna: consciousness) và TÂM
05 Tháng Hai 20236:14 CH(Xem: 1623)
Tánh giác không từ đâu đến. Nó không nằm trong quy luật duyên sinh của hiện tượng. Ta không thể khám phá nó khởi ra từ đâu khi có sự xuất hiện của con người trên quả đất.
28 Tháng Giêng 20237:39 SA(Xem: 1280)
Realität ist nicht 100%ig echt aber auch nicht 100%ig illusorisch. Oder „Das Gerade jetzt“ existiert, ist „echt“ und gleichzeitig „illusorisch“. Oder In der Realität ist eine Illusion vorhanden und in der Illusion existiert eine Realität.
25 Tháng Giêng 202311:14 SA(Xem: 1761)
Định luật Y Duyên Tánh vận hành tất cả thế gian. Nó cũng là định luật biến hóa và phát triển, là sức sống mãnh liệt, đã thành lập vũ trụ, điều hành vũ trụ, và bảo vệ duy trì sức sống của vạn vật. Thế gian biểu hiện sự hài hòa tuyệt vời theo sự biến hóa khách quan của “Y Duyên Tánh”. Vậy, các bạn thân ơi, đây có phải là một bức tranh puzzle tuyệt vời không?
24 Tháng Giêng 20233:16 CH(Xem: 1448)
Chỉ có người thực sự bước vào dòng Thánh mới kinh nghiệm được thọ thanh tịnh. Người còn nhiều dính mắc không bao giờ kinh nghiệm được nhận thức ngoài cảm giác.
18 Tháng Giêng 20237:43 CH(Xem: 2066)
Đất trời quê hương đang vào xuân, mong gởi một món quà nhỏ tặng cho bạn tri âm, mùa xuân trong tâm mình.
18 Tháng Giêng 20237:51 SA(Xem: 1400)
Der Buddhismus betrachtet die „Geburt“ nicht als Beginn eines neuen Lebens sondern die Geburt beginnt bereits mit dem Tod, dann folgt eine Rückkehr und eine erneute Geburt. Diesen Zyklus: Geburt und Tod, Werden und Vergehen, nennt man im Buddhismus den Daseinskreislauf (Samsara) und Alter ist ein Teil dieses Lebenskreislaufs.
17 Tháng Giêng 20231:21 CH(Xem: 1252)
Cái gì được nhận ra đầu tiên trong một sát na, và nhận rõ cuối cùng qua những chuỗi sát na tiếp theo, là đối tượng của nhận thức.
10 Tháng Giêng 20231:01 CH(Xem: 1402)
Thực tại là “giống như Thực” , đồng thời là “giống như Huyễn”. Đó là Trung Đạo. Nói cách khác nữa: Thực tại là không phải hoàn toàn Thực, cũng không phải hoàn toàn Huyễn. Cũng có thể nói: “Cái Đang là” vừa là “Thực” vừa là “Huyễn”.
08 Tháng Giêng 20235:46 CH(Xem: 1494)
Es gibt kein Phänomen oder Ereignis, das unabhängig und von selbst oder zufällig gebildet und entwickelt wird.
05 Tháng Giêng 20239:01 SA(Xem: 1408)
Các bạn ơi, đây cũng chỉ là một bài ghi lại chuyện sinh hoạt trong tháng 12- 2022 này, mình trở về thăm thiền viện Chân Như, ở Navasota thuộc Texas. Không thể nói là”chuyến du hóa” được vì thiền viện Chân Như là “nhà mình” mà.
27 Tháng Mười Hai 20223:39 CH(Xem: 1358)
Meditation hilft der Menschen, harmonisch mit der Umwelt zu leben. Eine Harmonie zwischen Körper und Geist eines Individuums, eine Harmonie zwischen einem Individuum und anderen Individuen und eine Harmonie zwischen einem Individuum und der Natur.
24 Tháng Mười Hai 202212:22 CH(Xem: 1331)
... Không có cái nào độc lập và tồn tại vững chắc. Chỉ vì tất cả hiện tượng đều vô ngã, tức không thực chất tính, chúng nương tựa vào nhau mà trở thành.
17 Tháng Mười Hai 20227:50 SA(Xem: 1521)
Toàn thể cơ quan tâm-vật lý này ở trong luồng thường hằng như bánh xe quay không bao giờ ngưng. Nó cứ quay mãi, và cơ quan tâm-vật lý cứ trôi lăn mãi trong vòng luân hồi.
11 Tháng Mười Hai 202210:19 SA(Xem: 1573)
Trong 12 mắt xích, Thức (viññāṇa) và Danh - Sắc (nāma-rūpa) được xem là mắt xích cơ bản. Từ hai mắt xích này, tất cả những liên quan chủ thể-khách thể trong kinh nghiệm bình thường được phát xuất, và cấu trúc năng động cũng bộc lộ sự vận hành bên trong tâm. Thông qua chúng, sự chuyển biến của chúng ta từ vô minh đến giác ngộ có khả năng thực hiện được.
69,256