HỘI THIỀN TÁNH KHÔNG TRUNG ƯƠNG

Triệt Như TTVN51: BÍ ẨN GIẢI MÃ THIỀN

22 Tháng Bảy 20208:38 CH(Xem: 6043)

Triệt Như - Tâm Tình Với Nhau - Bài 51

BÍ ẨN GIẢI MÃ THIỀN
51 Bi An Gia Ma Thien

Thuở xa xưa, trong ký ức lan man của cô, có nhiều cái lại sâu sắc, tới giờ vẫn chưa quên. Ba cô thích đọc sách, có sách tiếng Việt, có sách tiếng Pháp. Ba cô thì ngủ trên một bộ ván gõ, rất lớn, hơn giường “king size” bây giờ. Mỗi tối, sau khi tụng kinh lễ Phật trước bàn Phật xong, ba cô vô mùng, ngồi xếp bằng trên bộ ván gõ. Má cô thì ở phòng bên kia với mấy đứa em nhỏ của cô. Có lần cô hỏi ba cô:

- Ba ngồi chi vậy?

 - Ba tu. Chỗ cái “gap” đó.

- Cái “gap” là cái gì?

- Ở giữa hai câu nói, kêu là cái “gap”.

Lúc đó, chắc cô đang học đệ tam, đệ nhị gì đó, cũng 17- 18 rồi, mà cô không hiểu gì hết, cũng không thắc mắc để hỏi thêm. Nên ba cô cũng không giải thích thêm nữa. Lúc đó chắc đầu óc cô chỉ lo học cho cái bằng Tú tài thôi, và có chút thì giờ rảnh là thơ với nhạc, là mộng với mơ. Cho nên cái “gap” nó rơi vô nằm im trong ký ức dài hạn cho tới bây giờ.

Cô mới vừa tìm hiểu cái “gap” là cái gì. Thì ra đó là cái khoảng trống giữa hai vật, khoảng trống giữa hai câu nói, khoảng trống giữa hai ý nghĩ. Tới đây chắc các em đã nhận ra nó rồi.

Chỗ đó là chỗ mà Thiền nhắm tới. Làm sao đạt được nó là đạt được tất cả.

Kinh Nikàya, Đức Phật dạy:

-      “Không nắm giữ tướng chung, không nắm giữ tướng riêng” khi giác quan tiếp xúc với đối tượng. Tức là không khởi ra ý nghĩ nào hết, thì tâm ngay đó ở trạng thái trống không.

-      “Dứt tầm, dứt tứ” thì cũng vô chỗ cái “gap” của tâm.

-      “Đi tuệ tri đi, đứng tuệ tri đứng v.v... trong kinh Niệm xứ cũng vậy. Chỉ có cái biết thôi, thì cái biết trống không.

Trong Tổ sư Thiền, chư Tổ thường bất ngờ tác động vào các giác quan của đệ tử. Nếu ngay đó, người đệ tử sững sờ, bặt hết suy tư, tâm bất chợt dừng lại, vị này sẽ rơi vào trạng thái Biết rõ ràng, không lời nói thầm. Đó là trạng thái Định sát na, nếu nó chỉ kéo dài trong một thời gian ngắn. Nếu Định kéo dài vững chắc thì là mức độ định sâu, sẽ có kiến giải. Thí dụ: ngài Mã Tổ vặn mũi ngài Bá Trượng. Ngài Trần Tôn Túc đóng nhanh cánh cửa đập vào chân ngài Vân Môn. Hai trường hợp này, hai vị nhận ra trạng thái tâm yên lặng trống rỗng qua tánh xúc chạm. Trường hợp ngài Huệ Năng khi nghe ngài Hoằng Nhẫn giảng kinh Kim Cang, hay ông Bàhiya nghe Đức Phật giảng pháp, hai vị ở trong trạng thái định sâu, nên cả hai có kiến giải về trạng thái tâm của mình.

Pháp môn Thiền Công Án về sau cũng khai triển chỗ đó:

Khi cho thiền sinh tham khảo công án, là các vị thiền sư muốn cho học trò mình bế tắc trí năng, dừng suy tư, khi đó liền vào chỗ tâm biết trống không tĩnh lặng hoàn toàn. Thí dụ những câu bí hiểm tréo ngoe, ngược luận lý, không thể giải thích: “Cầu trôi nước đứng”, “Không nghĩ thiện, không nghĩ ác, bản lai diện mục (bộ mặt thật xưa nay) của ông là gì?”, “Con có Phật tánh không? – Có. Con chó có Phật tánh không? - Không”, “Tiếng vỗ của một bàn tay” v.v...

Thiền Thoại đầu cũng vậy, mục tiêu là làm sao cho người đệ tử nhận ra khoảnh khắc biết rõ rànghoàn toàn yên lặng, trước khi suy nghĩ, hay trước khi nói. Hay là cái khoảnh khắc trống rỗng giữa hai niệm.

Nói chung, là cái trạng thái Biết Không Lời, hoàn toàn tĩnh lặng của tâm ở giữa hai niệm. Gọi là cái “gap”.

Thí dụ: Ai kéo cái thây chết? Phải nhận ra trước khi khởi niệm nói câu này, thì là cái gì?

 

Tóm lại, chỗ quan trọng nhất của Thiền là làm sao cho tâm của mình hoàn toàn yên lặng và có cái biết rõ ràng chính cái trạng thái tâm mình lúc đó. Tuy nhiên vì mình thường hay khởi niệm, nên khó nhận ra cái khoảng trống giữa hai niệm, chính là cái “gap”, chỗ này là cái Biết không lời, là niệm chân như (theo ngài Mã Minh nói) hay niệm vô niệm (theo Lục tổ Huệ Năng). Trạng thái tâm đó lại chính là bản thể thanh tịnh của tâm mỗi người. Vì nhiều đời, nhiều năm tháng chúng ta huân tập thói quen nói thầm, nên bây giờ chúng ta phải kiên nhẫn thực tập trở lại một thói quen mới: tâm dừng lại, đứng yên, không nói thầm.

Bao nhiêu mẫu chuyện bí ẩn của Thiền, các trường hợp Ngộ, hay sáng đạo, các cách giải thích khó hiểu: không thể nghĩ bàn, không thể nói tới v.v... đều là chỉ cho chỗ đó. Là chỗ ngoài lý luận, ngoài lời. Thực sự nó không có tên. Nhưng muốn giảng ra, người ta phải cho nó tên. Nó cũng là một tiến trình từ thô sơ đơn giản, trong một khoảnh khắc (tạm gọi là “gap”)  đi tới vững chắc hơn (samatha), kéo dài và sâu sắc (samàdhi).

Kinh gọi nó là Chánh niệm/ Chánh niệm tỉnh giác/ Chánh niệm như vậy

Niệm chân như/ Niệm vô niệm

Định/ Tánh Giác/ Phật tánh

Tâm Không/ Tâm Như/ Niết bàn/ Pháp thân

Kinh Pháp Hoa gọi là Viên ngọc châu trong chéo áo/ viên ngọc châu trên búi tóc/ Phật tri kiến

Mình tạm đặt tên là cái Biết Không Lời/ Nhận thức biết không lời

 

Kết luận, chỗ phát huy trí huệ siêu vượt, chỗ tâm hoàn toàn khách quan, vô ngã, là “chỗ đó”. Từ có nhận thức rõ ràng về tâm biết tĩnh lặng trong sáng này, mình cứ kiên nhẫn thực hành hoài trong đời sống hằng ngày là mình sẽ đạt được tất cả: sức khỏe tốt, hài hòa trong tất cả hoàn cảnh sống, chính mình an lạc và đem an lạc tới cho tất cả mọi người khi mình tiếp cận.

vô số con đường đi tới kinh nghiệm Biết không lời. Từ đây đi mãi sẽ tới mục tiêu cuối cùng.

Con đường đi không khó phải không các em?

 

18- 7- 2020

TN

 

 

Ý kiến bạn đọc
08 Tháng Tám 202010:21 CH
Khách
Nam Mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật . Con Cám ơn rất nhiều về bài dạy bổ ích này của Ni Sư
29 Tháng Bảy 20205:11 CH
Khách
Ni Sư kính mến,
Cái không gian trống rỗng giữa hai giòng chữ ,giữa hai việc ,giữa hai hay các vật,hay hai hay các pháp… quả thật là một không gian tuyệt diệu để phát huy, nuôi dưỡng mọi tiềm năng. Mà đặc sắc nhất là có thể làm tăng trưởng sự tinh anh, linh hoạt đối với cho dầu bậc ‘nghèo không có miếng đất cắm dùi hay hơn nữa cũng không còn có cả dùi để cắm’mà ngay loại định tơ lơ mơ như chúng con vẫn rất hâm mộ cái nơi bồi dưởng lý tưởng.Lần đầu con gặp là khi đang thực hành thiền mở mắt sau khi vừa vào xong thầm nhận biết hay là những lúc tập chiêu thức nhìn lưng chừng!
Hoặc giã ,người lầm việc tay chân ,hay đầu óc mệt nhọc có một lúc dừng tay nghĩ mệt một lúc.Cũng nhận ra giá trị phục hồi thân tram của không gian nầy.
Thành kính,con.KH.
29 Tháng Bảy 20202:36 CH
Khách
Kính Ni sư,
Con xin cảm ơn Cô. Một bài viết ngắn gọn, Cô đã tóm tắt con đường tu tập mà chúng con đã được dạy dỗ và đi qua, bây giờ đang được khắc ghi trong tâm như một công thức. Con đã có lần nói với bạn thiền ở đây, con mong được chia sẻ chủ đề "Từ cái biết đầu tiên đến cái biết cuối cùng" - Cái biết không lời đến Nhận thức biết ... Thưa Cô, cả nước Mỹ đã và đang biến động quá đỗi, trong gia đình con vừa qua cũng có hai người phải vào bệnh viện (không phải vì Covid-19) bây giờ đã tương đối ổn. Sáng nay, tâm con nhẹ nhàng khi đọc bài viết của Cô. Một bài viết hay và giá trị đối với con, giúp cho con nhận rõ hơn con đường tu tập của minh. Con xin cảm ơn Cô.
Kính chúc Cô thân tâm luôn bình an.
Con UN
Gửi ý kiến của bạn
Tắt
Telex
VNI
Tên của bạn
Email của bạn
11 Tháng Tư 20237:56 CH(Xem: 1858)
Vai trò của khoa học não bộ rất quan trọng. Đây là kiến thức thời đại. Chúng ta mượn khoa học não bộ để đối chiếu cách thực hành của chúng ta qua Pháp của Phật. Có như thế chúng ta mới chứng minh được giá trị Pháp của Phật đối với mọi trình độ căn cơ. Chúng ta biết vì sao chúng ta thực hành sai, vì sao chúng ta thực hành đúng.
01 Tháng Tư 20239:35 SA(Xem: 1423)
Wir befinden uns mitten in einem wirbelnden Wasserstrudel, würden wir darin stehen bleiben, würden wir von dem absorbiert werden und wir werden ertrinken. Wenn wir uns bewegen würden, würden wir uns auch nur in diesem wirbelnden Strudel herum drehen. Aber wie können wir denn diesem Lebenskreis entkommen?
26 Tháng Ba 20237:30 CH(Xem: 1790)
Đã không biết bao năm qua, mình khờ dại đi tìm “Qua khỏi vùng sương mù là xứ thần tiên”. Đã bao lần thấy vùng sương mù, bao lần mơ ước sẽ gặp xứ thần tiên, nào có gặp được. Tìm cầu bên ngoài, làm sao có xứ thần tiên. Cuối đời mới biết xứ thần tiên thiệt ở trong tâm của mình.
24 Tháng Ba 202310:02 CH(Xem: 1904)
Đức Phật tự nhận: “Như Lai chỉ là người chỉ đường, các ông phải tự đi”. Các ông phải tự đi có nghĩa là các ông thấy ra con đường rồi, cứ tiến bước một mình, không được ỷ lại nơi ai khác, con đường chánh pháp là trí tuệ của mình sẽ đưa chúng ta trở về bản tâm. Trong bản tâm, tất cả pháp đều là Phật pháp, và thế gian là cõi Phật thanh tịnh an vui.
24 Tháng Ba 202310:18 SA(Xem: 1133)
Tài sản mà đức Phật nói đây không phải là tiền bạc, vòng vàng, châu báu, mà là tài sản về tinh thần, như niềm tin bậc giác ngộ, đạo đức, trí tuệ là những thứ tài sản không bao giờ bị đánh cắp, chiếm đoạt, trừ phi chính người sở hữu tài sản tâm linh đó tự mình phá hủy chúng. Các tài sản quý báu đó có tên gọi là: Tín tài, Giới tài, Tàm tài, Quý tài, Văn tài, Thí tài và Tuệ tài.
22 Tháng Ba 20234:26 CH(Xem: 1494)
Không phải hễ ngộ là chấm dứt hết lậu hoặc! Vì vậy, tuy hạt ngọc đã có sẵn, nhưng ta phải nỗ lực dụng công. Vô ngôn chính là phương thức làm cho Phật tánh bật ra vậy.
18 Tháng Ba 20239:58 SA(Xem: 1375)
Wir müssen in der Lage sein, zu erkennen, wann wir den Bedingungen folgen sollen und wann wir eventuell andere Bedingungen schaffen sollen, um im Einklang mit dem Universum leben zu können, denn wir sind die Schöpfer unseres Lebens, für jetzt und für die Zukunft.
15 Tháng Ba 202311:03 CH(Xem: 1833)
Thực tập phương thức làm chủ sự suy nghĩ, đó là cách ta trực tiếp huấn luyện tâm trở nên yên lặng hay trở nên thuần. Nó không lăng xăng dao động vì những chuyện thị phi (phải-trái) của thế gian.
13 Tháng Ba 202311:02 SA(Xem: 1082)
Những ai hủy phạm giới pháp mà lòng không biết tàm quý, không biết ăn năn, hối hận, không biết sám hối, không chịu từ bỏ tật xấu ác quay về với con đường thiện lương đạo đức, thì hiện tại dù họ đang sống trên đời, nhưng sống trong thống khổ, vì phải chịu trả giá những tội lỗi của họ gây ra...
08 Tháng Ba 20238:24 CH(Xem: 1646)
Hôm nay, thấy hoa thủy tiên nở rộ, hoa mai cũng e ấp đón gió mát, con biết mùa xuân sang. Đã tới mùa mừng sinh nhật Thầy. Thầy đã xuất hiện nơi cõi đời nhằm mùa xuân, Thầy đã thấy con đường, cũng một mùa xuân năm đó, rồi Thầy ra đi, một đêm cuối mùa đông.
08 Tháng Ba 20238:17 CH(Xem: 1583)
Chúng ta đang ở giữa biển nước xoáy, nếu chúng ta đứng lại nơi đó thì ta sẽ bị đắm chìm cuốn hút và chết đuối. Nếu chúng ta bước tới, cũng chỉ là loanh quanh trong biển nước xoáy thôi, bước tới hay bước lùi, có khác gì đâu, rồi cũng trôi giạt bồng bềnh trong biển đời, không ra khỏi. Vậy thì làm sao đây?
05 Tháng Ba 20239:03 CH(Xem: 1322)
GEDANKE heißt in Chinesisch “mạt na”. Wahrscheinlich wurde es aus dem Wort “Manah oder Manas“ in Sanskrit übersetzt. “mạt na” (S: Manah) oder Gedanke bedeutet die Denkfähigkeit oder das Denkvermögen. In English heißt er “the capacity of thought”, “the thinking faculty”. In Pali bedeutet das Wort Mano der Geist oder der Gedanke. Im Abhidharma wird Manha gleichgesetzt mit Bewusstsein (viññāna) und Geist (citta, Bewusstseinszustand).
05 Tháng Ba 20239:01 CH(Xem: 1020)
Ngày lành tháng tốt đối với người Phật tử là ngày đẹp trời, thuận lợi cho mình và cho mọi người tham dự, có thể xem là một trong những điều kiện góp phần vào kết quả chứ không phải là yếu tố tối quan trọng quyết định sự thành công hay thất bại. Nam Mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật.
28 Tháng Hai 20239:06 CH(Xem: 2171)
Chúng ta phải sáng suốt biết lúc nào nên tùy duyên, lúc nào phải tạo duyên tốt, phải biết mình sống có thuận pháp không, vì chính mình là chủ tạo ra cuộc đời của mình, trong bây giờ và mai sau nữa.
27 Tháng Hai 20238:19 CH(Xem: 1750)
Việc làm bếp đâu có khác việc tu tập. Làm bếp để sống, thì tu tập cũng để sống thôi. Cho nên những nguyên tắc để làm bếp tốt cũng là những nguyên tắc để tu tập tốt. Việc gì ta làm cũng là tu tập, con đường đời cũng là con đường tu, do nơi cái tâm của mình, nó thấy ra sao. Nó thấy ra sao, đó là cảnh giới mình đang sống.
25 Tháng Hai 20232:42 CH(Xem: 1624)
Trời đất vô tình, vạn vật vô tình, mà vạn vật biết sống hài hòa với hoàn cảnh tự nhiên. Chúng ta có trí, có tri giác, có tình cảm, vậy phải biết sống đời thiện lành, quan sát tâm mình từng giây phút, ý nghĩ đúng, lời nói đúng, hành động đúng...
23 Tháng Hai 20237:55 SA(Xem: 1148)
Sống ở đời ai cũng mong cầu được hạnh phúc. Hạnh phúc là gì? Các nhà tâm lý học ngày nay mô tả hạnh phúc là một trạng thái tâm lý tích cực của con người được thể hiện bởi cảm giác vui vẻ, thích thú, hài lòng trước những đầy đủ về vật chất và thoải mái về tinh thần. Nó khiến bản thân người ta cảm thấy yêu đời hơn.
18 Tháng Hai 20232:24 CH(Xem: 1313)
Das Naturgesetz regelt alle Phänomene. Es ist gleichzeitig ihr Evolutions- und Entwicklungsgesetz. Es gründet das Universum, regelt den Ablauf des Universums, schützt und pflegt die Existenz des Universums. Die Welt ist offenbar eine wunderbare Harmonie von Idappaccayatā.
14 Tháng Hai 20233:56 CH(Xem: 1465)
Đọc tụng bài kinh “Bát Đại Nhân Giác” chúng ta học theo tinh thần từ bi, lấy trí tuệ làm sự nghiệp của chư Phật, chư Bồ tát. Kinh nhắc nhở chúng ta tám điều quan trọng cần phải học hỏi tu tập. Đó là phải luôn quán xét vạn pháp trong đó có tấm thân ngũ uẩn của con người không thực chất tính nên nó vô thường, khổ, không, vô ngã...
13 Tháng Hai 202310:37 SA(Xem: 1473)
Mạt na hay Ý có nghĩa năng lực của tư tưởng hay năng lực tư duy, Trong tiếng Pāli, từ mano hay Ý có nghĩa tâm hay tư tưởng, Trong tiếng Pāli, từ mano hay Ý có nghĩa tâm hay tư tưởng tương đương trong tiếng Anh là “mind” hay “thought”. Trong A Tỳ Đạt Ma (Abhidharma), mạt na dùng để chỉ đồng nghĩa với THỨC (viññāna: consciousness) và TÂM
05 Tháng Hai 20236:14 CH(Xem: 1622)
Tánh giác không từ đâu đến. Nó không nằm trong quy luật duyên sinh của hiện tượng. Ta không thể khám phá nó khởi ra từ đâu khi có sự xuất hiện của con người trên quả đất.
28 Tháng Giêng 20237:39 SA(Xem: 1277)
Realität ist nicht 100%ig echt aber auch nicht 100%ig illusorisch. Oder „Das Gerade jetzt“ existiert, ist „echt“ und gleichzeitig „illusorisch“. Oder In der Realität ist eine Illusion vorhanden und in der Illusion existiert eine Realität.
25 Tháng Giêng 202311:14 SA(Xem: 1759)
Định luật Y Duyên Tánh vận hành tất cả thế gian. Nó cũng là định luật biến hóa và phát triển, là sức sống mãnh liệt, đã thành lập vũ trụ, điều hành vũ trụ, và bảo vệ duy trì sức sống của vạn vật. Thế gian biểu hiện sự hài hòa tuyệt vời theo sự biến hóa khách quan của “Y Duyên Tánh”. Vậy, các bạn thân ơi, đây có phải là một bức tranh puzzle tuyệt vời không?
24 Tháng Giêng 20233:16 CH(Xem: 1448)
Chỉ có người thực sự bước vào dòng Thánh mới kinh nghiệm được thọ thanh tịnh. Người còn nhiều dính mắc không bao giờ kinh nghiệm được nhận thức ngoài cảm giác.
18 Tháng Giêng 20237:43 CH(Xem: 2066)
Đất trời quê hương đang vào xuân, mong gởi một món quà nhỏ tặng cho bạn tri âm, mùa xuân trong tâm mình.
18 Tháng Giêng 20237:51 SA(Xem: 1399)
Der Buddhismus betrachtet die „Geburt“ nicht als Beginn eines neuen Lebens sondern die Geburt beginnt bereits mit dem Tod, dann folgt eine Rückkehr und eine erneute Geburt. Diesen Zyklus: Geburt und Tod, Werden und Vergehen, nennt man im Buddhismus den Daseinskreislauf (Samsara) und Alter ist ein Teil dieses Lebenskreislaufs.
17 Tháng Giêng 20231:21 CH(Xem: 1252)
Cái gì được nhận ra đầu tiên trong một sát na, và nhận rõ cuối cùng qua những chuỗi sát na tiếp theo, là đối tượng của nhận thức.
10 Tháng Giêng 20231:01 CH(Xem: 1402)
Thực tại là “giống như Thực” , đồng thời là “giống như Huyễn”. Đó là Trung Đạo. Nói cách khác nữa: Thực tại là không phải hoàn toàn Thực, cũng không phải hoàn toàn Huyễn. Cũng có thể nói: “Cái Đang là” vừa là “Thực” vừa là “Huyễn”.
08 Tháng Giêng 20235:46 CH(Xem: 1493)
Es gibt kein Phänomen oder Ereignis, das unabhängig und von selbst oder zufällig gebildet und entwickelt wird.
05 Tháng Giêng 20239:01 SA(Xem: 1407)
Các bạn ơi, đây cũng chỉ là một bài ghi lại chuyện sinh hoạt trong tháng 12- 2022 này, mình trở về thăm thiền viện Chân Như, ở Navasota thuộc Texas. Không thể nói là”chuyến du hóa” được vì thiền viện Chân Như là “nhà mình” mà.
27 Tháng Mười Hai 20223:39 CH(Xem: 1357)
Meditation hilft der Menschen, harmonisch mit der Umwelt zu leben. Eine Harmonie zwischen Körper und Geist eines Individuums, eine Harmonie zwischen einem Individuum und anderen Individuen und eine Harmonie zwischen einem Individuum und der Natur.
24 Tháng Mười Hai 202212:22 CH(Xem: 1331)
... Không có cái nào độc lập và tồn tại vững chắc. Chỉ vì tất cả hiện tượng đều vô ngã, tức không thực chất tính, chúng nương tựa vào nhau mà trở thành.
17 Tháng Mười Hai 20227:50 SA(Xem: 1521)
Toàn thể cơ quan tâm-vật lý này ở trong luồng thường hằng như bánh xe quay không bao giờ ngưng. Nó cứ quay mãi, và cơ quan tâm-vật lý cứ trôi lăn mãi trong vòng luân hồi.
11 Tháng Mười Hai 202210:19 SA(Xem: 1572)
Trong 12 mắt xích, Thức (viññāṇa) và Danh - Sắc (nāma-rūpa) được xem là mắt xích cơ bản. Từ hai mắt xích này, tất cả những liên quan chủ thể-khách thể trong kinh nghiệm bình thường được phát xuất, và cấu trúc năng động cũng bộc lộ sự vận hành bên trong tâm. Thông qua chúng, sự chuyển biến của chúng ta từ vô minh đến giác ngộ có khả năng thực hiện được.
69,256