HỘI THIỀN TÁNH KHÔNG TRUNG ƯƠNG

HT Thích Thông Triệt: QUY LUẬT TƯƠNG QUAN NHÂN QUẢ

Saturday, December 24, 202212:22 PM(View: 3211)

QUY LUẬT TƯƠNG QUAN NHÂN QUẢ

 Trích đoạn trong Bài đọc thêm về chủ đề "THẬP NHỊ NHÂN DUYÊN"

do Hòa thượng Thích Thông Triệt biên soạn
HT-Thông-Triệt-KCB2010-#30

 

 

QUY LUẬT TƯƠNG QUAN NHÂN QUẢ

 

Thuyết Duyên Khởi (Paṭiccasamuppāda) bao gồm hai loại tương quan nhân quả (the relation of cause and effect):

 

1)      Tương quan nhân quả bên trong con người gồm có thân và tâm. Đây là sự tương quan giữa hiện tượng vật lý cũng như tâm lý. Tương quan nhân quả này thuộc phạm vi nhân sinh.
 
2)      Tương quan nhân quả bên ngoài con người gồm có môi trường thiên nhiên, không gian, và các đối tượng khác. Tương quan nhân quả này thuộc phạm vi vũ trụ.

 

Loại tương quan thứ nhất là tương quan giữa hai mắt xích với nhau:
Sự khởi lên của cái sau tùy thuộc vào sự có mặt của cái trước.

Thí dụ, Vô minh và Hành cả hai tuy là cơ cấu nghiệp quá khứ, nhưng cả hai đều tương quan nhân quả với nhau; sự khởi lên của cái sau là Hành tùy thuộc vào sự có mặt của cái trước là Vô Minh.
Nếu cái trước không có mặt, cái sau không thể khởi lên được. Như vậy, sự khởi lên của cái sau là do sự có mặt của cái trước.
Thí dụ, không có Vô minh, Hành không khởi lên được. Hành khởi lên được là do nhân Vô Minh. Rồi đến lượt Hành lại tương quan nhân quả với Thức. Nếu Hành không được thành lập, Thức không thể khởi lên. Vì có Hành khởi lên nên mới có Thức. Tiếp theo, Thức tương quan với Danh-Sắc, v. v...
Cuối cùng mắt xích của vòng sinh tử luân hồi là Sinh (jāti); lại tương quan nhân quả với Lão-Tử. Nếu chấm dứt Sinh thì không có Lão-Tử. Không có Lão-Tử thì không có Khổ. Do đó, Sinh được xem là mầm mống của Khổ hay bằng với Khổ.
Như vậy, trong loại tương quan nhân quả này mỗi nhân tố là điều kiện (duyên) làm cho nhân tố kế tiếp có mặt. Nếu vắng mặt một nhân tố, sự tương quan nhân quả không được thành lập. Đây là đầu mối nền tảng của lý luận tương quan nhân quả trong lý Duyên Khởi và cũng là đầu mối giúp người chưa giác ngộ, nhận ra sự phá vỡ một mắt xích, đưa đến phá vỡ toàn bộ khối Khổ.

 

Tóm lại, qua lý luận tương quan nhân quả, Phật cho ta thấy: 
Cái này có, cái kia có.
Cái này sinh, cái kia sinh.
Cái này không, cái kia không.
Cái này diệt
, cái kia diệt.

Trong đó không có bàn tay của đấng Tạo hóa. Tất cả đều nằm trong quy luật duyên sinh hay duyên khởi. Vật này dựa vào vật khác mà tồn tại.
Tuy nhiên, trong tiến trình duyên khởi, nhân tố tác động những mắt xích tương tác qua lại là nghiệp lực
nhân tố then chốt tạo ra năng lực chuyển động nghiệp lựclậu hoặc.

 

Sinh (uppāda: coming into existence) và diệt (nāsa: destruction) là đặc tính không thể tránh khỏi của tất cả hiện tượng thế gian. Mọi vật đều được làm ra theo điều kiện và sự diệt của mọi vật đều không thể tránh. Trong sinh đã có mầm diệt. Mầm diệt này tiến hành trong từng sát na, gọi là sát na diệt (khaṇa-nāsa: the momentary destruction). Không có cái nào độc lậptồn tại vững chắc. Chỉ vì tất cả hiện tượng đều vô ngã, tức không thực chất tính, chúng nương tựa vào nhau mà trở thành.

 

Theo sự phân tích của các luận sư (abhidhammikas) trong Phật giáo Nguyên Thủy (Theravāda), tánh hiện tượng gồm tâm và vật chất luôn luôn ở trong trạng thái chảy như một dòng nước mà trong đó gồm ba giai đoạn:

a. sinh hay biến thành, gọi là sinh (uppāda),
b. liên tục tiếp nối không đứt quãng, gọi là trụ (ṭhiti), và
c. hoại (bhaṅga: dissolution).

 

Những giai đoạn này khi được áp dụng cho con người, cho biết rằng con ngưòi có sinh, có già và có chết. Ba giai đoạn này là tiến trình biến dịch (vipariṇāma: change) của hiện tượng thế gian, trong đó có con người. Bằng trí tuệ, con người kinh nghiệm được sự vật kéo dài trong thời gian và bành trướng trong không gian.

 

Phật đã hoàn toàn chứng ngộ (abhisambujjhati: perfectly realized) điều này nên lập thành công thức Tam Pháp Ấn: vô thường, khổ (xung đột), vô ngã (không thực tính) về hiện tượng.
Tất cả vật có điều kiện tức tất cả pháp hữu vi (P: sankhata dhamma; Skt: samskṛta dharma: conditioned things) đều vô thường. Sinh và diệt chính là tánh (the nature) hay bản thể của chúng. Và Ngài thiết lập định lý Duyên Khởi để nói lên nguyên tắc tùy thuộc lẫn nhau của hiện tượng. Không có vật nào duy trì cùng một lúc hai sát na như nhau. Sinh và diệt là hai thuật ngữ dùng để diễn tả ý niệm xảy ra liên tục của mọi hiện tượng trên thế gian. Trong đó thời gian (kāla: time) là thành phần trung gian giữa sinh và diệt.

 

Mười hai mắt xích hay nhân duyên là điểm tiêu chuẩn áp dụng cho quy luật Duyên Khởi đối với tiến trình sinh tử của con người.

 

Quan sát vấn đề lão-tử để nói rõ điều kiện thành lập của nó trong từng sát na thời gian, ta phải dựa vào mười hai nhân duyên.

 

Già và bệnh là sự kiện hiển nhiên trong cuộc sống của con người.

 

Phật giáo không chấp nhận hiện tượng sinh như sự bắt đầu hiện hữu của con người. Phật giáo cho biết rằng sinh được dẫn đầu bằng tử, rồi trở lại được tiếp theo là sinh nữa. Trong cái vòng lặp đi lặp lại tử sinh, sinh tử đó, Phật giáo gọi là luân hồi. Đặc tính già là một phần trong cuộc sống.


Send comment
Off
Telex
VNI
Your Name
Your email address
Thursday, April 3, 202511:04 AM(View: 591)
Ngày 2 tháng 4:. còn 3 ngày nữa tới Đại lễ, đã có 44 vị hiện diện tại Tổ Đình tham gia những ngày công quả
Monday, April 14, 20252:41 PM(View: 186)
Hôm nay, ngày 6/4/2025, là ngày trọng đại của Hội Thiền Tánh Không, vừa kỷ niệm 30 năm thành lập dòng thiền Tánh Không và là ngày Ni Sư Triệt Như ban y, truyền trao thiền bảng, và thanh quy cho thế hệ thừa kế thứ ba đó là thầy Quang Dũng.
Saturday, April 12, 202510:10 AM(View: 126)
Was ist eine „Selbst Meditation“, was ist eine „Nicht-Selbst Meditation“? Wenn wir uns zu einer bestimmten Zeit hinsetzen und nach einer bestimmten Methode meditieren, dann machen wir eine „Selbst-Meditation“. Mit dieser Meditation erreichen wir nur ein begrenztes Ergebnis. Auf eine andere Weise passen wir uns den Umständen des täglichen Lebens an, dann meditieren wir „Nicht-Selbst“, denn wir brauchen keine Bedingungen, wir harmonisieren uns automatisch mit der Umgebung, wir lassen die Phänomene geschehen, wie sie sind. Vielleicht habt ihr schon oft so gelebt, ohne es zu merken.
Wednesday, April 2, 20259:45 AM(View: 437)
Si on vit normalement, on sera en paix, il n'y aura ni douleur ni souffrance. C'est parce que l’on n'a pas conscience que l’écharde, quelque chose de sale et de dangereux, même si c'est petit, va nous faire mal et nous faire souffrir.
Wednesday, April 2, 20258:07 AM(View: 403)
Nothing could happen without any cause or precondition. Be tolerant when you want to transfer your karmas. Be honest in self-review and bravely accept the unpleasant truths. You yourselves are the owners of your own life. And only you can change yourselves and “when there is a will, there is a way” as well.
Tuesday, April 1, 202510:13 PM(View: 334)
This source of awareness can convert everything into the crystal fountain of the tranquility and happiness for those who could immerse themselves in the cool water current of the mind.
Tuesday, March 18, 202510:46 AM(View: 354)
Das bedeutet, dass es viele Wege gibt, die zum Ziel führen. Die Frage ist aber, welchen Weg ist Buddha gegangen? Das ist die zentrale Frage dieses Artikels: Mit welcher Methode hat der Buddha die vier Stufen der Meditation durchlaufen?
Wednesday, March 12, 20259:58 PM(View: 515)
... No matter what entry we enter to transform our mind, we must test ourselves whether we thoroughly and simultaneously conduct ourselves in the Trio of Precepts - Concentration – Wisdom. It is then the true self-liberation.
Wednesday, March 12, 20253:33 PM(View: 949)
Nếu mình sống bình thường, thì an lạc, đâu có đau hay khổ. Tại mình không có chánh niệm tỉnh giác, mới bị cái dầm, bên ngoài, là thứ dơ bẩn, nguy hiểm, dù cho nhỏ bé, cũng làm cho mình đau, mình khổ.”
Friday, March 7, 20258:01 AM(View: 560)
Le printemps 1929 a vu son arrivée dans notre monde. Le printemps 1982 fut une bénédiction pour lui, qui voyait clairement le chemin à suivre. En hiver 2019, il nous a quittés... Cependant, ce matin, sous la chaude lumière du soleil, profitant des fleurs de printemps, comment se fait-il que les yeux de quelqu'un soient en larmes ?
Sunday, March 2, 202510:34 PM(View: 993)
Nhận biết Thiền lúc nào là vô vi pháp, lúc nào là hữu vi pháp. Khi mình tập Thiền, theo giờ giấc nhất định, ngồi đúng tư thế, có kỹ thuật để dụng công, có cố gắng hay tác ý dụng công, đó là pháp có điều kiện, là hữu vi pháp, kết quả giới hạn. Khi sống bình thường, tùy hoàn cảnh ứng xử tự nhiên, thì là sống Thiền, là pháp vô vi, không cần điều kiện, tức là sống tùy duyên thuận pháp, hay để cho các pháp tự vận hành. Điều này thiệt đơn giản, trong đời, có nhiều khi mình đã sống đúng như vậy, nhưng mình không nhận ra thôi.
Monday, February 24, 202512:02 PM(View: 547)
Dục, Cần, Tâm, Quán được gọi là Tứ Như Ý Túc hay Tứ Thần túc, vì đây là bốn phương tiện giúp hành giả đắc được các tầng thiền Định, như ý muốn.
Thursday, February 20, 20251:11 PM(View: 644)
Dès lors qu'on a pu passer au stade de l'observation de la vacuité de l’esprit, celui-ci devient vide. Il n'y a plus rien à dire. En d'autres termes, ce "courant éternel de l’esprit" qui coule depuis de nombreuses vies s'arrête ici, sans laisser de trace.
Sunday, February 16, 20257:06 PM(View: 1065)
Hôm nay đang giữa tháng 2, theo nguyên tắc thì đang mùa đông. Tuy nhiên, chúng ta đã ăn Tết 2 tuần rồi, mình cứ thấy là mùa xuân đang tới. Mấy ngày mưa vừa qua đã tưới tẩm cây cảnh thiền viện xanh tươi hẳn lên. Thiệt vậy, Tổ đình chúng ta đang “thay áo mới” chờ ăn mừng ngày Kỷ niệm 30 năm Thiền Tánh Không sắp tới đây... Nhưng “cái áo mới” ở đây mình thấy rõ nét nhất là mấy cái cốc nho nhỏ của Tổ đình mình.
Sunday, February 16, 202510:50 AM(View: 467)
Ich hinterlasse meine Fußspuren, wie die Fußspuren am Strand von Tuy Hoa an jenem Tag, schwankende Fußspuren, die sich in den goldbraunen Sand drücken, nur für einen Augenblick, die weißen Wellen plätschern herein, dann ziehen sie sich ins Meer zurück, nichts bleibt zurück, der Sand ist flach, die Fußspuren verschwunden. Ich ging weiter, hinterließ wieder Fußspuren im Sand, dann kamen die Wellen zurück, der Sand war wieder flach, und ich ging weiter, für immer allein, ohne eine Spur zu hinterlassen.
Wednesday, February 12, 20258:03 AM(View: 681)
Today, I would like to introduce a simple practice for mind training without the requests of “Concentration or Wisdom.” It is the “Reflection on the Buddha, Reflection on the Dharma, Reflection on the Sangha.”
Wednesday, February 5, 202510:47 AM(View: 662)
VIDEO: Ni sư Triệt Như Giảng Đại Chúng: / PHÁP THOẠI ĐẦU NĂM ẤT TỴ 2025 / ngày 31 THÁNG 1, 2025 tại TỔ ĐÌNH TÁNH KHÔNG
Monday, January 27, 20257:13 PM(View: 792)
Nhân dịp đầu năm mới, xin chân thành gởi lời chúc mừng tốt đẹp nhất tới chư Tôn Đức Tăng Ni và tất cả thiền sinh thân hữu. Nguyện cầu Tam Bảo gia hộ tất cả quý vị: - Sức khỏe tốt - Tâm an vui, sống hài hòa - Tuệ trí phát huy - Bồ đế tâm kiên cố. / Nam mô Bổn sư Thích ca mâu ni Phật.
Friday, January 24, 202510:57 PM(View: 698)
Wenn es also keinen Buddha gäbe, der uns diese Kultivierungsmethode (die zweite Bedeutung von Dharma) lehren würde, dann würden die Phänomene immer nur Phänomene bleiben, und wir würden die Essenz (die erste Bedeutung von Dharma), die in den Phänomenen verborgen ist (die dritte Bedeutung von Dharma), nicht erkennen.
Thursday, January 23, 20257:55 PM(View: 905)
The most terrible wildfire in the history of Los Angeles has started for a couple of days from Pacific Palisade. It is a gorgeous city sitting on the mountainous area along the Pacific Ocean Coast, west of Los Angeles and between the two luxurious cities of Malibu and Santa Monica.
Tuesday, January 21, 20253:43 PM(View: 811)
Anfang 2019 hatte ich einen Unfall. Danach hatte ich Schmerzen am Rücken und an der rechten Schulter, ich konnte meinen Arm nicht mehr heben und hatte beim Anziehen meiner Jacke starke Schmerzen im Oberarm. Die Schmerzen blieben zwei Jahre lang und wollten nicht weggehen... Ich habe dann einen Bekannten gefragt, der als Physiotherapeut arbeitet: „Wenn du einen Patienten mit Wirbelsäulenschmerzen behandelst, welchen Teil des Körpers versuchst du dabei zu beeinflussen: Knochen, Muskeln oder Gelenke? Seine Antwort war sehr kurz: „Faszien“.
Thursday, January 16, 20259:52 AM(View: 915)
So long as they could move to the stage of observing the bareness of their mind, theirs turn into empty. Nothing left to talk. In other words, “the continuous current of mind keeps running and running” via many lifespans ends without any trace.
Wednesday, January 8, 202510:38 AM(View: 1353)
As usual, the Americans celebrated the New Year of 2025 with the 136th Rose Parade in Pasadena, California on the first day of the year, at 8am PST, Wed, Jan 01, 2025.
Tuesday, January 7, 20259:17 PM(View: 850)
No matter what ups and downs in life, that line of wisdom continues flexibly adapting itself to human life, quietly expanding and offering a source of inner peace and happiness to those who get it. Those metaphors are similar to the image of the crystal spring whose water is always cool and clear and the beginning of spiritual well-beings for humans though stones and gravels are scattering in the current. Hope the next articles in the series be the placid water that I’d warmly dedicate to the Zen practitioners who gather enough conditions.
Tuesday, January 7, 202511:16 AM(View: 1559)
Cửa nào cũng có thể đi vào Đạo. Nhưng thiệt ra Đức Phật Thích Ca đã đi bằng cửa nào? Đây là câu hỏi chủ ý của bài viết này. Đức Phật Thích Ca đã dùng phương tiện nào để đạt 4 tầng Thiền dễ dàng như vậy?
Tuesday, January 7, 202511:16 AM(View: 1716)
Những dấu chân dài dài trên bờ biển Tuy Hòa hôm ấy, những dấu chân chập choạng in trên bãi cát vàng nâu, chỉ một thoáng, sóng trắng xóa tung tăng tràn vào, rồi rút lui ra biển, còn lại gì đâu, mặt cát phẳng lì, dấu chân biến mất. Nhưng kìa, ta lại bước đi, dấu chân lại in trên cát, và rồi sóng biển tràn vào, bãi cát phẳng lì, ta vẫn cứ đi, mãi mãi là người đi một mình, không để lại dấu vết.
Thursday, January 2, 20256:31 PM(View: 774)
Hôm nay ngày 29/12/2024 nhằm ngày 29/11 năm Giáp Thìn, Tưởng niệm ngày Thầy xa chúng con tròn năm năm. Chúng con đồng quy tụ về đây thành tâm đảnh lễ Phật, Tổ và Thầy một vị Ân Sư tôn kính. Lời tri ân của chúng con xin được thay thế bằng sự cố gắng tu tập theo đúng Chánh pháp. Nguyện sống sau cho xứng đáng là đệ tử của Thầy.
Thursday, December 19, 20249:32 PM(View: 1313)
Do vậy, chúng ta có thể nói, tuệ trí (insight) là nền tảng của tiến trình tu tập của mình từ bước đầu, nó sẽ phát huy năng lực sâu sắc hoàn chỉnh lần tới Tuệ bát nhã (wisdom) và Tuệ bát nhã siêu vượt hơn cho tới vô biên.
Wednesday, December 11, 20241:10 PM(View: 858)
Qui ouvre les portes du paradis ou de l’enfer? C'est nous, c'est notre choix. Nous sommes maîtres de notre vie. Rappelons-nous toujours cela. Le flux de la vie est toujours le même depuis la nuit des temps. Comment nous voyons la vie? Quelles expériences retenons-nous de notre vie? Ce sont celles que nous voyons, celles que nous aimons, celles que nous voulons, celles que nous choisissons.
Tuesday, December 10, 20247:02 PM(View: 1604)
Do đó nếu không có đức Phật chỉ dạy phương thức tu học (ý nghĩa thứ 2 của Pháp) thì mãi mãi hiện tượng chỉ là hiện tượng, chúng ta không thể nhận ra những bản thể (ý nghĩa thứ 1 của Pháp) ẩn tàng bên trong hiện tượng (ý nghĩa thứ 3 của Pháp).
Monday, December 9, 20249:11 PM(View: 845)
Pháp tu “Tứ Chánh Cần” gồm bốn điều cần tu tập. Hai điều nhằm đoạn trừ pháp Ác và hai điều xiển dương pháp Thiện, nên hành giả cần có tuệ trí phân biệt thế nào là Thiện pháp, thế nào là Ác pháp.
Wednesday, December 4, 20248:41 AM(View: 1086)
Juste une observation pure, ouvrir les yeux et percevoir l'objet tel qu'il est. Que ce soit, en conscience verbale ou non verbale, l’esprit reste pur, calme et objectif. Il s’agit du mental vrai, dans lequel les préceptes, la contemplation, le samatha, le samadhi et la sagesse sont pleinement présents.
Sunday, December 1, 202412:43 PM(View: 898)
Erhabener, ich gebe meinen Geist auf und lebe nach dem Geist dieser Ehrwürdigen. Erhabener, obwohl wir verschiedene Körper haben, haben wir den denselben Geist.
Thursday, November 14, 20247:03 AM(View: 1144)
Q.H, Đạo tràng Paris rút tỉa, sắp xếp, cắt dán lại những thuật ngữ Thiền từ các sách mà Thầy đã xuất bản - Trương Đăng Hiếu, Đạo tràng Nam Cali đánh máy, trình bày lại để làm tư liệu Anh chị thiền sinh cùng nhau tu học.
Tuesday, November 12, 20246:43 AM(View: 1350)
Il est normal, naturel et raisonnable que des phénomènes apparaissent, changent et se terminent. Si nous pouvions comprendre cela, lorsque quelque chose apparaît ou disparaît, nous ne serions ni heureux ni tristes. Notre esprit est alors serein et paisible.
Sunday, November 10, 20244:35 PM(View: 1228)
Đức Phật dạy khi một trong các loại tâm xuất hiện, chúng ta không làm gì khác, ngoài việc ghi nhận, quan sát, biết rõ sự hiện diện của nó mà thôi! Khi quan sát mà trong tâm không khởi lên bất cứ một ý nghĩ nào khác thì lúc đó hành giả đang trú trong tự tánh, tức tướng thật của tâm.
Sunday, November 3, 20249:06 AM(View: 1170)
Wenn man den Titel dieses Artikels liest, denkt man vielleicht, dass er zu hochtrabend, umfassend und unrealistisch ist. Es stimmt, man kann dieses Thema nicht auf wenigen Seiten darstellen. Deshalb möchte ich mich heute nur auf „Die vier Grundlagen der Sympathie“ (catursaṃgrahavastu) aus buddhistischer Sichtweise beschränken und wie wir sie in unserem alltäglichen Leben umsetzen können.
69,256