HỘI THIỀN TÁNH KHÔNG TRUNG ƯƠNG

HT Thích Thông Triệt: TIẾN TRÌNH HÌNH THÀNH và KHỞI PHÁT TẬP KHÍ

Tuesday, September 20, 20226:39 AM(View: 4343)

TIẾN TRÌNH HÌNH THÀNH
và KHỞI PHÁT TẬP KHÍ

 

Trích đoạn trong Bài đọc thêm về chủ đề "Tập Khí"

do Hòa thượng Thích Thông Triệt biên soạn

 
HT-Thông-Triệt-KCB2010-#31

 

 

Tập khí vốn là thuật ngữ được dùng trong Phật giáo Phát Triển, tương đương với từ Lậu Hoặc trong Phật giáo Nguyên Thủy. Nó được dùng để chỉ sự tích lũy những tư tưởng, tình cảm, việc làm, lời nói bao gồm những đam mê (passions), sở thích (inclinations) hay những thiên hướng (propensities) tốt hoặc xấu, hay sự khát khao ham muốn (craving for desires), và những niềm vui, khổ từ những kiếp quá khứ đến kiếp hiện tại được “huân tập” hay “tẩm ướp” (fumigated, made fragrant) trong cơ chế não bộ gồm hằng trăm tỷ tế bào não — quen gọi trong tâm chúng sinh — một cách vô ý thức. Nhưng khi được biểu lộ qua thân, lời, và ý, tập khí trở thành hành động theo lối kinh nghiệm của ý thức (the acts of empirical consciousness).

 

Qua sáu căn mắt, tai, mũi, lưỡi, thân, ý hay thân và tâm, sự tích lũy này đã in sâu vào tế bào não. Chúng tạo thành những dấu ấn tiềm phục (subliminal imprints) hay ấn tượng tiềm tàng (latent impressions) và trở thành những gắn bó cố hữu (inherent attachments) hay năng lực quán tính mà chúng sinh khó có thể từ bỏ chúng được. Chỉ vì những ấn tượng tiềm tàng kia đã in sâu trong tâm thức (mental consciousness) chúng sinh, trở thành bản năng, bản chất, và bản tính của chúng sinh. Tập khí được hình thành trên nguyên lý này.

 

Nói chung, toàn bộ thái độ (attitude) của tâm được phát ra đều do tế bào não tác động, dưới hình thái tập khí. Như vậy, tập khí thực sự là năng lực tâm lý được cất giữ trong các trung tâm não bộ, tạo thành nghiệp thức. Chính vì thế, toàn bộ nội dung niệm thiện hay ác, xấu hay tốt, trong sạch hay nhơ bợn (impure), hiền lành, dửng dưng (indifferent), hung dữ, ngoan cố, ngã mạn (self-conceit); ưa thích chê bai gièm siễm, ưa thích thấy lỗi người quên lỗi mình, bè phái, cực đoan; chụp mũ, dán nhãn được phát ra từ tâm con người đều là những hoạt động xuất phát từ tập khí. Càng tích lũy dữ kiện nào nhiều, dữ kiện ấy càng phát ra mạnh hơn các dữ kiện khác qua thân, lời, và ý. Do đó, con người là nạn nhân của chính tập khí của mình. Chỉ khi nào ta thành tựu vững chắc tâm không, tánh giác hiển lộ thường trực, lúc bấy giờ cả thiện lẫn ác mới không còn là nhân tố của tập khí.

 

Để cho rõ ràng ý nghĩa tập khí, ta có thể so sánh tập khí giống như cái khuôn dấu ấn kinh nghiệm. Dấu ấn (imprints) này được ghi lại trên mạng lưới tế bào não hay biển tâm, chúng trở thành bản năng, bản chất, và bản tính của chúng sinh. Ba bản này kết hợp lại, tạo thành một năng lực mạnh che mờ bản giác (original awareness) chúng sinh. Đầu mối tâm mê mạnh hơn tâm giác xuất phát từ điểm này. Vì vậy, khi tập khí đã trở thành dấu ấn đam mê, ghiền nghiện dục lạc trần tục, ta khó có thể làm dịu năng lực động của chúng qua quán chiếu hay qua dồn nén tình cảm; trái lại phải qua tiến trình định sâu hoặc qua trí tuệ Bát nhã. Nếu không kinh nghiệm định, hoặc không thấu suốt và thể nhập nền tảng trí tuệ Bát Nhã là thấy biết như thật hiện tượng thế gian, tâm ta khó đạt được trạng thái yên lặng, thanh tịnh, và rỗng rang. Ma chướng sẽ luôn luôn bao vây chân ngã.

 

Hòa Thượng Thích Thông Triệt

Send comment
Off
Telex
VNI
Your Name
Your email address
Tuesday, July 8, 20254:43 PM(View: 19)
Bài quán pháp trên đề mục “Sáu nội-ngoại xứ” không chỉ là bài học lý thuyết về ý nghĩa từ ngữ, mà còn là bài pháp nhắc nhở hành giả cần rèn luyện chánh niệm mỗi lúc mỗi thời để làm chủ sáu căn. Lúc nào cũng có chánh niệm thì tâm không phóng dật lang thang. Đó là cách thanh lọc để các căn được thanh tịnh.
Saturday, July 5, 20258:07 AM(View: 193)
Ni sư Triệt Như Khóa THIỀN CĂN BẢN 2025 _Bài 1 ngày 31 tháng 5, 2025 Bao gồm VIDEO và các SLIDES,
Wednesday, July 2, 202510:07 AM(View: 173)
When being allured by the illumination, the mayflies fling themselves straightly into it; hitting the hot bulbs, they fall down and die immediately. Thus, we name them the “self-burning” insects, the ephemerons. We do not know their real instinct, what they expect from the light. Seeing their congeners of the same species killed in such a way, but how come the others keep fatally dashing?
Monday, June 30, 202510:57 AM(View: 405)
TÀI LIỆU HỌC TẬP: Khóa THIỀN CĂN BẢN 2025 _KỲ 5 ngày 28 tháng 6, 2025 do Ni sư Triêt Như trực tiếp hướng dẩn Bao gồm các AUDIO & SLIDES từ bài 17 đến bài 20
Wednesday, June 25, 20259:20 AM(View: 343)
Hey, folks! The Buddhist canons have strongly stated that but how come you have not followed them? May everyone obey the Buddhas’ teachings as they have complied with the requirements of the laptops or any other machines in their life.
Monday, June 23, 20251:06 PM(View: 686)
TÀI LIỆU HỌC TẬP: Khóa THIỀN CĂN BẢN 2025 _KỲ 3 ngày 14 tháng 6, 2025 do Ni sư Triêt Như trực tiếp hướng dẫn Bao gồm các AUDIO & SLIDES từ bài 9 đến bài 12
Thursday, June 19, 20259:34 AM(View: 281)
Master Thích Thông Triệt has combined the essence of the four schools of Buddhism – Early Buddhism, Theravāda Buddhism, Developmental Buddhism and Zen Buddhism – with the findings of neuroscience into a practical method that guides students towards experiencing wordless awareness and eventually internalizing suchness nature. By reconciling neuroscience with meditation, he has demonstrated that Buddhism meditation is truly an experimental spiritual science and has developed practical methods to help students taste the ultimate fruits of meditation
Wednesday, June 18, 20259:32 AM(View: 377)
I remembered our Master once taught us how to watch the moon. He said the Sutra refers to the method of Watching the Sun and the Moon, Watching the Sunlight, and the Suryavarta-samadhi. Then, he shared his experience in the so-called “Reluctant self-isolation for mind practice”.
Sunday, June 15, 20254:11 PM(View: 829)
TÀI LIỆU HỌC TẬP: Khóa THIỀN CĂN BẢN 2025 _KỲ 3 ngày 14 tháng 6, 2025 do Ni sư Triêt Như trực tiếp hướng dẩn Bao gồm các SLIDES từ bài 9 đến bài 12
Saturday, June 14, 20259:14 AM(View: 341)
Après les retraites méditatives en Allemagne, le lundi 19 mai, Mme Minh An nous a ramenés à l'aéroport de Francfort avec Thay Quang Dung pour prendre l'avion pour Paris. Une fois arrivés à l'aéroport Charles-de-Gaulle, M. Tam Hy est venu nous chercher pour nous emmener à Juziers, à plus de 50 km de là. Juziers est une petite ville reliée à Paris par la Seine, qui traverse la capitale et passe derrière la maison de Tam Pho.
Thursday, June 12, 202511:39 AM(View: 518)
Trong thế giới Phật giáo, có lẽ có 3 mùa xuân được nhiều người con Phật tưởng nhớ nhiều nhất là mùa xuân thái tử Siddhattha chào đời, mùa xuân ngài giác ngộ và mùa xuân ngài nhập diệt.
Wednesday, June 11, 20252:33 PM(View: 432)
That dead-end road is the human life path. That of fame, money and love. That of desires, cravings and strong affection. Then, our fragile life is just for the service of those trios. And when the time comes, we end up in loneliness without any accompanying. All look like the sand bubbler crabs on the shoreline of the East Sea.
Sunday, June 8, 20252:31 PM(View: 536)
Quán Ngũ uẩn không phải chỉ đơn thuần quán sự có mặt của từng uẩn hay toàn bộ Ngũ uẩn, mà sâu sắc hơn là hành giả thấy được tánh Vô thường, Bất như ý, Vô ngã và sanh-diệt của Ngũ uẩn như lời Đức Phật dạy trong kinh “... Vị ấy sống quán tánh sanh khởi trên các pháp, hay sống quán tánh diệt tận trên các pháp, hay sống quán tánh sanh diệt trên các pháp”. Đó mới chính là mục tiêu của thiền Tứ Niệm Xứ.
Sunday, June 8, 20259:46 AM(View: 973)
TÀI LIỆU HỌC TẬP: Khóa THIỀN CĂN BẢN 2025 _KỲ 2 ngày 7 tháng 6, 2025 do Ni sư Triêt Như trực tiếp hướng dẩn Bao gồm các AUDIO & SLIDES từ bài 5 đến bài 8
Sunday, July 6, 20258:44 AM(View: 12)
Im Buddhismus gibt es drei besondere Frühlingsmomente: "den Frühling, in dem Prinz Siddhartha geboren wurde, den Frühling, in dem er erleuchtet wurde, und den Frühling, in dem er ins Nirwana ging."
Thursday, June 5, 20257:31 PM(View: 1305)
TÀI LIỆU HỌC TẬP: Khóa THIỀN CĂN BẢN 2025 _KỲ 1 ngày 31 tháng 5, 2025 do Ni sư Triêt Như trực tiếp hướng dẩn Bao gồm AUDIO & các SLIDES từ bài 1 đến bài 4
Wednesday, June 4, 20259:07 AM(View: 475)
Last but not least, the mind path is solely in an instant. A krasna of mindfullness. A moment of knowing how to live. It is the one of the being. Stay in the instant of being all the time. It is peacefully abiding in the Nirvana.
Tuesday, June 3, 20259:58 AM(View: 592)
La première étape le voyage d’enseignement de 2025 était Paris. Maître Quang Dung et moi sommes arrivés à l'aéroport Charles de Gaulle et avons rejoint le sangha Sunyata Paris à Noisy-le-Grand dans l'après-midi. Après une nuit de repos, la retraite a débuté le vendredi 2 mai pour s'achever le dimanche 4 mai.
Monday, June 2, 20253:53 PM(View: 402)
Während ich das Feuer betrachte, schweift mein Geist ab. Ich bemerke nicht, wie es allmählich kleiner wird und schließlich erlischt. Wenn das Holz verbrannt ist, erlischt auch das Feuer. Wohin also geht das Feuer? Gibt es Feuer oder gibt es kein Feuer?
Wednesday, May 28, 202511:17 AM(View: 708)
Thất giác chi là con đường dẫn đến sự tỉnh thức và giải thoát, giúp hành giả nhận diện rõ sự vận hành của tâm, buông bỏ mọi chấp trước và đạt được trạng thái an lạc chân thật.
Wednesday, May 28, 202511:10 AM(View: 522)
Once upon a time when the HungVuong Kings were building up the country. One among them adopted a young, talented man as his son. Later one, due to some misunderstanding, the king ordered to exile that adoptee, Mai An Tiem, and his family to an isolated and deserted island.
Wednesday, May 21, 202511:19 AM(View: 768)
“Calm mind, Path recognized” indicates the original mind nature is crystal clear, inconceivably boundless and barren. It is also the Thusness Truth, the Emptiness and Awakening Nature.
Tuesday, May 20, 20253:50 PM(View: 890)
Ni sư Triệt Như: KHÓA TU TRUYỀN THỐNG tháng 4, 2025 tại TỔ ĐÌNH Bài 2: KIẾN THỨC KHOA HỌC bao gồm VIDEO và các SLIDES trong bài giảng
Thursday, May 15, 202512:32 PM(View: 1023)
Mãi ngắm nhìn ngọn lửa mà ý cứ tuôn tràn, không hay ngọn lửa từ từ nhỏ lại, rồi cuối cùng tắt mất. Củi hết thì lửa tắt. Vậy ngọn lửa đi đâu? Có lửa hay không có lửa?
Wednesday, May 7, 20259:04 AM(View: 771)
Some assumes this is the end of the Dharma. However, the Buddhist teachings are obviously present everywhere. When the Trio of Invaluable are consistently staying in the mundane world, it is the very Righteous Dharma. Thus, those who are unable to see the Three Precious, then, they can think the Dharma is declining now.
Sunday, May 4, 20255:27 PM(View: 1012)
“Năm triền cái” bị xem là năm pháp bất thiện, nó là những tập khí tùy miên nằm sâu trong tiềm thức. Khi đủ duyên nó trồi lên trì kéo, che đậy tâm thức khiến con người chịu nhiều phiền não, đã thế nó còn là nguyên nhân đưa đẩy con người tạo nghiệp.
Monday, April 28, 20257:58 AM(View: 1211)
Ni sư Triệt Như: KHÓA TU TRUYỀN THỐNG tháng 4, 2025 tại TỔ ĐÌNH Bài 1 TỔNG QUÁT KHÓA TU TRUYỀN THỐNG bao gồm VIDEO và các SLIDES trong bìa giảng
Tuesday, April 22, 20258:57 AM(View: 950)
Và đây là lời dặn dò của Thầy Thiền Chủ Ân sư khi xưa, nay xin nhắc lại để thầy Quang Dũng ghi nhớ: « Y là Pháp của Phật Thiền Bảng là Pháp của Tổ Nay Thầy truyền trao Pháp của Phật và Pháp của Tổ cho con. Con hãy điều hành Tăng đoàn và tất cả các đạo tràng Tánh Không theo bản Thanh Quy này ».
Monday, April 14, 20252:41 PM(View: 837)
Hôm nay, ngày 6/4/2025, là ngày trọng đại của Hội Thiền Tánh Không, vừa kỷ niệm 30 năm thành lập dòng thiền Tánh Không và là ngày Ni Sư Triệt Như ban y, truyền trao thiền bảng, và thanh quy cho thế hệ thừa kế thứ ba đó là thầy Quang Dũng.
Saturday, April 12, 202510:10 AM(View: 709)
Was ist eine „Selbst Meditation“, was ist eine „Nicht-Selbst Meditation“? Wenn wir uns zu einer bestimmten Zeit hinsetzen und nach einer bestimmten Methode meditieren, dann machen wir eine „Selbst-Meditation“. Mit dieser Meditation erreichen wir nur ein begrenztes Ergebnis. Auf eine andere Weise passen wir uns den Umständen des täglichen Lebens an, dann meditieren wir „Nicht-Selbst“, denn wir brauchen keine Bedingungen, wir harmonisieren uns automatisch mit der Umgebung, wir lassen die Phänomene geschehen, wie sie sind. Vielleicht habt ihr schon oft so gelebt, ohne es zu merken.
Thursday, April 3, 202511:04 AM(View: 1189)
Ngày 2 tháng 4:. còn 3 ngày nữa tới Đại lễ, đã có 44 vị hiện diện tại Tổ Đình tham gia những ngày công quả
Wednesday, April 2, 20259:45 AM(View: 1063)
Si on vit normalement, on sera en paix, il n'y aura ni douleur ni souffrance. C'est parce que l’on n'a pas conscience que l’écharde, quelque chose de sale et de dangereux, même si c'est petit, va nous faire mal et nous faire souffrir.
Wednesday, April 2, 20258:07 AM(View: 1049)
Nothing could happen without any cause or precondition. Be tolerant when you want to transfer your karmas. Be honest in self-review and bravely accept the unpleasant truths. You yourselves are the owners of your own life. And only you can change yourselves and “when there is a will, there is a way” as well.
Tuesday, April 1, 202510:13 PM(View: 870)
This source of awareness can convert everything into the crystal fountain of the tranquility and happiness for those who could immerse themselves in the cool water current of the mind.
Tuesday, March 18, 202510:46 AM(View: 865)
Das bedeutet, dass es viele Wege gibt, die zum Ziel führen. Die Frage ist aber, welchen Weg ist Buddha gegangen? Das ist die zentrale Frage dieses Artikels: Mit welcher Methode hat der Buddha die vier Stufen der Meditation durchlaufen?
Wednesday, March 12, 20259:58 PM(View: 1028)
... No matter what entry we enter to transform our mind, we must test ourselves whether we thoroughly and simultaneously conduct ourselves in the Trio of Precepts - Concentration – Wisdom. It is then the true self-liberation.
Wednesday, March 12, 20253:33 PM(View: 1680)
Nếu mình sống bình thường, thì an lạc, đâu có đau hay khổ. Tại mình không có chánh niệm tỉnh giác, mới bị cái dầm, bên ngoài, là thứ dơ bẩn, nguy hiểm, dù cho nhỏ bé, cũng làm cho mình đau, mình khổ.”
Friday, March 7, 20258:01 AM(View: 1051)
Le printemps 1929 a vu son arrivée dans notre monde. Le printemps 1982 fut une bénédiction pour lui, qui voyait clairement le chemin à suivre. En hiver 2019, il nous a quittés... Cependant, ce matin, sous la chaude lumière du soleil, profitant des fleurs de printemps, comment se fait-il que les yeux de quelqu'un soient en larmes ?
Sunday, March 2, 202510:34 PM(View: 1709)
Nhận biết Thiền lúc nào là vô vi pháp, lúc nào là hữu vi pháp. Khi mình tập Thiền, theo giờ giấc nhất định, ngồi đúng tư thế, có kỹ thuật để dụng công, có cố gắng hay tác ý dụng công, đó là pháp có điều kiện, là hữu vi pháp, kết quả giới hạn. Khi sống bình thường, tùy hoàn cảnh ứng xử tự nhiên, thì là sống Thiền, là pháp vô vi, không cần điều kiện, tức là sống tùy duyên thuận pháp, hay để cho các pháp tự vận hành. Điều này thiệt đơn giản, trong đời, có nhiều khi mình đã sống đúng như vậy, nhưng mình không nhận ra thôi.
Monday, February 24, 202512:02 PM(View: 1028)
Dục, Cần, Tâm, Quán được gọi là Tứ Như Ý Túc hay Tứ Thần túc, vì đây là bốn phương tiện giúp hành giả đắc được các tầng thiền Định, như ý muốn.
Thursday, February 20, 20251:11 PM(View: 1232)
Dès lors qu'on a pu passer au stade de l'observation de la vacuité de l’esprit, celui-ci devient vide. Il n'y a plus rien à dire. En d'autres termes, ce "courant éternel de l’esprit" qui coule depuis de nombreuses vies s'arrête ici, sans laisser de trace.
Sunday, February 16, 20257:06 PM(View: 1964)
Hôm nay đang giữa tháng 2, theo nguyên tắc thì đang mùa đông. Tuy nhiên, chúng ta đã ăn Tết 2 tuần rồi, mình cứ thấy là mùa xuân đang tới. Mấy ngày mưa vừa qua đã tưới tẩm cây cảnh thiền viện xanh tươi hẳn lên. Thiệt vậy, Tổ đình chúng ta đang “thay áo mới” chờ ăn mừng ngày Kỷ niệm 30 năm Thiền Tánh Không sắp tới đây... Nhưng “cái áo mới” ở đây mình thấy rõ nét nhất là mấy cái cốc nho nhỏ của Tổ đình mình.
Sunday, February 16, 202510:50 AM(View: 967)
Ich hinterlasse meine Fußspuren, wie die Fußspuren am Strand von Tuy Hoa an jenem Tag, schwankende Fußspuren, die sich in den goldbraunen Sand drücken, nur für einen Augenblick, die weißen Wellen plätschern herein, dann ziehen sie sich ins Meer zurück, nichts bleibt zurück, der Sand ist flach, die Fußspuren verschwunden. Ich ging weiter, hinterließ wieder Fußspuren im Sand, dann kamen die Wellen zurück, der Sand war wieder flach, und ich ging weiter, für immer allein, ohne eine Spur zu hinterlassen.
Wednesday, February 12, 20258:03 AM(View: 1191)
Today, I would like to introduce a simple practice for mind training without the requests of “Concentration or Wisdom.” It is the “Reflection on the Buddha, Reflection on the Dharma, Reflection on the Sangha.”
Wednesday, February 5, 202510:47 AM(View: 1191)
VIDEO: Ni sư Triệt Như Giảng Đại Chúng: / PHÁP THOẠI ĐẦU NĂM ẤT TỴ 2025 / ngày 31 THÁNG 1, 2025 tại TỔ ĐÌNH TÁNH KHÔNG
Monday, January 27, 20257:13 PM(View: 1234)
Nhân dịp đầu năm mới, xin chân thành gởi lời chúc mừng tốt đẹp nhất tới chư Tôn Đức Tăng Ni và tất cả thiền sinh thân hữu. Nguyện cầu Tam Bảo gia hộ tất cả quý vị: - Sức khỏe tốt - Tâm an vui, sống hài hòa - Tuệ trí phát huy - Bồ đế tâm kiên cố. / Nam mô Bổn sư Thích ca mâu ni Phật.
Friday, January 24, 202510:57 PM(View: 1219)
Wenn es also keinen Buddha gäbe, der uns diese Kultivierungsmethode (die zweite Bedeutung von Dharma) lehren würde, dann würden die Phänomene immer nur Phänomene bleiben, und wir würden die Essenz (die erste Bedeutung von Dharma), die in den Phänomenen verborgen ist (die dritte Bedeutung von Dharma), nicht erkennen.
Thursday, January 23, 20257:55 PM(View: 1486)
The most terrible wildfire in the history of Los Angeles has started for a couple of days from Pacific Palisade. It is a gorgeous city sitting on the mountainous area along the Pacific Ocean Coast, west of Los Angeles and between the two luxurious cities of Malibu and Santa Monica.
Tuesday, January 21, 20253:43 PM(View: 1402)
Anfang 2019 hatte ich einen Unfall. Danach hatte ich Schmerzen am Rücken und an der rechten Schulter, ich konnte meinen Arm nicht mehr heben und hatte beim Anziehen meiner Jacke starke Schmerzen im Oberarm. Die Schmerzen blieben zwei Jahre lang und wollten nicht weggehen... Ich habe dann einen Bekannten gefragt, der als Physiotherapeut arbeitet: „Wenn du einen Patienten mit Wirbelsäulenschmerzen behandelst, welchen Teil des Körpers versuchst du dabei zu beeinflussen: Knochen, Muskeln oder Gelenke? Seine Antwort war sehr kurz: „Faszien“.
Thursday, January 16, 20259:52 AM(View: 1433)
So long as they could move to the stage of observing the bareness of their mind, theirs turn into empty. Nothing left to talk. In other words, “the continuous current of mind keeps running and running” via many lifespans ends without any trace.
69,256