KÝ SỰ CHUYẾN DU HÓA TORONTO
8- 2022
Rời thủ đô Hoa Thịnh Đốn, chiều ngày 5- 8- 2022, máy bay thẳng đường qua Toronto. Tuyến bay chỉ có 1:30 phút, dự định tới phi trường YTZ lúc 7:00pm. Tuy nhiên có hoãn lại chuyến bay một lần nên khi tới nơi, qua thủ tục nhập cảnh, lấy hành lý xong, ra khỏi phi trường, bước lên boong chiếc tàu phà là trời đã về đêm. Trong phi trường, chỗ nào cũng sáng đèn, không biết là bên ngoài trời đã tối. Phi trường YTZ như một hòn đảo giữa biển, với nền công nghệ hiện đại, làm cầu hay xa lộ ngã ra và vào, chắc cũng dễ dàng. Tuy nhiên ở đây lại thiết kế đặc biệt: một ngõ là đi bộ trên con đường dưới lòng biển, một ngõ khác đi vào và ra qua phà. Chuyến phà đêm đã thực sự tạo ra những cảm xúc mới, thấy rõ cả thành phố lung linh rực rỡ đang bước tới gần mình.
Lúc đó thấy rõ “cái Biết” và “cái Thấy” khác nhau. Cái thấy thấy rõ thành phố Toronto đang tiến tới gần mình. Cái biết biết rõ mình đang tiến tới gần Toronto. Cũng vậy, cái thấy thấy rõ mấy cánh quạt máy bay biến mất, cái biết thì biết rõ nó vẫn có đó, không có biến mất.
Cũng biết rõ “Cái đang là” giống “Như Thật”, mà cũng giống “Như Huyễn” nữa. Như là nó không hoàn toàn thật cũng không hoàn toàn huyễn. Nó có phân nửa thật và phân nửa huyễn. Thế gian là như vậy, lấp lánh, chớp tắt chớp tắt, sinh diệt sinh diệt, muôn đời.
Rời phà, đặt chân lên mặt đất mà tâm còn ngẩn ngơ. Ngẩng lên cao, trăng đêm ấy chưa tròn, hít thở một hơi dài gió biển, biết mình còn sống. Mỗi khi, rời máy bay, đặt chân lên đất thì biết mình còn sống. Mạng sống của bao nhiêu người đã phụ thuộc vào biết bao nhiêu thứ trong đó có mấy miếng sắt thép vô tri giác kia. Mấy miếng sắt thép đó cũng quyết định mạng sống của mình nữa sao?
Ngày chủ nhật 7-8-2022 khai giảng và thứ bảy 13-8- 2022 bế giảng tại chùa Tích Lan ở Mississauga. Từ nhiều năm qua, đạo tràng Toronto vẫn mượn chánh điện của chùa này để sinh hoạt hàng tháng và mở khóa tu khi có thầy Thiền chủ, hay thầy Không Chiếu, hay mình qua hướng dẫn. Ngoài ra 5 ngày trong tuần thì học ở nhà cô thiền sinh T.A. vì lớp không đông, chỉ dưới 20 thiền sinh, gồm một số đã nghỉ hưu và một số xin nghỉ phép được. Lớp học ấm cúng, sinh động, mình không giảng giáo lý nhiều nữa, mà các em thực tập nhiều hơn và nhất là mỗi em phải trình bày những gì đã thấy, đã suy gẫm nhận ra trong khi thực tập.
Chùa Tích Lan có sân sau rộng, cây cao bóng mát, các em thiền hành ngay trong buổi sáng đầu tiên, buổi trưa nắng nhiều, thực tập trong chánh điện. Ngắm nhìn chung toàn cảnh chánh điện, thấy ra sao? Đây là tập thấy “cái đang là”, “cái bây giờ và ở đây”. Tuy nhiên, khác với cách hướng dẫn theo khuôn khổ kinh điển lúc trước: giải thích pháp Yathābhūta rõ ràng rồi mới cho thực tập. Các em có thể không thấy hứng thú mấy vì cho là pháp Như Thực bình thường quá. Bây giờ không nói gì tới Yathābhūta, cũng không nói “cái đang là. Các em phải mở mắt ra nhìn cảnh trước mặt, thấy gì, cảm nhận ra sao, 10 phút sau trình bày giữa lớp.
Chủ đề này quá đơn giản, ai cũng làm được, ngay cả em nào chưa từng theo học Thiền cũng biết thực hành, nên không tạo ra căng thẳng nào cho bất cứ ai trong lớp. Vậy mà kết quả tốt không ngờ. Sau khi cả lớp chia sẻ kinh nghiệm, cả lớp lại đúc kết nhận xét chung:
- Mỗi người có nhận xét khác nhau, tuy cảnh trước mắt là một.
- Chỉ có 10 phút ngắn ngủi thực tập, nên chú tâm vào chủ đề, không có tạp niệm, không có hôn trầm.
- Biết lát nữa sẽ trình bày ra nên ghi nhớ và gom tâm vào chủ đề, không lơ là.
- Chủ đề là Thấy, nên không để ý tới nghe hay xúc chạm.
- Có nhiều mức độ của Thấy: có lời hay không lời, tổng quát hay chi tiết. Cho nên “cái đang là” cũng có nhiều mức độ, nhiều nội dung khác nhau.
- Tâm trong 10 phút thực hành, hay trong lúc trình bày và đúc kết, không có pháp ác, không có tham, sân, si, thì là tâm trong sạch, mặc dù có suy nghĩ, có suy gẫm đúng sai khi nghe bạn trình bày, có ghi nhớ, có nói ra lời.
Trong thời gian ở Toronto, có mấy ngày mặt trăng thật to, thật sáng. To và chiếu sáng hơn bình thường. Tây phương gọi là “Super Moon”hay là “Moon Illusion”. Có thể lúc trăng mọc, to nhất và sáng nhất là trăng tới gần trái đất nhất. Khi đêm gần tàn, trăng đã lên cao, xa hơn, nên nhỏ lại và bớt sáng.
Đêm đó, khi màn đen buông xuống hẳn, trăng mới lên cao khỏi các nóc nhà., Trăng lên ở hướng đông, vì trong thành phố Toronto, nhà cao san sát nhau, nên khoảng 10 giờ đêm, đứng trước sân nhà mới thấy được trăng lẫn trong các ngọn cây cao. Tới 5 giờ sáng, mặt trời chưa mọc, nhìn ra khung cửa sổ cũng thấy trăng còn lơ lửng trên cao, nhỏ hơn và hơi mờ trong bầu trời bao la trắng đục.
Cuối khoá, đạo tràng lại tác ý mừng ngày bế giảng và kỷ niệm 15 năm đạo tràng Toronto được mình hướng dẫn. Ngày trước, thầy Thiền Chủ chính thức chỉ định thầy Không Chiếu và mình ra hướng dẫn Thiền, bắt đầu là khóa Thiền Căn bản năm 2007 tại Toronto. Thời gian trước, chính thầy Thiền Chủ trực tiếp giảng dạy tất cả các khóa Căn bản và Bát nhã khắp nơi. Bắt đầu từ 2007 thầy Thiền Chủ không hướng dẫn các khoá Căn bản nữa, Thầy giao lại cho thầy Không Chiếu và mình. Rồi năm sau, thầy giao thêm các khóa Bát nhã trung cấp I, rồi tiếp tục lên trung cấp II và III, IV...Tới nay đã 15 năm qua, thiệt là mau.
Trong buổi sáng bế giảng này, sau khi mình tổng kết lớp, là một tiết mục đặc biệt: dá kéo gieo duyên. Có 4 cô phát tâm trước Tam Bảo, khi nào đủ duyên thì xin được xuất gia, trong đời này hay trong đời sau.
Cuối cùng là tiết mục: Kỷ niệm 15 năm du hóa (2007- 2022), rồi cắt bánh, thầy trò cười vui.
Bế giảng xong, thiền sinh đi làm trở lại. Còn vài ngày rảnh rang, các em tổ chức đi viếng thác Niagara bằng xe nhà. Sáng đi, chiều về. Thác Niagara ở giữa biên giới của Canada và Mỹ, giữa Ontario state và New York state. Quang cảnh nhìn từ bên Ontario thấy trọn vẹn ba dãy thác khổng lồ, từ trên cao đổ xuống hồ, lấp loáng trong xanh. Nước từ đâu, chảy hoài, không ngưng nghỉ? Đổ mãi, ầm ầm. Tới gần, như mưa rơi lác đác. Bọt nước trắng xóa, như tuyết, như sương mù trời, mặt hồ thì trong veo, lẵng lặng, sâu xanh thẫm. Hôm nay là ngày thường mà du khách vẫn đông, đủ các sắc dân Âu Á, quay phim, chụp hình. Thấy trên trời, dưới nước, trên đường phố, đâu đâu cũng chuyển động, cũng rào rào sức sống. Không có cái gì đứng yên trong khoảng không gian bao la này.
Ngày thứ năm 18-8-2022 từ giả thành phố Toronto, ra phi trường đi Montreal. Lần này mình cũng vào phi trường bằng phà, giữa trưa, cũng là chiếc phà này, cũng khoảng biển này, cũng thành phố Toronto, mà sao tâm không xúc động bồi hồi như chuyến phà trong đêm trăng đó?
Tổ đình, 25- 8- 2022
TN