HỘI THIỀN TÁNH KHÔNG TRUNG ƯƠNG

Triệt Như - Tiếng Hát Giữa Trời - Bài 08 TỪ CHÁNH NIỆM ĐẾN GIÁC NGỘ

Thursday, March 24, 202210:40 AM(View: 4553)
Triệt Như - Tiếng Hát Giữa Trời - Bài 08

TỪ CHÁNH NIỆM ĐẾN GIÁC NGỘ
08 TIENG HAT GIUA TROI  VN

Đây là nhan đề một quyển sách của Thiền sư Ajahn Brahm, một thiền sư hiện đại người Úc, đệ tử của ngài Ajahn Chah. Quyển sách này giới thiệu pháp Thở. Tuy vậy trong bài viết ngắn này, mình trình bày nội dung khác, mình chỉ tạm mượn cái nhan đề mà thôi. Cái nhan đề này cho mình hình dung giữa bước đầu “chánh niệm” và bước cuối “giác ngộ” có một khoảng cách, là khoảng cách không gian mà cũng đồng thời là khoảng cách thời gian nữa. Mà khi nói có không gian và có thời gianchúng ta đang ở trong thế giới tương đối rồi. Cho nên bài viết này xem như nhắc lại con đường đi của chúng ta trong thế giới hiện tượng, là thế giới tương đối của hành tinh mình.
Mình tạm trình bày từng bước thực hành, thiệt ra đây là một diễn tiến liên tục của dòng tâm và trí, làm sao cắt ra từng đoạn rõ ràng được.

  • Bước một:  CHÁNH NIỆM CỦA TRÍ NĂNG TỈNH NGỘ: đây là nấc thang đầu tiên, nếu chúng ta thực sự muốn dấn thân theo đức Phật. Điều kiện tỉnh ngộ là quan trọng nhất, nếu không thực sự tỉnh ngộ thì mãi mãi chúng ta sẽ đi xuôi theo dòng đời, cuốn hút chúng ta chìu theo dục vọng của đời sống: tiền bạc, của cải, ăn uống thỏa thuê, ngủ nghỉ giải trí, gia đình vợ chồng, con cháu, bạn bè, anh em thân ái vui chơi mãi, qua hết một đời. Có người dây dưa hoài không bứt rời được sợi dây thân ái trói mình, ba mươi năm, bốn mươi năm, năm mươi năm, càng ràng buộc lâu thì sơi dây càng bền chắc. Có người trong lúc tỉnh ngộ đã cắt đứt rồi mà: “Dẫu lìa ngó ý, còn vương tơ lòng”, nên thời gian ngắn sau lại trở về chịu trói buộc lại.

Tại sao vậy? Chỉ vì mình chưa tỉnh ngộ thực sự.

Trí năng là trí hiểu biết, thông minh, khôn ngoan, nhạy bén của mình. Trí năng tỉnh ngộ khi biết rõ cái gì đúng là đúng, cái gì sai là sai. Đó cũng là chánh kiến, hay chánh tri kiến (right view). Nói cụ thể hơn, biết rõ tham, sân, si là sai, biết rõ không tham, không sân, không si là đúng. Câu này, có thể có bạn sẽ cười, ai lại không biết, nói hoài, dư rồi! Vậy mà bình tâm lại, suy xét coi mình có khi nào bực bội ai không? có khi mình khởi ý phải chi mình có cái đó, mình được thế này...thì đó là sân, là tham rồi. Có khi nào mình buồn, mình chán nản hay không? Thì là si rồi.

Kinh điển nói rộng hơn, chánh tri kiếnhiểu biết Tứ diệu đế, qui luật nhân quả, luân hồi...để biết phân biệt cái nào đúng, cái nào sai. Những kiến thức về giáo pháp vi diệu này, chúng ta đã học qua rồi, mà có khi mình nghe qua như gió thoảng, nó chưa đọng lại trong tâm mình, nó chưa thành kho báu trí tuệ của mình. Nếu nó đã trở thành kho báu trí tuệ của mình rồi, thì mình không cần tới những bước thực tập kế tiếp nữa. Đó là sự thật, một sự thật đau xót. Vì sao vậy? Không tham, không sân, không si, thì sao? có phải tâm mình trong sạch, thanh thản rồi. Đâu còn pháp ác, bất thiện nữa.

Tuy vậy tâm phải hoàn toàn tĩnh lặng, không còn khởi vọng tưởng, mới là cắt hết tham, sân si. Cho nên chúng ta phải tiến lên bước thứ hai, khó hơn một chút. Mình nói khó hơn một chút khi nào chúng ta đã thực tập bước thứ nhất cẩn thận, tâm mình bớt tham đắm trong cuộc đời rồi, không còn thiên lệch thương người này ghét người kia, xét đoán lỗi người khác mà quên ngó lại mình. Do đó tuy còn là biết đúng biết sai, còn cái Biết của Ý thức phân biệt, của trí năng có lời, nhưng tâm mình đã bắt đầu trong sạch và khách quan, đúng biết đúng, sai biết sai, thì cũng là biết Như Thật. Ta bước lên bước Biết rõ mà tâm bắt đầu dừng lại, yên lặng.  

  

  • Bước hai: CHÁNH NIỆM CỦA TÁNH GIÁC: chúng ta có cụm từ quen thuộc là: Biết không lời, hay Biết không lời nói thầm trong não.  

Cái Biết không lời, có thể chúng ta tu tập nhiều năm rồi, đã có chút ít kinh nghiệm tâm dừng lại yên lặng trong vài giây. Thực tập nhiều, mình có thể kinh nghiệm được vài phút yên lặng. Bước đầu, ta phải có chủ đề rõ ràng, và sử dụng giác quan thực tập. Thí dụ: nghe âm thanh, nhìn cảnh, thở ... Thời gian tâm yên lặng, tạm cho là Samatha.  

 

  • Bước ba: CHÁNH NIỆM VÀ TỈNH GIÁC: sati ca sampajañña. Tỉnh giác có nghĩa là lúc nào cũng giữ cái biết rõ ràng, trong sáng, không quên. Quên là mê mờ, là trở lại biết và dính mắc, biết và buồn phiền, lo âu... Bước này rất cần thiết để phát huy cái biết rộng hơn và vững chắc hơn, trong thời giankhông gian. Trong giai đoạn này, từ từ mình mở rộng chủ đề, để đi tới lúc không dùng chủ đề nữa. Tới đây, tất cả các kỹ thuật thực tập gặp nhau. Tâm chỉ là trạng thái biết khách quan, yên lặng, trống rỗng. Có thể tạm cho là Định trong động, hay định trong đời sống.  

  • Bước bốn: GIÁC NGỘ:

Đây là hoạt động của Phật tánh hay tánh giác. Chức năng của vùng giác tri tâm linhkiến giải. Kiến giải là giúp ta nhận biết cảnh bên ngoài và tâm ta. Chúng ta tạm phân ra hai mức độ của kiến giải:

-       Kiến giải tổng quát: khi dùng mắt nhìn một cảnh hay người, ta nhận biết tức khắc cảnh hay người ra sao, một cách trung thực, tức khắc, và chính xác. Tại sao? Vì không thông qua tiến trình suy nghĩ, biện luận, so sánh, nên cái thấy đó đúng với sự thực, và tức khắc. Đây cũng là cái thấy của trực giác, cũng là cái thấy của như thực tri kiến.

-       Kiến giải siêu vượt: có sáng tạo, tức là có những nhận thức mới lạ, từ trước mình chưa nhận ra. Tới đây, ta có từ ngữ phổ thông là Ngộ (realization), hay nội chứng (experience) hay Sáng đạo (enlightenment)...tùy theo mức độ sâu sắc.

Tóm lại. khi tâm yên lặng thực sự, thì chức năng tâm linh mới hoạt độngkiến giải. Cho nên mình tạm nói là Định và Tuệ đồng thời. Có Tuệ phát huy  ta mới có thể nói là do có Định. Định này mới là Định đúng.

Thiệt ra, phát huy trí tuệ là một dòng diễn tiến không ngừng, có khi là một kiến giải sâu sắc, rồi có khi là một kiến giải nhỏ, giải thích một bế tắc nào đó trong kinh.  

Kết thúc lại, tâm là một dòng diễn tiến, luôn tuôn chảy, vì nó chỉ là dòng Biết, hay dòng Nhận thức rõ ràng, khi nó không còn bị ô nhiễm thì nó sẽ trong sạch, và sẽ phải chiếu sáng.

Tâm trong sạch, ta sẽ có thể nhìn thấy mặt mình rõ ràng trong dòng nước của tâm mình. Nếu tâm ô nhiễm, ta sẽ không biết mình ra sao, đúng hay sai cũng không rõ.

Tâm chiếu sáng, ta có thể biết phương cách sống thảnh thơi an lạc, và giúp người khác cũng sống thảnh thơi an lạc.

  

Trong bài Đại kinh Xóm Ngựa, đức Phật đã kết luận: bậc thánh là gì? Bậc A la hán là gì? Là bậc đã tẩy rửa sạch, đã xa lìa các pháp ác, bất thiện. Chỉ vậy thôi. Chỉ vậy thôi, các bạn hiền ơi!

 

Thiền viện ngày 17- 3- 2022

TN

Line 2

Triệt Như - Tiếng Hát Giữa Trời - Bài 08

TỪ CHÁNH NIỆM ĐẾN GIÁC NGỘ

audio-icon_thumbnail
(CLICK vào icon tam giác để nghe - CLICK vào icon 3 dấu chấm để download)





Send comment
Off
Telex
VNI
Your Name
Your email address
Wednesday, February 5, 202510:47 AM(View: 179)
VIDEO: Ni sư Triệt Như Giảng Đại Chúng: / PHÁP THOẠI ĐẦU NĂM ẤT TỴ 2025 / ngày 31 THÁNG 1, 2025 tại TỔ ĐÌNH TÁNH KHÔNG
Wednesday, February 12, 20258:03 AM(View: 17)
Today, I would like to introduce a simple practice for mind training without the requests of “Concentration or Wisdom.” It is the “Reflection on the Buddha, Reflection on the Dharma, Reflection on the Sangha.”
Monday, January 27, 20257:13 PM(View: 421)
Nhân dịp đầu năm mới, xin chân thành gởi lời chúc mừng tốt đẹp nhất tới chư Tôn Đức Tăng Ni và tất cả thiền sinh thân hữu. Nguyện cầu Tam Bảo gia hộ tất cả quý vị: - Sức khỏe tốt - Tâm an vui, sống hài hòa - Tuệ trí phát huy - Bồ đế tâm kiên cố. / Nam mô Bổn sư Thích ca mâu ni Phật.
Friday, January 24, 202510:57 PM(View: 235)
Wenn es also keinen Buddha gäbe, der uns diese Kultivierungsmethode (die zweite Bedeutung von Dharma) lehren würde, dann würden die Phänomene immer nur Phänomene bleiben, und wir würden die Essenz (die erste Bedeutung von Dharma), die in den Phänomenen verborgen ist (die dritte Bedeutung von Dharma), nicht erkennen.
Thursday, January 23, 20257:55 PM(View: 259)
The most terrible wildfire in the history of Los Angeles has started for a couple of days from Pacific Palisade. It is a gorgeous city sitting on the mountainous area along the Pacific Ocean Coast, west of Los Angeles and between the two luxurious cities of Malibu and Santa Monica.
Tuesday, January 21, 20253:43 PM(View: 362)
Anfang 2019 hatte ich einen Unfall. Danach hatte ich Schmerzen am Rücken und an der rechten Schulter, ich konnte meinen Arm nicht mehr heben und hatte beim Anziehen meiner Jacke starke Schmerzen im Oberarm. Die Schmerzen blieben zwei Jahre lang und wollten nicht weggehen... Ich habe dann einen Bekannten gefragt, der als Physiotherapeut arbeitet: „Wenn du einen Patienten mit Wirbelsäulenschmerzen behandelst, welchen Teil des Körpers versuchst du dabei zu beeinflussen: Knochen, Muskeln oder Gelenke? Seine Antwort war sehr kurz: „Faszien“.
Thursday, January 16, 20259:52 AM(View: 363)
So long as they could move to the stage of observing the bareness of their mind, theirs turn into empty. Nothing left to talk. In other words, “the continuous current of mind keeps running and running” via many lifespans ends without any trace.
Wednesday, January 8, 202510:38 AM(View: 686)
As usual, the Americans celebrated the New Year of 2025 with the 136th Rose Parade in Pasadena, California on the first day of the year, at 8am PST, Wed, Jan 01, 2025.
Tuesday, January 7, 20259:17 PM(View: 400)
No matter what ups and downs in life, that line of wisdom continues flexibly adapting itself to human life, quietly expanding and offering a source of inner peace and happiness to those who get it. Those metaphors are similar to the image of the crystal spring whose water is always cool and clear and the beginning of spiritual well-beings for humans though stones and gravels are scattering in the current. Hope the next articles in the series be the placid water that I’d warmly dedicate to the Zen practitioners who gather enough conditions.
Tuesday, January 7, 202511:16 AM(View: 16)
Cửa nào cũng có thể đi vào Đạo. Nhưng thiệt ra Đức Phật Thích Ca đã đi bằng cửa nào? Đây là câu hỏi chủ ý của bài viết này. Đức Phật Thích Ca đã dùng phương tiện nào để đạt 4 tầng Thiền dễ dàng như vậy?
Tuesday, January 7, 202511:16 AM(View: 1059)
Những dấu chân dài dài trên bờ biển Tuy Hòa hôm ấy, những dấu chân chập choạng in trên bãi cát vàng nâu, chỉ một thoáng, sóng trắng xóa tung tăng tràn vào, rồi rút lui ra biển, còn lại gì đâu, mặt cát phẳng lì, dấu chân biến mất. Nhưng kìa, ta lại bước đi, dấu chân lại in trên cát, và rồi sóng biển tràn vào, bãi cát phẳng lì, ta vẫn cứ đi, mãi mãi là người đi một mình, không để lại dấu vết.
Thursday, January 2, 20256:31 PM(View: 420)
Hôm nay ngày 29/12/2024 nhằm ngày 29/11 năm Giáp Thìn, Tưởng niệm ngày Thầy xa chúng con tròn năm năm. Chúng con đồng quy tụ về đây thành tâm đảnh lễ Phật, Tổ và Thầy một vị Ân Sư tôn kính. Lời tri ân của chúng con xin được thay thế bằng sự cố gắng tu tập theo đúng Chánh pháp. Nguyện sống sau cho xứng đáng là đệ tử của Thầy.
Thursday, December 19, 20249:32 PM(View: 755)
Do vậy, chúng ta có thể nói, tuệ trí (insight) là nền tảng của tiến trình tu tập của mình từ bước đầu, nó sẽ phát huy năng lực sâu sắc hoàn chỉnh lần tới Tuệ bát nhã (wisdom) và Tuệ bát nhã siêu vượt hơn cho tới vô biên.
Wednesday, December 11, 20241:10 PM(View: 505)
Qui ouvre les portes du paradis ou de l’enfer? C'est nous, c'est notre choix. Nous sommes maîtres de notre vie. Rappelons-nous toujours cela. Le flux de la vie est toujours le même depuis la nuit des temps. Comment nous voyons la vie? Quelles expériences retenons-nous de notre vie? Ce sont celles que nous voyons, celles que nous aimons, celles que nous voulons, celles que nous choisissons.
Tuesday, December 10, 20247:02 PM(View: 959)
Do đó nếu không có đức Phật chỉ dạy phương thức tu học (ý nghĩa thứ 2 của Pháp) thì mãi mãi hiện tượng chỉ là hiện tượng, chúng ta không thể nhận ra những bản thể (ý nghĩa thứ 1 của Pháp) ẩn tàng bên trong hiện tượng (ý nghĩa thứ 3 của Pháp).
Monday, December 9, 20249:11 PM(View: 470)
Pháp tu “Tứ Chánh Cần” gồm bốn điều cần tu tập. Hai điều nhằm đoạn trừ pháp Ác và hai điều xiển dương pháp Thiện, nên hành giả cần có tuệ trí phân biệt thế nào là Thiện pháp, thế nào là Ác pháp.
Wednesday, December 4, 20248:41 AM(View: 597)
Juste une observation pure, ouvrir les yeux et percevoir l'objet tel qu'il est. Que ce soit, en conscience verbale ou non verbale, l’esprit reste pur, calme et objectif. Il s’agit du mental vrai, dans lequel les préceptes, la contemplation, le samatha, le samadhi et la sagesse sont pleinement présents.
Sunday, December 1, 202412:43 PM(View: 461)
Erhabener, ich gebe meinen Geist auf und lebe nach dem Geist dieser Ehrwürdigen. Erhabener, obwohl wir verschiedene Körper haben, haben wir den denselben Geist.
Thursday, November 14, 20247:03 AM(View: 756)
Q.H, Đạo tràng Paris rút tỉa, sắp xếp, cắt dán lại những thuật ngữ Thiền từ các sách mà Thầy đã xuất bản - Trương Đăng Hiếu, Đạo tràng Nam Cali đánh máy, trình bày lại để làm tư liệu Anh chị thiền sinh cùng nhau tu học.
Tuesday, November 12, 20246:43 AM(View: 894)
Il est normal, naturel et raisonnable que des phénomènes apparaissent, changent et se terminent. Si nous pouvions comprendre cela, lorsque quelque chose apparaît ou disparaît, nous ne serions ni heureux ni tristes. Notre esprit est alors serein et paisible.
Sunday, November 10, 20244:35 PM(View: 752)
Đức Phật dạy khi một trong các loại tâm xuất hiện, chúng ta không làm gì khác, ngoài việc ghi nhận, quan sát, biết rõ sự hiện diện của nó mà thôi! Khi quan sát mà trong tâm không khởi lên bất cứ một ý nghĩ nào khác thì lúc đó hành giả đang trú trong tự tánh, tức tướng thật của tâm.
Sunday, November 3, 20249:06 AM(View: 697)
Wenn man den Titel dieses Artikels liest, denkt man vielleicht, dass er zu hochtrabend, umfassend und unrealistisch ist. Es stimmt, man kann dieses Thema nicht auf wenigen Seiten darstellen. Deshalb möchte ich mich heute nur auf „Die vier Grundlagen der Sympathie“ (catursaṃgrahavastu) aus buddhistischer Sichtweise beschränken und wie wir sie in unserem alltäglichen Leben umsetzen können.
Wednesday, October 23, 202411:29 AM(View: 822)
VIDEO TƯỞNG NIỆM & HÌNH ẢNH Lễ CUNG RƯỚC TRÀ TỲ Thầy THÍCH KHÔNG NHƯ về Tổ Đình Thiền Viện Tánh Không tại Tổ Đình ngày 20 THÁNG 10, 2024
Tuesday, October 15, 20245:01 PM(View: 1045)
Học Phật, chúng ta thấy Ngũ căn-ngũ lực là năm yếu tố căn bản, năm yếu tố cốt lõi trên con đường tu học, mà đức Phật đã dạy cho một kẻ phàm phu mới bắt đầu, cho đến khi kết thúc trở thành bậc Vô học (A-la-hán).
Wednesday, October 9, 202411:55 AM(View: 1049)
Trích từ sách Luận Giảng Vấn Đáp về THIỀN và KIẾN THỨC THỜI ĐẠI của HT Thích Thông Triệt (2014) Luận giảng số 9
Monday, October 7, 20248:46 AM(View: 1177)
Le contenu de la retraite de cette année est principalement un résumé des thèmes centraux du zen bouddhiste, de la première à la dernière étape. Chaque année, la retraite accueille de nouveaux participants, mais la plupart d'entre eux sont des méditants chevronnés, qui ont parfois 10 ou 15 ans de pratique ou plus. L'enseignement devait donc répondre aux exigences de chaque niveau d'apprentissage.
Friday, September 27, 20243:30 PM(View: 1046)
Das Dharmator ist das Tor zum Eintreten, um zu lernen, zu verstehen und zu praktizieren vom Dharma. Der Dharma ist die Wahrheit, wie auch alle Phänomene der Welt. Demnach können wir uns zwei verschiedene Dinge vorstellen. Nein, sie sind nicht verschieden. Die Wahrheit wird durch jedes weltliche Phänomen offenbart, und jedes weltliche Phänomen ist die Wahrheit. Das Selbst ist auch die Wahrheit, und die Wahrheit offenbart sich auch durch das Selbst. Das Selbst ist auch die volle Wahrheit. Alle sind gleich: sie sind alle vergänglich, sie sind alle selbstlos, sie sind alle bedingt, sie sind alle leer, sie sind alle wie Illusionen, sie sind alle wie Unbeweglichkeit. Sie sind alle ungeboren, also unsterblich.
Friday, September 27, 202410:34 AM(View: 920)
Ni Sư Thích Nữ Triệt Như KHÓA TU 3 NGÀY CỦA ĐẠO TRÀNG MONTREAL tại Chùa Địa Tạng ngày 16 tháng 6, 2024 (phần 2/2)
Tuesday, September 24, 202410:34 AM(View: 1266)
Ni Sư Thích Nữ Triệt Như KHÓA TU 3 NGÀY CỦA ĐẠO TRÀNG MONTREAL tại Chùa Địa Tạng ngày 15 tháng 6, 2024 (phần 1/2)
Wednesday, September 18, 20246:59 PM(View: 1391)
VIDEO: Khóa nhập thất song ngữ Việt- Pháp tại trung tâm Vaumarcus THỤY SỸ từ 18 đến 24 /8/ 2024 / Thực hiện Kim Thoa - Giọng ca Kim Mai
Friday, September 13, 20248:36 AM(View: 1300)
La sangha de Paris a été créée très tôt, il y a environ 21 ans, la plupart des membres étaient des méditants chevronnés qui avaient étudié directement avec le Maître Fondateur. Sachant cela, chaque année, comme d'habitude, je m'y rendais avec la simple intention de leur rendre visite.
Monday, September 9, 20241:38 PM(View: 1270)
Dans l'immensité de la mer, Il existe une petite île. Au lieu de s'y réfugier, Nous nous accrochons aux écumes...
Thursday, September 5, 20247:55 PM(View: 1133)
Quán các cảm thọ, là quan sát, ghi nhận sự sanh khởi của Thọ uẩn: Đây là Thọ khổ, đây là Thọ lạc, đây là Thọ xả, đây là Thọ liên hệ vật chất, đây là Thọ không liên hệ vật chất. Niệm Thọ để thấy tính sanh diệt, vô thường, khổ, vô ngã của Thọ uẩn...
Wednesday, August 28, 202410:43 AM(View: 1232)
Những đo đạt sau cùng của Thiền sư Thích Thông Triệt đã được thực hiện vào ngày 8 và 9 tháng 6 năm 2013. Tôi tường trình ở đây một số kết quả từ những thực nghiệm này kết hợp với kỹ thuật chụp ảnh chức năng cộng hưởng từ (f-MRI) và điện não đồ (EEG, 256 channels).
69,256